Wéér vernietigend oordeel asielwetten Marjolein Faber: ‘Nemen problemen niet weg’
:format(jpeg):background_color(fff)/https%3A%2F%2Fwww.metronieuws.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2025%2F03%2FANP-521759318-1.jpg)
Er blijft veel te doen om de asielwetten van minister Marjolein Faber. Ook de Adviesraad Migratie ziet niet hoe de twee asielwetten de asielketen gaan helpen.
Begin deze maand stemde de ministerraad definitief in met de omstreden wetten van asielminister Marjolein Faber, na enkele ‘verduidelijkingen’ in de toelichting en ondanks veel kritiek van de Raad van State op de plannen van de PVV-bewindsvrouw. De Raad van State adviseerde om deze niet zonder aanpassingen naar de Tweede Kamer te sturen. Faber heeft onder andere de juridische toelichting aangepast, maar die veranderen volgens haar niets aan de inhoud van de wetten.
De Nationale Ombudsman, Reinier van Zutphen, noemde de wetten in EenVandaag vorige week een „voorbeeld van onbehoorlijk bestuur”, en te vergelijken met de toeslagenaffaire en de situatie in Groningen. Er is ook regelmatig twijfel over de kunde van Faber. Gemeenten, overheidsinstanties en uitvoeringsorganisaties beklaagden zich erover dat zij niet voldoende bij de plannen werden betrokken.
Adviesraad Migratie adviseert op eigen initiatief over asielwetten
Faber consulteerde maar een paar organisaties over haar asielnoodmaatregelenwet en wet voor een tweestatusstelsel. De Adviesraad Migratie was er daar niet een van en dus vormde de tienkoppige onafhankelijke raad op eigen initiatief een advies. Die werd gedeeld in een rondetafelgesprek met Tweede Kamerleden.
„Ze zullen de problemen in de uitvoering niet wegnemen. Misschien wel bij de IND, maar dan komt het bij de rechtspraak terecht”, zei voorzitter Monique Kremer. „De maatregelen zullen niet voor grootscheepse verandering zorgen.”
Advies: werk samen met Europese landen
Om asielwetten effectief te laten zijn, moet samengewerkt worden met andere landen, stelt de Adviesraad Migratie. Juist dat is een manier om asiel beter en sneller te regelen, zei Kremer. Nederland moet daarom niet vooruitlopen op het Europese asielpact dat halverwege 2026 wordt ingevoerd. „Wacht op de effecten daarvan. Dat is een veel logischer route dan nu in je eentje wetten voor gaan stellen”, meent Kremer.
De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) herhaalde eerder op de dag veel aan te kunnen, „maar niet alles tegelijk”. Daarom wil die pas een tweestatusstelsel in juni 2026. Wel is de IND nu meer overtuigd dan voorheen dat sommige asielmaatregelen de hoge druk bij de organisatie kunnen verminderen. Zo ziet de dienst wel heil in het snel afschaffen van het delen van een beslisvoornemen en in het uitsluiten van asielzoekers die doelbewust niet komen opdagen bij hun verhoor.
Maar een volgend gesprek tussen de Kamerleden en drie rechtsorganisaties bevestigde de door de Adviesraad aangekaarte problemen. De Raad voor de rechtspraak, Raad van State en Nederlandse orde van advocaten voorzien juist veel meer rechtszaken als het beslisvoornemen wordt afgeschaft. Als asielzoekers niet kunnen reageren op het voornemen van de IND, verdwijnt de filterfunctie en kunnen fouten niet worden hersteld. Zaken zullen complexer worden, de kosten stijgen. Ook vrezen ze voor de rechtszekerheid van „kwetsbare mensen tegenover een machtige overheid”.