Cassandra Oostrom Buitenland 10 jun 2024, 09:56

Leestijd: 3 minuten

Verlies op links, winst op rechts: de voorkeuren van Europa bij de Europese verkiezingen

Stemt Europa meer rechts? Dat was de grote vraag tijdens de Europese verkiezingen deze week. In Nederland ging GroenLinks-PvdA er met de meeste stemmen vandoor, gevolgd door de PVV. Maar links viert op Europees niveau geen overwinning: nu de voorlopige uitslag bekend is, lijken juist de rechtse fracties in het Europees Parlement te groeien. 

Het radicaal-rechtse Identiteit en Democratie (ID), waar de PVV deel van uitmaakt, stijgt van 49 naar 58 zetels. De Europese Conservatieven en Hervormers (ECR), geleid door de Italiaanse premier Meloni, wint vier zetels en komt uit op 73.

Europese verkiezingen 

Toch lijkt het midden vooral stand te houden. De centrumrechtse Europese Volkspartij (EVP) blijft de grootste. De huidige middencoalitie van de EVP, de sociaaldemocraten (S&D) en de liberalen (Renew) behoudt een meerderheid met 403 van de in totaal 720 zetels. 

Het verlies bij de pro-Europese partijen zit vooral bij de liberalen en de Groenen, die elk ongeveer twintig zetels verliezen, voornamelijk in Frankrijk en Duitsland.

Europese fractie

Nu de voorlopige uitslag bekend is, is het de komende weken aan alle nationale partijen om te bepalen bij welke Europese fractie ze willen horen. Hierdoor kunnen de zetelaantallen nog veranderen. 

Hoe dit precies gaat uitpakken, is nog moeilijk te zeggen. Sommige politici, zoals de Franse Marine Le Pen, pleiten voor een grote rechtse fractie. Zodat ze een „vuist kunnen maken in Europa”. Le Pen zou graag samenwerken met de Italiaanse Georgia Meloni, maar vanwege de verschillen in standpunten in de oorlog van Rusland met Oekraïne, lijkt die kans op samenwerking klein. 

De liberalen, sociaaldemocraten, groenen en ook de christendemocraten zijn sowieso vastbesloten: samenwerking met radicaal-rechts op Europees niveau is absoluut onbespreekbaar. Zo maakt de Nederlandse SGP bijvoorbeeld uit van de ECR. De christendemocraten zouden mogelijk wel met hén willen samenwerken, maar andere fracties hebben al aangegeven: „Als je met radicaal-rechts praat, laten wij je vallen.”

Bolwerk tegen extremen op links en rechts

Welke kant het de komende jaren op zal gaan, is nog onduidelijk. Wat wel vaststaat, is dat de middenpartijen overeind zijn gebleven en van plan zijn elkaar vast te houden. Commissievoorzitter en EVP-lijsttrekker Ursula von der Leyen zei: „We hebben de verkiezingen gewonnen. Samen met andere partijen zullen we een bolwerk tegen de extremen op links en rechts vormen, en we zullen ze stoppen.”

Ondanks hun meerderheid, erkennen zij het signaal van de groei van de conservatieven en radicaal-rechts. Het is waarschijnlijk dat ze daar de komende jaren in hun beleid rekening mee gaan houden. Ook is er een kans dat pro-Europese partijen vaker over rechts zullen gaan om een meerderheid te vormen.

Greecepeace noemt winst ‘zorgwekkend’

Greenpeace is niet verrast door de winst van radicaal-rechts bij de Europese Parlementsverkiezingen, maar noemt de uitslag „wel zorgwekkend”. De partijen op rechts willen minder klimaatbeleid, maar daar krijgen mensen „juist nog meer klimaatverandering voor terug”, stelt Faiza Oulahsen van de milieuorganisatie.

Het afdelingshoofd Klimaat & Energie van Greenpeace Nederland zag dat klimaat tot de grootste zorgen van kiezers behoorde tijdens de Europese verkiezingen van afgelopen donderdag tot en met zondag. „Dit is hét beslissende decennium voor het leefbaar houden van de aarde”, aldus Oulahsen. „Zowel linksom als rechtsom, het nieuwe Europees Parlement moet zich nog steeds aan de klimaatafspraken van Parijs houden.”

De Ochtendspits: ‘Geen ontbijt, wel een goed boek’

Gover Meit doet ‘rustiger aan’ na Songfestival in Malmö: ‘Ontzettend gestalkt en lastiggevallen’  

Slecht weer op komst: code geel in meerdere provincies vanwege harde windstoten

Reacties