Julia Osendarp
Julia Osendarp Buitenland 2 mrt 2022, 
Leestijd: 4 minuten

Ursula von der Leyen wil Oekraïne bij EU, maar waarom klinkt er kritiek op haar aanpak?

Ursula von der Leyen EU Oekraïne uitspraken
Ursula von der Leyen, Voorzitter van de Europese Commissie. Foto: Johanna Geron / AFP

Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie, wil Oekraïne zo snel mogelijk bij de EU krijgen. Als het aan haar ligt kunnen EU-straaljagers daarna richting het conflictgebied. Maar er klinkt kritiek op deze woorden, want dit  zou bepaald niet deëscalerend werken.

De oorlog in Oekraïne na de invasie van Rusland baadt inmiddels veel mensen zorgen. Maar het leidt ook tot verschillende visies in aanpak. De harde hand, oftewel strenge sancties en ingrijpen? Of deëscaleren en compromissen sluiten? Ook in Nederland is men verdeeld.

Deëscaleren of harde hand bij Oekraïne

Eergisteravond sprak journalist en Ruslandkenner Derk Sauer bij Jinek uit dat de boel in Oekraïne niet meer te deëscaleren valt. Maar mede-tafelgasten Niels van Woensel en CDA-kamerlid Raymond Knops, beiden met een militaire achtergrond, pleiten juist wel voor deëscaleren. Integendeel, de Nederlandse krijgsmacht zou momenteel helemaal niet klaar zijn voor een gevecht.

Uitspraken Ursula von der Leyen

Von der Leyen wil snel EU-lidmaatschap voor Oekraïne, 500 miljoen investeren in militaire operaties en gevechtsvliegtuigen sturen. Overigens is niet iedereen het eens met die aanpak. Zo schreef de Telegraaf dat Brussel zich verbaast over de uitspraken van Von der Leyen.

De NAVO ziet directe militaire interventie niet zitten, want het risico van een nieuwe wereldoorlog is dan te groot. Het Metro-panel met deskundigen nam de Oekraïne-kwestie onder de loep. En volgens hen moeten Navolanden, en ook de EU, oppassen met wat ze momenteel doen. Volgens Duco Hellema, emeritus hoogleraar geschiedenis internationale betrekkingen Universiteit Utrecht, bevinden we ons in een moeilijke situatie. „Aan de ene kant willen we Oekraïne helpen hun soevereiniteit te verdedigen tegen een daad van verregaande agressie, maar aan de andere kant willen we niet dat de zaak verder uit de hand loopt.” Hij vindt uitspraken als die van Von der Leyen onverstandig. Historicus Maarten van Rossum vindt eveneens dat er vooral geen troepen richting Oekraïne moeten.

NAVO wil geen direct conflict, Von der Leyen speelt ‘gevaarlijk spel’

De NAVO wil zelf niet direct bij het conflict betrokken raken. Oekraïne valt immers niet onder het NAVO-pact en men vreest voor een reactie van president Poetin. Oekraïne krijgt wel wapens van NAVO-landen. Maar Von der Leyen wil een andere aanpak. Eerder deed zij ook uitspraken tegenover CNN, waarin ze aangaf voorbereid te zijn op een Derde Wereldoorlog. 

Politicoloog en oud-diplomaat Johannes Vervloed schreef in een opiniestuk dat Von der Leyen last heeft van „grootheidswaanzin en illusiepolitiek”. De voorzitter stuurt aan op een EU-leger. „Een zeer gevaarlijk spel”, schrijft Vervloed. Volgens hem misbruikt Von der Leyen zelfs „de Oekraïne-crisis om haar politieke stokpaardje van het creëren van een EU-leger kracht bij te zetten”. Overigens sprak D66’er Sjoerd Sjoerdsma maandag in het Kamerdebat eenzelfde soort boodschap uit.

Wierd Duk, voormalig Rusland Correspondent pleitte eveneens in een interview met de Telegraaf voor deëscalatie. „Dat Ursula van der Leyen wil dat Oekraïne lid wordt van de EU, precies een van die zaken waarom het draait, dat lijkt me geen diplomatie op het hoogste niveau. Het is geen kleuterschool. De Europese Unie grijpt dit aan om zich belangrijk te maken als geo-politieke speler. En dit lijkt me niet het moment om dit te doen.”

Discussie over Oekraïne op Twitter

Maar is een EU-leger dan zo’n slecht idee? Volgens Vervloed wel. Waarom? Het ontbreekt volgens hem aan gezamenlijk buitenlands beleid, centraal gezag en een EU-identiteit. En het verzwakt de banden met de NAVO. Want volgens hem trekt de VS bij de komst van een EU-leger z’n handen van ons af. Momenteel zijn wij namelijk afhankelijk van VS-troepen in Europa en het is de vraag of de EU zo’n gat zelf kan opvullen.

De politicoloog pleit voor hulp richting Oekraïne, maar moet militair ingrijpen uitblijven. Hen bij de EU betrekken zal volgens hem de spanningen vergoten. Het Russische leger is te sterk tegenover Oekraïne en een compromis moet zorgen dat Poetin zich terugtrekt. Ook op Twitter klinkt deze discussie. Want moet de EU, zoals Von der Leyen wil, ingrijpen of is deëscalatie gewenst?

https://twitter.com/Veldhorst__W/status/1498953649917202432

https://twitter.com/janborghols/status/1498926456461791238

Rutger Bregman, steun en kritiek over Oekraïne-visie

Historicus en schrijver Rutger Bregman uitte evenals zijn zorgen op Twitter over drastische en impact-volle beslissingen waar sommigen nu op aansturen. Inmiddels klinkt onder meer in Nederland veel steun voor Oekraïne en roept men op tot hard optreden tegen Rusland. Iets waar Bregman zijn twijfel over heeft.

https://twitter.com/MichielOH/status/1498924261641265157

Overigens vallen sommige twitteraars over de benadering van Bregman en krijgt hij op het social media-platform ook de nodige kritiek.

https://twitter.com/BartCosijn/status/1498763519629668352

Poetins Rusland claimt inname eerste volledige stad Oekraïne

 

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.