Julia Osendarp Buitenland 27 mei 2024, 16:20

Leestijd: 3 minuten

Hoe zit het ook alweer en waar stem je op? Vier vragen en antwoorden over de Europese verkiezingen

Ook bij jou thuis belandde er recent vast een brief op de mat met een stempas. ‘Weer een stempas?’, dacht je wellicht. Dit keer gaat het echter om de Europese verkiezingen. Maar hoe werken die eigenlijk? En waarom zou je daarop stemmen?

Naast de verkiezingen die wij in Nederland hebben, is het nu de beurt aan het Europees Parlement. Tussen 6 en 9 juni mogen een hele hoop Europeanen naar de stembus. En wellicht denk je: ‘Europese verkiezingen? Hallo ver-van-mijn-bed-show’. Nou, dat is dus niet helemaal waar. Want de besluiten die Europa neemt, bepalen heel veel voor de wet- en regelgeving in ons eigen land. Eerder schreef Metro over het dalende vertrouwen in de EU.

Europese verkiezingen voor Europees Parlement

1. Hoe werken de Europese verkiezingen precies?

Met jouw stempas stem je op een Nederlandse kandidaat van een Nederlandse partij. Zo’n Nederlandse EU-politicus is lid van een Europese fractie. Die fractie wordt gevormd op basis van ideologie samen met eensgezinde partijen uit andere landen.

Tegenwoordig bestaat het Europees Parlement uit 720 zetels. Nederland heeft er 31. Hoe meer stemmen op ‘jouw’ partij, hoe groter de Nederlandse partij in het Europees Parlement is.

Onder welke Europese fracties de Nederlandse partijen vallen?

• PvdA – Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D)
• GroenLinks en Volt – De Groenen / Europese Vrije Alliantie (Groenen/EVA)
• VVD en D66 – Renew Europe
• CDA, CU, BBB, NSC – Christendemocraten van de Europese Volkspartij (EVP) (dit is de grootste fractie van het Europees Parlement)
• SGP, JA21 – Europese Conservatieve en hervormers
• PVV – Identiteit en Democratie
• PvdD en SP – Europees Unitair Links / Noords Groen Links
• FvD- Niet-ingeschrevenen

2. Wat beslist het Europees Parlement?

Het Europees Parlement onderhandelt en stemt over de wetten die de Europese Commissie voorstelt. Een meerderheid bepaalt welke wetten er doorheen komen, maar er is geen sprake van coalitievorming.

• Europees Parlement – rechtstreeks gekozen volksvertegenwoordigers
• Europese Commissie – bestaat uit 27 eurocommissarissen, gekozen door de Europese Raad
• Europese Raad – staatshoofden, worden gekozen door de regering van EU-land
• Raad van Ministers – ministers, worden gekozen door de regering van EU-land

3. Wie doet wat?

• Europese Commissie: doet voorstellen voor wetgeving. Iedere regering van een EU-lidstaat levert één eurocommissaris.
• Europees Parlement: buigt zich over wetsvoorstellen van de Europese Commissie. Kan afwijzen, aannemen of wijzigen. Maar moet ook instemmen met de EU-begroting en moet de Commissie en instellingen controleren bij de besteding van het geld. Het Europees Parlement keurt ook de commissarissen van de EC goed.
• Raad van Ministers: buigt zich over wetsvoorstel als Europees Parlement deze behandeld heeft. Ministers kunnen ook weer afwijzen, aannemen en wijzigen.

Zijn het Europees Parlement en de Raad het niet eens? Dan volgen er onderhandelingen tussen Parlement, Raad en Commissie. Dit heet de triloog.

4. Op wie stem je bij Europese verkiezingen?

Dat zijn geen politici die wij kennen uit de Tweede Kamer. Je stemt bij de Europese verkiezingen op kandidaat-Europarlementariërs. De bekende Nederlandse politieke gezichten voeren wel campagne voor hun Europese collega’s.

De 31 Nederlandse Europarlementariërs debatteren en stemmen over de wetsvoorstellen, moties en resoluties. Daarnaast zijn ze lid van een of meerdere commissies (dit is geen Europese Commissie) voor een specifiek beleidsgebied.

Europese plannen op nationaal niveau

Kortom: de besluiten die in Europa worden genomen over grote thema’s, klinken verder in ons Nederlandse beleid. Onder meer wet- en regelgeving over thema’s defensie, uitbreiding van de EU, migratie, landbouw, klimaat, regulering van techbedrijven of geopolitiek, zijn van dat soort thema’s. De wetten die er in Brussel doorheen komen, worden daarna vertaald in ieder EU-land.

Overigens lijkt er een Europese verschuiving plaats te vinden op politiek niveau. De conservatieve, (radicaal-)rechtse fracties lijken er in de peilingen flink wat zetels bij te krijgen. En daarmee lijkt ook bij de Europese verkiezingen eenzelfde soort politieke trend zichtbaar als ook op nationaal niveau in bijvoorbeeld Nederland plaatsvindt.

En mocht je het nog steeds allemaal Abracadabra vinden? Je kunt via een stemwijzer achterhalen welke partijen het beste bij jouw politieke visie passen.

Internationale kritiek na dodelijke aanval bij Rafah

Vakantieaanbieder vindt korte vluchten belachelijk: ‘Ga met de trein, weet je’

Reacties