Rens Oving Buitenland 1 mrt 2022, 18:02

Leestijd: 3 minuten

Wat gebeurt er als er een atoombom op Nederland zou vallen?

De Russische president Vladimir Poetin riep zijn militaire leiding zondag op om nucleaire ‘afschrikkingsmiddelen’ op scherp te zetten. Het zorgde voor schrik in de hele wereld. Ook onder Metro-lezers, die via Google op een zeven jaar oud bericht stuitten. Tienduizenden mensen lazen vervolgens het artikel ‘Wat als er een atoombom op Nederland zou vallen’?

Het artikel brengen we vanwege de grote belangstelling nog een keer. Destijds, in augustus 2015, werd het geschreven omdat in Japan werd stilgestaan bij de atoombommen die in 1945 Hiroshima en Nagasaki verwoestten.

Afschrikeffect atoombom

Little Boy (Hiroshima) en Fat Man (Nagasaki) waren de eerste en laatste atoombommen die ooit in een oorlog zijn gebruikt. Het afschrikeffect van de nieuwe wapens was enorm. Nu, al die jaren later, dreigt Poetin dus met nucleair geweld. Wat alles heeft te maken met ‘zijn’ oorlog in Oekraïne‘ uiteraard.

In Hiroshima eiste de ontploffing 140.000 levens. Drie dagen later bracht Fat Man in Nagasaki 70.000 mensen om leven.

Een replica van Little Boy. Foto:EPA

‘Wat als’ met een atoombom?

Om duidelijk te maken hoe groot de verwoesting was, ontwikkelde de Amerikaanse wetenschapper Alex Wellerstein een Nukemap die laat wat zien wat de impact van een dergelijke ontploffing zou zijn op iedere andere plek op aarde.

Wat als deze bommen boven Nederland waren afgeworpen?

Als Little Boy boven het Paleis op de Dam was ontploft, dan was er van de hele grachtengordel niets overgebleven. Binnen de eerste rode ring zou de schokgolf zo groot zijn geweest dat alle gebouwen tegen de vlakte waren gaan. De groene cirkel geeft het gebied aan waarin bijna alle mensen zouden sterven vanwege de radioactieviteit.

Binnen de grijze cirkel zouden alle woonhuizen zijn verwoest. De buitenste gele ring laat zien hoe ver de hitte van de klap zou reiken. Door de bom op de Dam zouden zelfs bezoekers van het Van Goghmuseum nog derdegraads brandwonden oplopen. In totaal zouden er meer dan 80.000 doden en 160.000 gewonden vallen.

Fat Man op het Binnenhof zou heel politiek Den Haag en een groot deel van alle ministeries hebben weggevaagd. Geschat aantal slachtoffers: 65.000 doden en 115.000 gewonden.

Na 1945 zaten wetenschappers echter niet stil. Door de wapenwedloop tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie werden steeds krachtiger wapens ontwikkeld. Nieuwe technieken zoals de waterstofbom maakten nog grotere explosies mogelijk.

Waterstofbom

De eerste waterstofbom die ooit werd getest, de Amerikaanse Ivy Mike in 1952, zou grote delen van de Randstad in een klap weg kunnen vagen. Bij een zuidwestenwind was de straling tot diep in Scandinavië te meten geweest.

‘Ivy Mike’

Maar het waren de Russen die de grootste bom ooit tot ontploffing brachten. Op 30 oktober 1961 klapte de ‘Tsar Bomba‘ op 3 kilometer hoogte boven Nova Zembla uit elkaar. De gevolgen van de klap waren absurd. De karakteristieke paddestoelenwolk ging 64 kilometer de lucht in. Na de klap ging de seismische schok driemaal de aarde rond. De hitte van de explosie had tot 100 kilometer verderop derdegraads brandwonden kunnen veroorzaken.

Afgeworpen boven de Randstad zou dit betekend hebben dat Den Haag en Rotterdam verwoest waren. Inwoners van Amsterdam, Utrecht, Amersfoort en Breda zouden derdegraads brandwonden hebben opgelopen. Naar schatting hadden 1,5 miljoen Nederlanders het leven verloren en waren er nog eens 2,2 miljoen gewond geraakt.

‘Tsar Bomba’

Zulke enorme bommen, die werden getest op het hoogtepunt van de Koude Oorlog, zijn nooit echt door militairen in gebruik genomen, laat staan dat ze in een oorlog zijn gebruikt.

Toch is de huidige kracht van de kernwapens nog steeds een stuk groter dan in 1945. De grootste Amerikaanse bom die op dit moment nog gebruikt kan worden, de B83, heeft een kracht die bijna 100 keer zo sterk is als de bom die Nagasaki verwoestte.

B83

Sinds het einde van de Koude Oorlog hebben de Russen en Amerikanen hun arsenaal aan atoombommen afgebouwd. Maar dit gaat volgens critici veel te langzaam. De twee landen samen hebben nog steeds een slordige 10.000 kernwapens liggen. Ook China, Frankrijk, Groot-Brittannië, India, Pakistan en vermoedelijk Noord-Korea en Israël hebben atoombommen in hun wapenarsenaal.

Alle Metro-artikelen over de oorlog in Oekraïne lees je hier.

Veel Nederlanders willen onderdak bieden aan vluchtelingen Oekraïne