Redactie Metro Buitenland 31 jul 2023, 15:45

Leestijd: 4 minuten

Bill Gates blijkt dé klimaatman bij Europese Commissie en bepaalt mee in overheidsbeleid

Filantroop en tech-miljardair Bill Gates heeft klimaattechnisch een flinke vinger in de pap. Ook binnen de Europese Commissie, het klimaatbeleid én toegang tot publieke middelen. Maar wie profiteren daar eigenlijk van? Wellicht voel je de bui al hangen.

Hoewel Gates een van rijkste en invloedrijkste figuren op deze aardbodem is, blijkt zijn werkwijze de afgelopen tijd ook voer voor sceptici en critici. Want naast dat de naam Gates regelmatig opdook in menig complottheorie, roept zijn gigantische invloed, vaak vanuit de Bill & Melinda Gates Foundation, ook vragen op. Zo was Gates een belangrijke geldschieter voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de ontwikkelingen binnen de farmaceutische industrie en de ontwikkeling van een digitale identiteit.

Follow the Money onderzoekt invloed Bill Gates

In 2015 voorspelde de voormalig Microsoft-topman dat we zouden worden geteisterd door een dreigend virus en hij voorspelde nog twee crisissen ná de coronapandemie. Namelijk klimaatverandering en biochemische oorlogsvoering, door middel van giftige stoffen en ziektes.

En juist voor een van die voorspelde crisissen, de klimaatverandering, maakt Gates zich momenteel op allerlei vlakken hard. Onderzoeksplatform Follow the Money dook in de materie en kringen waarin Gates zich begeeft en bekeken of de tech-miljardair zijn klimaatstrategie toepast voor een betere wereld. Of dat hij, en zijn kompanen, wellicht ook een vorkje meeprikken.

Bill Gates en Europese Commissie sluiten deal voor klimaat

Het gaat dit keer om Gates zijn zogenoemde klimaatproject Breakthrough Energy. Een verzameling van initiatieven, investeringsfondsen, filantropische programma’s en beleidslobby’s. Het doel? De prijs van groene energie omlaag krijgen met gerichte investeringen. En de klimaatdoelen van de Europese Unie? Ook daar kan Gates een handje bij helpen. Hij en Ursula von Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie die binnenkort vertrekt, gingen daarvoor met elkaar om de tafel en sloten een deal. Een deal van 820 miljoen euro. 410 miljoen vanuit Breakthrough Energy en 410 miljoen vanuit de Commissie. Bedoeld om de wereld te behoeden voor een klimaatramp.

Wie precies profiteert van deze deal is volgens auteurs Hans Wetzels en Salsabil Fayed van het artikel van Follow the Money lastig te achterhalen. Breakthrough Energy bestaat namelijk uit een wirwar van stichtingen en fondsen. Gates staat met één been in het bedrijfsleven en met het andere in de internationale politiek.

Investeren in klimaatprojecten

De Amerikaanse onderzoeksjournalist Tim Schwab zet vraagtekens bij de aanpak van Gates. „De belofte is dat de private sector technische oplossingen gaat vinden voor klimaatproblemen. Maar hij negeert dat het bedrijfsleven verantwoordelijk is voor de meeste uitstoot en milieuschade.”

Gates gebruikt verschillende fondsen om geld in klimaat- en tech-projecten projecten te investeren. Projecten zoals hernieuwbare ruimteraketten, vliegtuigbrandstof uit CO₂ en vaccins die koeienscheten moeten ontdoen van methaan. Wie deze fondsen vullen? Gates zelf en zijn stinkend rijke partners, zoals Jeff Bezos van Amazon, Jack Ma van Alibaba, Reid Hoffman van LinkedIn en nog een paar andere rijke magnaten.

Europees belastinggeld

Vanuit de deal tussen Von der Leyen en Gates, die Breakthrough Energy Catalyst heet, worden de investeringen gebruikt voor ontwikkeling van schone waterstof, duurzame brandstoffen voor de luchtvaart, CO₂-afvang en energieopslag. Waarom in juist deze vier technologieën 820 miljoen werd gestoken, kreeg Follow the Money niet echt een antwoord op. Wie de 410 miljoen van Gates voor rekening nemen? Grote bedrijven als staalgigant ArcelorMittal, vermogensbeheerder BlackRock, autofabrikanten General Motors en Mitsubishi en Microsoft. Voor de 410 miljoen van de Europese Commissie komt er geld uit het Europees Innovatiefonds en Horizon Onderzoek en innovatie

Maar is dat allemaal zo ernstig? Volgens Follow the Money wringt de schoen omdat privé-investeerders een positie krijgen in het publiek-private Breakthrough Energy. De Europese Commissie heeft toegang tot publiek geld, waardoor ook de belastingbetaler een steentje bijdraagt. Zonder dat duidelijk wordt wie de investeringsbeslissingen neemt en hoe geldstromen precies lopen, aldus het onderzoeksplatform. En de belangen van bedrijven in Breakthrough Energy blijken regelmatig te overlappen met de technologieën waar bijvoorbeeld een Europese commissie miljoenen voor uittrekt. Kort door de bocht, de geldschieters profiteren net zozeer van de nieuwe technologieën die ontwikkeld worden, waar Europees belastinggeld aan wordt besteed.

Bill Gates en het overheidsbeleid

Dana Brakman Reiser, hoogleraar rechten aan de Brooklyn Law School en expert in non-profitorganisaties, vennootschapsrecht en sociale ondernemingen, legt uit dat de constructies van Gates ideaal zijn om zaken onder de radar te houden.

Journalist Tim Schwab herkent een patroon bij Gates. „Gates legt een enorme nadruk op technologische innovaties. Maar eigenlijk leveren die zelden het gewenste resultaat op. Het is utopisch denken dat afleidt van de concrete oplossingen die we nu nodig hebben.” Waardoor de tech-miljardair zaken voor elkaar krijgt die hijzelf belangrijk acht. „Het probleem met Bill Gates is dat hij zo ongelofelijk rijk is, dat hij toegang heeft tot de macht en overheidsbeleid kan meebepalen. De oplossing van het klimaatprobleem in handen leggen van ongekozen miljardairs mag je gerust een oligarchie noemen.”

Prijzen stijgen minder snel, energie en brandstof goedkoper, deze dingen zijn nog wél duur