Nikki Veerbeek Buitenland 22 mei 2024, 13:09

Leestijd: 4 minuten

Hommeles bij Europese fracties van VVD en PVV, hoe werkt het Europees Parlement eigenlijk?

Zowel bij de Europese fractie van VVD als PVV rommelt het. Wat is er aan de hand en hoe zit dat nou eigenlijk precies met dat Europese Parlement?

Op donderdag 6 juni zijn in Nederland de verkiezingen voor het Europees Parlement. We gaan dan naar de stembus om te kiezen wie ons de komende vijf jaar gaat vertegenwoordigen in het Europees Parlement. Momenteel zijn er 27 landen (van de 51 landen in Europa) bij de EU aangesloten. Voorheen waren dit er 28, totdat het Verenigd Koninkrijk in februari 2020 de EU verliet.

Radicaal-rechtse fractie van PVV boos op Duitse AfD

De radicaal-rechtse fractie in het Europees Parlement, waar ook de PVV bij hoort, staat op scheuren. De belangrijkste partij in de fractie, die van de Franse Marine Le Pen, wil niet verder met het Duitse Alternative für Deutschland. Ook de Deense Volkspartij zegt AfD de wacht aan. 

De partijen zijn boos over vergoelijkende uitlatingen van de Europese lijsttrekker van AfD over de SS. Niet alle leden van dit nazi-keurkorps waren misdadigers, stelde AfD-voorman Maximilian Krah onlangs. De SS speelde een sleutelrol in de repressie en jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog.

RN kan niet deel uitmaken van dezelfde fractie als AfD, zegt de partij tegen Franse media. Nu zijn de Fransen en de Duitsers nog de tweede en derde in grootte binnen het radicaal-rechtse I&D. Het is onduidelijk of een van de twee partijen de fractie straks verlaat, of dat die uiteenvalt en er misschien een hergroepering op rechts volgt. Wat het campagneboegbeeld van I&D betreft, moet AfD uit de fractie worden gezet als de partij niet met Krah breekt. 

„Maximilian Krah heeft met zijn uitspraken en daden getoond dat hij er niet thuishoort”, zegt Anders Vistisen van de Deense Volkspartij op X. Vistisen voert tot dusver de televisiedebatten voor de uiterst rechtse groep, al is hij niet officieel als Europees lijsttrekker aangemerkt.

Twijfels of VVD in liberale fractie mag blijven

Ook in de liberale fractie is er onenigheid, met ditmaal een Nederlandse partij op het hakblok. Valérie Hayer, fractievoorzitter van de liberale Renew-fractie, vindt dat de VVD niet in het Europees Parlement mag blijven als de partij gaat regeren met de PVV. „Dat is voor mij een optie die niet acceptabel is.”

Hayer sprak vorige week al haar „volstrekte afkeuring en diepe bezorgdheid” uit over het hoofdlijnenakkoord dat de VVD met PVV, NSC en BBB heeft gesloten. Ze ging toen nog niet zover om de VVD de deur te wijzen. Als de VVD doorzet, „respecteren ze onze waarden niet”, zegt Hayer in een interview met de Franse nieuwszender BFM TV.  Het ‘cordon sanitaire’, de afspraak om niet samen te werken met uiterst rechts, „behoort tot de absolute waarden van de fractie”. „Mijn rode lijn is duidelijk.”

De Française, die in een felle verkiezingsstrijd met de partij van Wilders’ bondgenoot Marine Le Pen is verwikkeld, tekent wel aan dat zij niet in haar eentje beslist over de plaats van de VVD in de Renew-fractie. „De dag na de verkiezingen neem ik mijn verantwoordelijkheid zodat deze waarden gerespecteerd blijven.” Die tiende juni moet de beslissing gezamenlijk volgens de statuten worden genomen. 

‘VVD hoort thuis in Europese liberale familie’

„De VVD blijft een liberale partij die thuishoort in de Europese liberale familie”, houdt Europees lijsttrekker Malik Azmani vol. Hij wijst erop dat de VVD Renew „zelf mede heeft opgericht”. Wel „begrijpen we de zorgen van onze liberale bondgenoten goed”, zeg hij op X. „En we gaan ook met alle partners het gesprek aan.” 

Bronnen rond Renew betwijfelen of de VVD na de verkiezingen daadwerkelijk buiten de Renew-fractie belandt. De Nederlandse partij heeft ook medestanders, en elke zetel minder zou Renew invloed kunnen kosten. Maar ingewijden sluiten niet uit dat VVD’ers als Azmani, nu de tweede man van de fractie, een minder prominente rol krijgen.

Hoe werken Europese fracties? 

De Nederlandse politieke partijen heten Europees hetzelfde, maar zijn in het Europees Parlement aangesloten bij een politieke fractie. Deze fracties zijn een soort politieke families waar bijvoorbeeld de sociaaldemocraten of de groenen in samenwerken. De politieke families bepalen gezamenlijk hun standpunt op allerlei onderwerpen en kunnen zo een vuist maken tegenover andere fracties. 

Er zijn zeven van dit soort fracties in het Europees Parlement. Het kan voorkomen dat meerdere partijen uit één land in dezelfde fractie zitten. CDA, ChristenUnie en 50PLUS zijn bijvoorbeeld samen onderdeel van de EVP. VVD en D66 maken deel uit van Renew Europe en SGP en JA21 zitten in de ECR. Ook GroenLinks en Volt (Groenen/EVA) zitten samen. In de zaal van het Europees Parlement zitten leden ook niet bij elkaar op nationaliteit, maar op politieke kleur.

Je kunt het Europees parlement vergelijken met de Tweede Kamer. De leden van de Tweede Kamer en het Europees Parlement zijn allebei direct gekozen door de kiezer. Beide parlementen nemen beslissingen die effect hebben op het dagelijks leven. Maar sommige bevoegdheden verschillen. Zo kan het Europees Parlement geen nieuwe wetten voorstellen. Dat mag enkel het dagelijks bestuur van de EU doen, de Europese Commissie. Maar het Parlement heeft wel het recht om wijzigingen aan te brengen in wetsvoorstellen en er wordt geen wet van kracht in Brussel zonder dat het Europees Parlement ermee akkoord gaat. 

Pieter Omtzigt over het sorry-briefje van Ronald Plasterk: ‘Zit niet te wachten op ingezonden brief’

S10 openhartig in docu over leven met depressie en de vraag die altijd klinkt: ‘Hoe gaat het?’

Reacties