Redactie Metro Buitenland 24 nov 2020, 08:41

Leestijd: 3 minuten

94-jarige nazi-kampbewaker na 75 jaar gestraft voor zijn daden

De voormalig nazi-kampbewaker Friederich Karl Berger wordt op 94-jarige leeftijd toch nog gestraft voor zijn daden in de Tweede Wereldoorlog.  Hij moet zijn woonplaats in de Amerikaanse staat Tennessee verlaten en wordt gedeporteerd naar zijn geboorteland Duitsland.

75 jaar naar dato moet de nazi-kampbewaker toch zijn lot onder ogen zien. Berger ging eerder in beroep tegen zijn straf, maar deze werd in februari afgewezen door het Immigratiefhof.

19-jarige jongen

In 1945 werkte Berger als 19-jarige jongen in een onderkamp van het Duitse concentratiekamp Neuengamme als gewapend bewaker. Gevangenen werden hier in de winter van 1945 onder erbarmelijke omstandigheden vastgehouden. Hier werden zij gedwongen tot werk met als eindstation uitputting of de dood. Berger bekende gevangenen te bewaken „van zonsopgang tot zonsondergang.”

In haar uitspraak vertelde rechter Rebecca Holt dat Berger destijds nooit om overplaatsing van zijn functie heeft gevraagd. Daarnaast is hij nog steeds Duits staatsburger en ontvangt hij een pensioen ‘wegens dienst in oorlogstijd’.

Waarheid onthuld

Vanuit het Holtzman-amendement uit 1978 werd besloten dat personen die ‘deelnamen aan nazi-vervolging, genocide of elke daad van marteling of buitengerechtelijke moord’, worden uitgezet. Berger had geprobeerd onder deze beslissing uit te komen, maar dit lukte uiteindelijk niet. Vorige week donderdag meldde het hoogste orgaan van de Amerikaanse immigratiedienst, de Board of Immigration Appeals (BIA), dat Bergers verzoek was afgewezen.

Louis A. Rodi III, van de Immigration and Customs Enforcement (ICE), vertelde: „Berger was een actief deelnemer aan een van de donkerste hoofdstukken in de menselijke geschiedenis. Hij probeerde zijn snode verleden van zich af te werpen en in Amerika opnieuw te beginnen, maar de waarheid werd onthuld.” Volgens hem mogen oorlogsmisdadigers in Amerika niet aan hun daden ontsnappen.

Bewijsmateriaal op gezonken schip

Met de komst van de geallieerde troepen moesten de Nazi’s het onderkamp verlaten. Berger hielp toen ook bij de gedwongen evacuatie van de gevangenen naar het hoofdkamp van Neuengamme. De reis duurde bijna twee weken en eiste door de onmenselijke omstandigheden het leven van zeventig gevangenen. Onder hen waren Joden, Polen, Russen, Denen, Nederlanders, Letten, Fransen, Italianen en politieke tegenstanders.

Het lukte de voormalig kampbewaker om in 1959 met zijn gezin legaal naar Amerika te emigreren en wist daar een burgerbestaan op te bouwen. Toch achtervolgde het verleden hem toen een set SS-indexkaarten, die zijn nazi-verleden onthulde, werd ontdekt. Op een gezonken Duits schip werden deze kaarten samen met andere documenten gevonden in 1950. Het duurde decennia voordat Berger aan dit bewijsmateriaal werd gekoppeld.

‘Je dwingt me mijn huis uit’

Na het besluit vertelde de voormalig nazi-bewaker tegen de Washington Post: „Na 75 jaar is dit belachelijk. Ik kan het niet geloven.” Hij vervolgde: „Je dwingt me mijn huis uit … ik was 19 jaar oud. Ik kreeg het bevel daarheen te gaan.”

Volgens waarnemend assistent-procureur-generaal Brian C. Rabbitt kan het verleden van Berger niet worden uitgewist. „Deze zaak toont aan dat het verstrijken van tijd ons niet weerhoudt van de morele verplichting om gerechtigheid te zoeken voor de slachtoffers van hun gruwelijke misdaden.”

Lees ook: Boer en milieuactivist hebben elkaar eindelijk gevonden: statiegeld op blikje