Tekort aan pro deo-advocaten dreigt: ‘Verdient minder dan commercieel advocaat’
:format(jpeg):background_color(fff)/https%3A%2F%2Fwww.metronieuws.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2025%2F03%2Fpro-Deoadvocaat-pro-Deoadvocaten-tekort-.jpg)
Niet iedere Nederlander kan een advocaat betalen. En dat terwijl ieder mens wel recht op een advocaat heeft. Daarom bestaan er in ons land pro deo-advocaten, die betaald worden door de overheid. Maar juist van dat soort advocaten dreigt een tekort te ontstaan.
Stel, je krijgt een huurconflict, overtreedt de wet of komt in een ander juridisch geschil terecht en je hebt een advocaat nodig. Met een laag inkomen of een uitkering kun je die niet zomaar betalen. In Nederland is het zo geregeld dat in bepaalde gevallen de overheid die advocaat betaalt vanuit rechtsbijstand. Een op de drie Nederlanders maakt gebruik van een pro deo-advocaat. Zodat ieder mens in staat is zich te verdedigen in een rechtszaal en een eerlijk juridisch proces kan doorlopen.
Tekort aan pro deo-advocaten
Eerder werd bekend dat Nederland kampt met een tekort aan cipiers en cellen in het gevangeniswezen. En volgens de Vereniging van Sociale Advocatuur Nederland (VSAN) dreigt er de komende jaren ook een groot tekort aan pro deo-advocaten, schrijft De Telegraaf. Een jonge generatie pro deo-advocaten lijkt niet echt op te willen staan en door de vergrijzing stoppen de oude pro deo-advocaten ermee. Gemiddeld neemt het totale aantal advocaten daarom ieder jaar met zo’n 140 af, bleek eind 2024 al uit cijfers van de Nederlandse Orde van Advocaten.
Reinier Feiner is voorzitter van beroepsvereniging VSAN en zelf werkzaam als sociaal advocaat. Door het tekort is het volgens hem in de regio in kleine steden al onmogelijk om een advocaat te vinden. Hij vreest dat, als er niks gebeurt, er over een paar jaar een tekort van honderden advocaten is. „En dan kunnen mensen niet meer de rechtsbijstand krijgen waar ze recht op hebben.”
Lager salaris dan commerciële advocaten
Maar het inkomen van een pro deo-advocaat is lager dan dat van een commercieel advocaat. Iemand die pro deo werkt, krijgt namelijk vergoedingen vanuit de overheid. En dat lagere salaris zou ook weleens de drempel kunnen verhogen om pro deo-advocaat te worden. De parlementaire enquêtecommissie ’Fraudebestrijding en Dienstverlening’ en de staatscommissie Rechtsstaat pleiten voor een beter salaris voor deze advocatengroep. Ook Feiner pleit voor deze betere beloning.
Ook oppert Feiner 200 extra opleidingsplekken per jaar, vanaf dit najaar. Om die te kunnen realiseren is wel extra subsidie nodig vanuit het Rijk.
Vertrouwen in de rechtsstaat
Richting de rechtsstaat klinkt de afgelopen tijd regelmatig kritiek. Liesbeth Hulst, hoogleraar Toegang tot het recht aan de Universiteit van Amsterdam, vertelt tegen de krant dat een mens soms juridische bijstand nodig heeft. „Als die dan niet wordt gevonden, raakt dit het vertrouwen dat mensen hebben in de rechtsstaat.”
Het tekort aan pro deo advocaten is volgens haar slecht voor de werking van het recht. „En voor de bescherming van mensen tegen de overheid en elkaar.”
Vandaag verschijnt een langverwacht rapport van de adviescommissie-Van Der Meer II. Met daarin mogelijk aanbevelingen over welke vergoedingen nodig zijn om meer jonge talenten te kunnen trekken.