Gert van Harskamp Buitenland 13 okt 2022, 07:01

Leestijd: 4 minuten

Boer Willem uit Sexbierum ziet Russische raketten overvliegen in Oekraïne: ‘Dit is gewoon terreur’

Angst heeft hij niet, maar hij is wel elk moment op zijn hoede. Maar Oekraïne per direct verlaten, dat doet de 39-jarige Willem Nammensma uit Sexbierum niet. „Ik ben zondag juist weer naar Oekraïne gegaan. De aardappelen moeten geoogst worden.”

„Ik heb de raketten maandag letterlijk door de lucht zien gaan”, zegt Nammensma, terwijl hij op dinsdagochtend weer het luchtalarm hoort afgaan. „Die raketten gingen richting Lviv. Daar hebben ze een elektriciteitskast geraakt. Dat is wel indrukwekkend als je dat ziet. Maar bang? Je weet dat ze naar beneden kunnen komen, maar ze zijn toch vooral gericht op stedelijk gebied.”

Slecht weer

Nammensma is voor een groot agrarisch concern verantwoordelijk voor 2200 hectare aardappels op drie locaties buiten Lviv, gewone tafelaardappelen tot aardappelen voor onder meer voor chipsfabrikanten als Lays. Ter vergelijking: een gemiddeld akkerbouwbedrijf in Nederland beslaat zo’n 60 hectare. Door het slechte weer van afgelopen periode valt de aardappeloogst wat later. „Ik ben zondag weer deze kant opgekomen. Toen was het nog hartstikke rustig. Nu weer weggaan? Ja, als er raketaanvallen komen, dan weet je dat het ministerie van Buitenlandse Zaken met het advies komt om het land direct te verlaten. Ik zie nu nog niet direct de noodzaak. Het is toch anders als je in het oosten van het land zit of in stedelijk gebied bent.”

Zijn vrouw, tienjarige dochter en zoon van zes zijn in februari tijdens de Russische inval al naar Nederland gegaan. Nammensma: „Die zijn nu veilig en gaan daar naar school. Om het leefbaar te houden hebben we afgesproken dat ik drie weken naar Oekraïne ga en dan één week in Nederland ben. Dat is voor de kinderen ook nog vol te houden.”

Nieuwe machine

De akkerbouwer is nog niet van zins om van dat plan af te wijken. „Toevallig ben ik volgende week een paar dagen in Nederland, maar ik voel mij niet onveilig. Gisteren was er een Duitser op mijn bedrijf om een nieuwe machine in gebruik te nemen. Hij was nog nooit in Oekraïne geweest, maar ook had niet het gevoel onveilig te zijn.”

Ondanks de raketten die Nammensma over zijn akkerbouwbedrijf door de lucht heeft zien gaan, is er volgen hem een groot verschil met het begin van de Russische invasie in februari. „Toen zijn niet ver hiervandaan parachutisten geland en werden er grondtroepen ingezet. Met grondtroepen weet je niet wat er allemaal kan gebeuren, hoe die reageren.”

Meer op het veld

Wel is Nammensma extra op zijn hoede en past hij zijn gedrag aan. „We hebben het kantoor gesloten en ik ben nu meer op het veld te vinden dan op kantoor. Normaliter ben ik overdag op het akkerbouwbedrijf en ga ik ’s avonds naar mijn appartement in Lviv. Nu kijk ik wel iedere keer of het veilig is om naar de stad te gaan. Anders blijf ik hier op het bedrijf slapen of neem ik een hotelletje in de buurt. En mocht het echt uit de hand lopen, dan kan ik altijd nog terug naar Nederland. Maar ik verwacht dat niet, want daar heeft niemand belang bij.”

Ook al heeft het Oekraïense leger de Russen voor een groot deel verdreven, voor Nammensma wordt het nog een hele klus om zijn aardappelen een goede bestemming te geven. „Van de twee verwerkende fabrieken is alleen die in Dnipro open en het ziet er niet naar uit dat de andere snel opengaat. Dat betekent dat ik aardappelen voor de verwerkende industrie moet gaan verkopen voor de zetmeelproducenten, maar aan aardappelen voor de zetmeelindustrie hangt een veel kleiner prijskaartje. We kunnen aardappelen voor de verwerkende industrie ook aanbieden als tafelaardappelen, terwijl zij er niet voor bedoeld zijn. Maar dan wordt het aanbod tafelaardappelen weer zo groot dat we daar de prijs drukken.”

Zwarte Zee

Ook de export komt volgens de Nederlander maar moeilijk op gang. „In de Zwarte Zee is het transport wel op gang gekomen, maar nog niet alle havens zijn open. In Oekraïne is het vervoer met spoor heel erg goed, maar dan krijgen we het weer niet de grens over met bijvoorbeeld Roemenië of Polen, omdat die die vervoersstromen niet aankunnen.”

Waar Nammensma tijdens het pootseizoen nog hoopte dat de oorlog tijdens de oogst afgelopen zou zijn, geeft hij aan dat het aardappelseizoen nu toch wel grotendeels als gevolg van de oorlog verloren is. „Dit is gewoon terreur!”

Bente zag hashtag #ZiekBOOS langskomen: ‘Het ging helaas alleen over long-COVID’