Roos Ravensbergen
Roos Ravensbergen Buitenland 24 mei 2021, 
Leestijd: 3 minuten

Topman Ryanair over ‘gekaapte’ vlucht: ‘Russisch geheim agenten stapten uit’

ryanair, wit-rusland, oppositie
De premier van Litouwen, Ingrida Simonyte, op de luchthaven. Foto: ANP

Er is onder Westerse leiders heel wat ophef ontstaan nadat Wit-Rusland gistermiddag een Ryanair-vlucht ‘kaapte’. Aan boord van het toestel zat een belangrijk kopstuk van de oppositie. Wit-Rusland dwong het vliegtuig te landen in Minsk.

Journalist Roman Protasevitsj, die aan boord zat van het toestel, verbleef in ballingschap en riskeert in Wit-Rusland de doodstraf. Het gaat om een Ryanair-vlucht van Griekenland naar Litouwen. Even leek het alsof er een noodsituatie aan boord was, en dat het toestel daarom de landing inzette. De brandweer rukte dan ook in grote getale uit naar de internationale luchthaven van Wit-Rusland. Maar achteraf bleek dat de Wit-Russische autoriteiten de vlucht tot landen hadden gedwongen om Protasevitsj te arresteren.

Naar verluidt zei Protasevitsj tegen een steward op de vlucht: „Doe dit niet. Ze zullen me vermoorden. Ik ben een vluchteling.” Waarop de medewerker reageerde: „We moeten wel, we hebben geen keuze. Het staat in de reglementen van Ryanair.”

‘Gekaapt’ Ryanair-toestel

Een gevechtstoestel van de Wit-Russische luchtmacht begeleidde het Ryanair-vliegtuig. De president van het land zou persoonlijk het bevel hebben gegeven om de vlucht aan de grond te zetten. De regering van Litouwen zegt dat het een vooropgezet plan was en dat Loekasjenko wist dat Protasevitsj aan boord was.

Protasevitsj is de oprichter van het oppositiekanaal Nexta op het berichtenplatform Telegram. Daarin plaatst de oppositie onder meer berichten over de massale betogingen tegen het regime van Loekasjenko. Hij regeert de voormalige Sovjet-Republiek al sinds 1994 met harde hand. Ook zou Loekasjenko de verkiezingen in augustus door middel van fraude naar zijn hand hebben gezet.

Litouwen heeft boos gereageerd op de Wit-Russische beslissing om de Ryanair-vlucht tot landen te dwingen en Protasevitsj op te pakken. Vilnius heeft de Europese Unie en de NAVO opgeroepen om te reageren op de „Wit-Russische dreiging voor de internationale burgerluchtvaart”. De Litouwse regering eist de directe vrijlating van Protasevitsj.

Volgens de regering van Litouwen waren er 170 mensen aan boord, van wie 94 uit Litouwen.

Ryanair-topman: ‘Russisch geheim agenten aan boord’

De topman van Ryanair, Michael O’Leary, heeft inmiddels ook gereageerd op het voorval. Hij zegt dat er enkele medewerkers van de Russische geheime dienst aan boord waren. „Het lijkt erop dat het de bedoeling van de autoriteiten was om een journalist en zijn reisgenoot te verwijderen. We geloven dat er ook enkele Russische geheim agenten zijn uitgestapt op de luchthaven,” zei O’Leary op de Ierse radio. Hij noemde de actie verder nog een „staatsgesteunde kaping”.

De Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney bevestigt het vermoeden van de Ryanair-topman. „We denken dat vijf of zes mensen zijn uitgestapt, maar slechts een van hen is gearresteerd, wat erop zou wijzen dat de anderen geheim agenten waren.”

Wit-Rusland: ‘Wij deden niks fout’

Ondanks verontwaardigde reacties uit zowel Europa als de Verenigde Staten, zeggen de autoriteiten in Wit-Rusland dat ze niks fout hebben gedaan. Volgens hen handelden ze legaal toen ze gisteren het passagiersvliegtuig tot landen dwongen. Het land beschuldigt het Westen ervan ongegronde beweringen te doen om politieke redenen.

„Het lijdt geen twijfel dat de acties van onze bevoegde autoriteiten volledig in overeenstemming waren met de geldende internationale regels”, meldt een woordvoerder van het Wit-Russische ministerie van Buitenlandse Zaken Anatoly Glaz.

Westerse leiders noemen het voorval op hun beurt een „daad van staatsterrorisme”. Vanavond zal de EU hoogstwaarschijnlijk dan ook de sancties tegen Wit-Rusland verscherpen.

Veel Nederlandse luchtvaartmaatschappijen hebben besloten niet meer over Wit-Rusland te vliegen. KLM blijft dat echter wel doen. De maatschappij zegt geen veiligheidsrisico te zien en stelt dat het vluchtschema „normaal zal worden voortgezet”. KLM heeft daarvoor onder andere overleg gehad met de overheid en een risicobeoordeling uitgevoerd.

Duitse WO2-bunkers in Zeeland beklad met ‘Covidsterren’: ‘Misselijkmakend, diep triest’

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.