Redactie Metro Buitenland 27 feb 2021, 09:26

Leestijd: 4 minuten

Saudi-Arabië ontkent dat kroonprins moord op Khashoggi goedkeurde

De Saudische kroonprins steunde de operatie om de Saudische journalist Jamal Khashoggi uit te schakelen door hem gevangen te nemen of te vermoorden. De machtigste man van Saudi-Arabië zag de vermoorde criticus van het regime als bedreiging voor het koninkrijk. Dat blijkt uit gisteren vrijgeven bevindingen van de Amerikaanse geheime dienst. Het Witte Huis wil 76 betrokkenen straffen met bijvoorbeeld een inreisverbod, maar niet de kroonprins zelf.

Kroonprins Mohammed bin Salman keurde de plannen goed die uiteindelijk leidden tot de moord op Khashoggi, aldus de inschatting van de inlichtingendienst. Het is „uiterst onwaarschijnlijk” dat Saudische functionarissen een dergelijke operatie uitvoerden zonder autorisatie van de kroonprins, aangezien hij sinds 2017 „absolute controle” heeft over alle operaties rond veiligheid en inlichtingendiensten, zo stelt het rapport.

Khashoggi spoorloos verdwenen en vermoord

Khashoggi verdween spoorloos tijdens een bezoek aan het Saudische consulaat in Istanbul in oktober 2018. Hij werd daar naartoe gelokt en is daar, zo wordt aangenomen, vermoord door een speciaal commando. De Amerikanen hebben het over 21 personen die hoogstwaarschijnlijk op een of andere manier betrokken waren bij de moord op Khashoggi, waaronder het 15-koppige commandoteam.

Het rapport is lang geheim gehouden door de hoogst explosieve inhoud. De kroonprins geldt als de machtigste man van de olierijke staat, en Saudi-Arabië is de belangrijkste Arabische bondgenoot van de Verenigde Staten. Onder president Trump waren de betrekkingen hartelijk, maar schimmig. Zijn opvolger Biden liet eerder al weten de relatie met Saudi-Arabië te gaan herzien en „transparanter” te maken.

Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft inmiddels een voormalig adviseur van de Saudische kroonprins en een elite-eenheid van het koningshuis op de sanctielijst gezet. Het gaat om de voormalige plaatsvervangend chef van de geheime dienst Ahmed al-Asiri en de snelle interventiemacht RIF. Van maatregelen tegen kroonprins Mohammed bin Salman, de feitelijke machthebber in Riyad, was vrijdag in Washington geen sprake.

Gerechtigheid

Al-Asiri was volgens Financiën de leider van de missie die resulteerde in de moord op Khashoggi. De moord vond plaats in het Saudische consulaat in Istanbul door een commandoteam. Onder de daders waren verscheidene RIF-leden. De sancties houden onder meer in dat eventuele bezittingen van deze Saudiërs in de VS worden bevroren. Ook mogen Amerikanen geen zaken met hen doen.

Hatice Cengiz, de verloofde van de om het leven gebrachte Saudische journalist Jamal Khashoggi, vindt dat gerechtigheid is gedaan door het rapport van de Amerikaanse geheime dienst over de moord op haar man. Cengiz reageerde via Twitter met „#justiceforjamal”. Zij had op 2 oktober 2018 haar aanstaande echtgenoot aan het begin van de middag de Saudische ambassade in Istanbul zien binnengaan. Hij zou daar nog wat papieren in orde maken voor hun huwelijk.

Actie tegen de kroonprins

Agnes Callamard, de mensenrechtenexpert van de Verenigde Naties die onderzoek deed naar de moord op Jamal Khashoggi, heeft de Verenigde Staten opgeroepen het voortouw te nemen om in deze zaak voor optimale gerechtigheid te zorgen. Ze liet via Twitter weten dat de Amerikaanse regering ook maatregelen zou moeten nemen tegen Mohammed bin Salman.

De Saudische kroonprins heeft van de operatie geweten en deze geaccordeerd. Dat is volgens Callamard voor Washington voldoende reden om ook actie te ondernemen tegen MbS, zoals de kroonprins vaak wordt aangeduid, „gericht op diens persoonlijke bezittingen maar ook op diens internationale verplichtingen”. Bovendien moet Riyad vertellen wat er met het lijk van Khashoggi is gebeurd en waar het is gebleven.

Saudi-Arabië heeft de bevindingen van de Amerikanen over de moord op de kritische journalist Jamal Khashoggi van de hand gewezen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken herhaalde dat de autoriteiten van mening zijn dat het om een afschuwelijke misdaad gaat. Zij stelt echter dat die gepleegd is door een groep die alle wettelijke regels heeft geschonden. De conclusie in het rapport is echter negatief, fout en onacceptabel. Kroonprins Mohammed bin Salman heeft de operatie niet goedgekeurd.

Riyad blijft erbij dat een stel criminelen op persoonlijke titel heeft gehandeld tegen alle strikte voorschriften in. Ze zijn daarvoor schuldig bevonden en veroordeeld tot jarenlange gevangenisstraffen. De familie van Khashoggi heeft de vonnissen van de rechter indertijd verwelkomd.

De regering zei nogmaals er alles aan te hebben gedaan de zaak goed te onderzoeken en de gerechtigheid te laten zegevieren. Maatregelen tegen het leiderschap, de soevereiniteit en de onafhankelijkheid van het rechtssysteem verwerpt Saudi-Arabië dan ook.

Nederlandse dichter gaat werk Amanda Gorman toch niet vertalen na ophef

Met geweld ontvoerde honden Lady Gaga teruggevonden