Nikki Veerbeek
Nikki Veerbeek Buitenland 23 sep 2022, 
Leestijd: 4 minuten

Correspondent over protesten in Iran na dood Mahsa Amini: ‘Dit was de laatste druppel’

Protesten Mahsa Amini
ANWAR AMRO / AFP

Vorige week overleed Mahsa Amini uit Iran na een gewelddadige arrestatie. De dood deed wereldwijd stof opwaaien, maar heeft zeker in het land zelf veel woede ontketend. Het 22-jarige meisje is het symbool van hevige protesten en de kritiek op het Iraanse regime zwelt aan. In het NOS Radio 1 Journaal komt correspondent voor het Midden-Oosten Daisy Mohr vandaag aan het woord. Zij noemt de dood van Amini ‘de laatste druppel’.

Eerst gaan we terug naar een week geleden, toen Amini werd opgepakt door de religieuze politie omdat haar hoofd niet voldoende bedekt zou zijn. Ooggetuigen bevestigen dat ze vervolgens hard werd geslagen. Door de zware verwondingen aan haar hoofd liep ze hersenschade op en belandde ze in een coma. Enkele dagen later overleed ze. De Iraanse politie zegt dat ze een natuurlijke dood stierf en spreekt van een „ongelukkig voorval”. 

De hele week zijn boze Iraniërs de straat op gegaan. Ook in andere landen zijn er protesten uitgebroken. Vrouwen verbranden hun hoofddoeken en knippen wereldwijd hun haar af uit protest tegen de hardhandige zedenpolitie en de strenge kledingvoorschriften. Bij de protesten in Iran zijn al zeker zeventien mensen omgekomen. De Iraanse president zegt een onderzoek in te stellen naar de dood van Amini, maar noemt de westerse kritiek op het Iraanse politiegeweld tegelijkertijd „hypocriet”. 

‘Geweld kan afschrikken om langer met protesten door te gaan’

Presentatrice Simone Weimans praat in NOS Radio 1 Journaal met Daisy Mohr, correspondent voor het Midden-Oosten. Ze denkt dat een onderzoek voor de demonstranten weinig verschil zal maken. „Zij nemen zo’n onderzoek toch niet serieus. Bij hen lijkt de geest al uit de fles: er zijn inmiddels doden, er zijn gewonden, er zijn mensen opgepakt.”

Of de protesten kleiner of groter worden, is volgens haar lastig te zeggen. Dat komt omdat het internet op sommige plekken wordt afgesloten en apps als WhatsApp en Instagram op dit moment grotendeels geblokkeerd zijn in Iran. „Je zou je wel kunnen voorstellen dat het geweld dat nu gebruikt wordt mensen afschrikt om nog langer door te gaan. Zo is het de vorige keren met demonstraties in Iran ook gegaan, dat mensen de straat uitgeschoten worden en niet meer durven te gaan.”

Mohr zegt dat er bij de demonstranten veel meer speelt dan alleen de dood van Amini. „Er zijn leuzen tegen het regime. Je hoort op straat: ‘Weg met de dictator’. We zien echt onvoorstelbare video’s op sociale media: afbeeldingen van de opperste leider die van muren worden getrokken, politiebureaus die in brand worden gestoken, burgers die de politie aanvallen. We zien filmpjes van vrouwen die op auto’s springen, hun hoofddoek afdoen en ermee zwaaien terwijl ze op die auto’s dansen”, vertelt ze. „Je voelt in de video’s echt hoe woedend mensen zijn. Dit gaat om veel meer dan ontevredenheid over die verplichte hoofddoek. Het is woede over de onderdrukking waar de Iraniërs al zo lang mee te maken hebben. Veel mensen voelen dat ze niet kunnen zeggen en doen wat ze willen en dat beheerst hun leven.” Mohr legt uit dat het land ook in een economische en geopolitieke crisis zit. „Voor veel Iraniërs is de hoop op een betere toekomst weg.”

Iraniërs in Nederland laten van zich horen na dood Mahsa Amini

Ook Shirin Ghah-Ramani doet haar verhaal in de radio-uitzending. Zij verliet Iran in de jaren tachtig, als kind. Vandaag houdt ze een manifestatie voor het Tweede Kamer-gebouw in Den Haag. Hiermee wil ze luid en duidelijk de stem van de Iraanse bevolking hier in Nederland laten horen. 

„Het raakt me heel erg”, vertelt ze over de situatie. „Ik heb ontzettend veel respect voor Iraanse vrouwen en ik ben echt trots op hoe zich verzetten tegen de dictatuur in Iran. Het regime probeert al 43 jaar zijn islamitische normen en waarden op de maatschappij te drukken en daarbij zijn de vrouwen hun primaire doelwit.” Ghah-Ramani is niet verbaasd over de protesten. „De onrust was er al. De mensen zijn zo klaar. Wat er gebeurd is met Mahsa Amini was eigenlijk de laatste druppel. Mensen denken dat ze de volgende Mahsa kunnen zijn.”

Je kunt het fragment hier terugluisteren.

Spaanse chauffeur truckdrama had cocaïne in zijn bloed, maar is nog op vrije voeten 

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.