Jesse Honcoop
Jesse Honcoop Buitenland 7 apr 2021, 
Leestijd: 2 minuten

Rwanda herdenkt bloederige genocide: ‘Hele verhaal moet verteld worden’

Rwanda herdenkt genocide
Rwanda's President Kagame en zijn herdenken de genocide. Foto: ANP

Vandaag is de internationale dag van reflectie over de Rwandese genocide. De herdenking van de bloederige burgeroorlog in 1994 vindt sinds 2003 plaats. Sommige academici vinden de vorm alleen niet meer gepast.

Allereerst: wat houdt de Rwandese genocide precies in? Jaarlijks is 7 april is de dag waarop Rwanda en de internationale gemeenschap stilstaat bij de gebeurtenissen van inmiddels 27 jaar geleden. Deze dag wordt gezien als het startschot voor de genocide op zo’n 800.000 tot 1 miljoen Tutsi’s in Rwanda. Tutsi’s vormen naast de Hutu’s de grootste gemeenschap in Rwanda. Op 6 april 1994 pleegden vermoedelijk Tutsi’s een moordaanslag op de Hutu-president. Daarna begon de extreme tak van de Hutu-gemeenschap een systematische genocide op de Tutsi’s.

Herdenking Rwandese Genocide

Sinds 2003 organiseren de Verenigde Naties en Unesco herdenkingen van de massamoorden in Rwanda. De secretaris-generaal van de VN, António Guterres, brengt de boodschap dat haat geen motivatie moet zijn voor maatschappelijke bewegingen. En dat het Oost-Afrikaanse Rwanda het voorbeeld is voor landen die toe zijn aan heropbouw. Unesco organiseert vandaag een debat over welke lessen getrokken worden uit de herinnering. Die les zou dan zijn dat alle mensen in een samenleving gelijk moeten zijn.

Kritiek op Rwanda en internationale gemeenschap

Sommige academici uiten kritiek op de herdenking van de genocide. Zij zeggen dat de genocide maar een deel van de burgeroorlog in Rwanda was. Een burgeroorlog die vanaf 1990 gaande was. Toen waren ook vaak aanslagen vanuit de Tutsi’s. Vanuit dit perspectief zou een bredere herinnering van de gehele burgeroorlog veel passender zijn. Dit zou bijdragen aan het principe dat iedereen, ook in Rwanda, gelijk is. En dus ook dat iedereen recht heeft op rouw.

Dr. Olivier Nyirubugara is Rwanda-kenner en docent aan verschillende universiteiten in Nederland. Hij zegt tegen Metro dat internationale organisaties er goed uit aan zouden doen „het hele verhaal te vertellen”. Maar, zo zegt hij: „Aangezien de internationale organisaties geen direct belang hebben gehad, nemen ze de kanten van de winnaar.” Om een beter beeld te geven, zou volgens hem het grotere verhaal meer verteld moeten worden. Dus ook het verhaal dat de Tutsi’s nu Rwanda domineren. „En ook de huidige samenleving is verre van gelijk.”

‘Beter om te vergeten’

Daarbij beweert Nyirubugara dat de eenzijdige herinnering van de gebeurtenissen bijdraagt aan het conflict. In zijn boek uit 2013 zei hij al dat het voor Rwanda beter zou zijn om te vergeten. Op deze manier kan het land toe kunnen werken naar een gezamenlijke toekomst, zegt Nyirubugara.

De conflicten tussen bevolkingsgroepen zijn veelvoorkomend in Afrika. Mede doordat landsgrenzen willekeurig zijn getrokken door Europeanen. Nyirubugara beweert dat de gedeeltelijke herinnering laat zien dat internationale gemeenschappen nog niet genoeg hebben geleerd.

Rwanda herdenkt slachtoffers genocide

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.