Nina den Bouw Buitenland 9 mrt 2022, 16:08

Leestijd: 3 minuten

Situatie rondom Tsjernobyl verslechtert: ‘Oorlog brengt heel Europa in gevaar’

De oude kerncentrale van Tsjernobyl is niet meer verbonden aan het stroomnet. Volgens de Oekraïense netbeheerder zijn stroomkabels beschadigd door de vele beschietingen rondom het gebied. Door gevechten ten noorden van Kiev zouden reparatiewerkzaamheden worden verhinderd.

De kerncentrale, die zelf al jaren geen stroom meer opwekt, kan bij stroomstoringen 48 uur draaien op noodgeneratoren. De koelsystemen van de opslagfaciliteit voor verbruikte splijtstof vallen daarna uit, maar dat heeft volgens het internationaal atoomagentschap (IAEA) „geen kritieke impact op de veiligheid”, omdat warmte ook zonder elektriciteit efficiënt kan worden afgevoerd.

‘De barbaarse oorlog brengt heel Europa in gevaar’

De Oekraïense buitenlandminister Dmitro Koeleba zei wel dat stralingslekken dreigen te ontstaan als de koelsystemen stoppen met werken. Hij heeft de internationale gemeenschap opgeroepen bij Rusland dringend een staakt-het-vuren te eisen zodat er reparaties kunnen worden uitgevoerd. Volgens hem brengt „de barbaarse oorlog” van de Russische president Vladimir Poetin heel Europa in gevaar.

De centrale van Tsjernobyl werd aan het begin van de Russische invasie ingenomen door Russische troepen, bijna twee weken geleden. Sindsdien zouden de 210 personeelsleden aan één stuk door werken. De medewerkers hebben water en voedsel, maar hun situatie verslechtert. Er is geen internationaal toezicht meer op het terrein, waar in 1986 de grootste kernramp in de geschiedenis plaatsvond.

Directeur Generaal Rafael Mariano Grossi van het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA) adviseert wel om het conflict tussen Oekraïne en Rusland zoveel mogelijk uit de buurt te houden van het kerncentrale-gebied. Het conflict kan namelijk schade veroorzaken aan het complex van Tsjernobyl en dan wordt het steeds onveiliger. Daarbij komt ook kijken dat het grote gevolgen kan hebben voor mens en natuur. Grossi is daarnaast „zeer bezorgd” over de stress waaronder het personeel van de kerncentrale verkeert en „mogelijke risico’s voor de nucleaire veiligheid”.

Stralingspercentages zijn vooralsnog onbekend

Oekraïne is niet op de hoogte van de situaties bij de door Rusland bezette kerncentrales. Russische troepen hebben de oude kerncentrale van Tsjernobyl bezet en hebben ook de controle over de centrale Zaporizja, de grootste van Europa.

De Oekraïense minister voor Energie zegt niet te weten wat de stralingsniveaus zijn bij Tsjernobyl, waar in 1986 de grootste kernramp ooit plaatsvond. De oude centrale werd aan het begin van de Russische inval ingenomen. Vanaf dat moment weten de Oekraïense autoriteiten niet meer wat daar gebeurt.

Vorige week vrijdag werd de andere kerncentrale ingenomen, waar veel landen kritiek op leverden, vanwege de aanvallen die er plaatsvonden. Bij de centrale van Zaporizja zijn volgens de Oekraïense minister zo’n vierhonderd Russische soldaten gestationeerd. Rusland heeft gezegd dat de centrale als normaal functioneert.

Nederlanders hoeven zich voor nu geen zorgen te maken

Ongeveer twee weken geleden was er een lichte verhoging gemeten in de straling die rondom de kerncentrale van Tsjernobyl hangt. Volgens de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) hoeven Nederlanders zich echter geen zorgen te maken. Als er daadwerkelijk verhoogde meetwaarden gemeten zijn in het gebied rondom Tsjernobyl, dan hebben deze geen effect op Nederland, omdat het lage waarden zijn.

Alle Metro-artikelen over de oorlog in Oekraïne lees je hier.

Jodiumtabletten-gekte verplaatst zich naar Marktplaats: ‘Doosjes worden voor 31 euro verkocht’