Redactie Metro Buitenland 25 sep 2020, 14:36

Leestijd: 3 minuten

Amerikaanse presidentsverkiezingen: Trump en Biden gaan nek aan nek

Wie dacht dat de Amerikaanse presidentsverkiezingen een makkelijke race zouden worden (voor welke partij dan ook), heeft het mis. Zelfs de landelijke peilingen doen geen recht aan de spanning van de verkiezingen. Uit peilingen van Reuters/Ipsos in belangrijke ‘swing states’ komt namelijk naar voren dat president Donald Trump en zijn Democratische uitdager Joe Biden elkaar daar dicht op de hielen zitten.

Swing states zijn staten die niet bij grotendeels elke verkiezing voor dezelfde kant gaan. In staten zoals onder meer Californië (Democratisch) en Texas (Republikeins) is dat wel het geval. Sommige andere staten zijn de ene verkiezing meer democratisch ingesteld, de andere keer gaan ze voor een republikein. In die staten maakt soms slechts een paar procent het verschil.

Biden landelijk aan kop

Biden, de voormalige vicepresident onder Barack Obama, gaat landelijk wel ruim aan kop. Uit een recente peiling blijkt dat hij een voorsprong heeft van acht procent. Maar dat betekent niet dat hij verzekerd is van de overwinning. Zo kreeg Trump in 2016 2,9 miljoen minder stemmen dan zijn tegenstander Hillary Clinton, maar won hij alsnog.

Zo’n situatie zou ook dit jaar kunnen voorkomen. Kiezers in de Verenigde Staten kiezen hun president immers niet rechtstreeks. Elke staat heeft een aantal kiesmannen te verdelen, en het Kiescollege van de in totaal 538 kiesmannen kiest uiteindelijk de president. Wie de meerderheid van de stemmen krijgt in een bepaalde staat, krijgt doorgaans alle kiesmannen die daar te verdelen zijn. Het is dus een soort winner takes all-situatie.

In de swing states Florida en North Carolina gaan Biden en Trump gelijk op, blijkt uit de peilingen. Biden staat één procentpunt voor in Arizona, drie procentpunten in Pennsylvania en vijf punten in Wisconsin en Michigan. Die cijfers liggen echter in veel gevallen binnen de foutmarges, dus geen van de kandidaten staat duidelijk op voorsprong.

Vreedzame machtsoverdracht

Op 3 november gaan de Amerikanen naar de stembus. Trump zei woensdag niet te garanderen dat hij de macht wel op een vreedzame manier zal overdragen. En dat levert hem veel kritiek op. Ook wilde de president eerder de verkiezingen uitstellen, totdat mensen „fatsoenlijk” konden stemmen. Vanwege de coronacrisis zullen meer mensen dan ooit via de post stemmen. Trump denkt dat dat fraude in de hand zal werken, maar daar is geen bewijs voor.

„U bent geen dictator, en Amerika zal u ook niet toestaan dat u er een bent”, twitterde Chuck Schumer in reactie op Trumps weigering om een vreedzame machtsoverdracht te garanderen. „Hij zegt de meest irrationele dingen”, reageerde Trumps Democratische uitdager Joe Biden. “Ik weet niet wat ik hierop moet zeggen.”

President Trump: You are not a dictator, and America will not permit you to be one. https://t.co/42krs0X50l

— Chuck Schumer (@SenSchumer) September 23, 2020

Trumps partijgenoot Mitt Romney, die geldt als een criticus van de president, stelt dat een vreedzame machtsoverdracht fundamenteel is voor de democratie. „Zonder dat heb je Wit-Rusland. Alleen al de suggestie dat de president die grondwettelijke garantie niet zou respecteren is zowel ondenkbaar als onacceptabel.”

Donderdag liet het Witte Huis in een reactie weten dat de president de uitslag wel zal accepteren: „De president zal de resultaten van een vrije en eerlijke verkiezing accepteren”, zei een woordvoerder.