Bezem door ambtenarij blijkt nog aardige klus: ‘Cursus Mindful Rijk voor ambtenaren kostte 6 ton’
:format(jpeg):background_color(fff)/https%3A%2F%2Fwww.metronieuws.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2025%2F03%2Foverheid-bezuinigen-ambtenaren-ambtenarij-.jpg)
De overheid heeft voor een hele hoop zaken te weinig geld momenteel. Daarom moet er ook 1 miljard bezuinigd worden en een bezem door het ambtenarenapparaat gehaald worden. Maar dat blijkt nog een aardige klus te zijn.
Het huidige kabinet besloot dat er een flinke schoonmaak moet gebeuren in het ambtenarenapparaat. In 2029 moet er 1 miljard euro bezuinigd zijn, maar dat is nogal een ambitieuze taak.
Cursus ‘Mindful Rijk’ bij de overheid
De Telegraaf viel het namelijk op dat er binnen de Haagse ministeries grof geld wordt betaald voor dure cursussen. Een zo’n cursus, onder de noemer ‘Mindful Rijk’, kunnen ambtenaren sinds 2018 volgen. Wat ‘Mindful Rijk’ dan precies inhoudt? „Bedoeld voor positieve psychologie binnen de Rijksoverheid. Het draagt bij aan het vergroten van het aanpassingsvermogen en het reflectief vermogen van medewerkers. Eigenschappen die nodig zijn om te kunnen meebewegen met veranderingen, om te gaan met onvoorspelbaarheid, in verbinding te staan met de omgeving en goed te kunnen blijven samenwerken”, klinkt de omschrijving van de cursus.
Volgens navraag van De Telegraaf kostte die cursus vorig jaar 6 ton. Een woordvoerder laat weten dat in 2024 197 ambtenaren deze training en 2000 ambtenaren een workshop volgden.
Reactie ministeries op cursus ambtenaren
De krant vroeg de overheid ook naar de bezuinigingen en dit soort cursussen en kreeg twee reacties namens twee bewindslieden. Namelijk namens minister Judith Uitermark (NSC) van Binnenlandse Zaken en PVV-staatssecretaris Zsolt Szabó. Dat twee bewindslieden los van elkaar reageren, is volgens De Telgraaf ongebruikelijk.
In de reactie van Uitermark wordt niet op ‘Mindful Rijk’ ingegaan en laat de minister weten dat de keuzes betreft bezuinigingen per ministerie worden afgewogen. Szabó laat weten dat hij vindt dat er kritisch naar de nut en noodzaak van trainingen en cursussen in het algemeen gekeken moet worden. „En zeker als het gaat om trainingen zoals mindfulness die weinig bijdragen aan beleidsinhoudelijke doelstellingen en prioriteiten.” Hij pleit vanuit zijn portefeuille digitalisering voor meer vaktrainingen I-vakanmanschap en digitalisering.
Binnen de Rijksoverheid zijn allerlei trainingen en cursussen voor handen. Onlangs bleek ook dat ministeries jaarlijks miljoenen euro’s besteden aan diversiteit, inclusiebeleid en allerlei andere trainingen.
Annemarie van Gaal stelt dat helft ambtenaren weg kan
Hoewel er al jarenlang op allerlei zaken bezuinigd moet worden door de overheid, zijn er de afgelopen jaren miljarden euro’s meer gegaan naar eigen ambtenaren. Vorige week sprak ondernemer en investeerder Annemarie van Gaal bij Nieuws van de Dag uit dat de helft van de ambtenaren weg kan. Ze haalde aan dat het aantal rijksambtenaren de afgelopen jaren met 35 procent groeide, terwijl de bevolking met 8 procent groeide. „Daarin zit een totale discrepantie.”
Van Gaal komt ook zelf regelmatig bij de ministeries in Den Haag. „Mij valt op dat het daar heel leeg is.” Zij benadrukte dat er behoorlijk wat ruimte onbenut wordt. „Welke afdelingen zijn dubbel op de ministeries? Welke afdelingen houden data bij die niet bijgehouden hoeft te worden? Of onderzoeken die in een la verdwijnen?”
In Onderstaande video zie je het fragment uit Nieuws van de Dag:
Verborgen werkeloosheid
Ook politiek verslaggever Wouter de Winther herkent ‘verborgen werkloosheid’ bij ministeries. „Aan de andere kant, Nederlanders zijn veeleisend. Ook van hun overheid. Ze verwachten oplossingen, te woord gestaan worden, dat het 24/7 doorgaat. En we hebben papa-dagen, mama-dagen en mogen niet te hard werken. Dus het verwachtingspatroon van de Nederlandse overheid is ook groot”, sprak hij bij Nieuws van de Dag.
Van Gaal haalde ook de afhandeling van de toeslagenaffaire aan. „Met 2500 mensen die daaraan werken, terwijl er nog maar 20.000 dossiers zijn. Dat moet toch te doen zijn?” Eerder kaartte ook voormalig politica Renske Leijten (SP) dit aan. Zij stelde dat de toeslagenaffaire nog steeds niet is opgelost omdat er heel veel geld aan verdiend wordt.
Kritiek op ambtenaren en salaris
Verslaggever Jeroen Holtrop ging voor Nieuws van de Dag ook nog langs in Den Haag en vroeg ambtenaren naar hun werkzaamheden. Daar vertelde onder meer een ambtenaar van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, dat het efficiënter kan bij de Rijksoverheid. En ook een andere ambtenaar bleek kritisch op zijn eigen werkgever. „Bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heb ik daar ook weleens over nagedacht. Ik heb basisonderwijs gehad in de jaren 70. Daar leerde ik rekenen, schrijven, geschiedenis, aardrijkskunde. Maar wat moet je met zo’n ministerie, vol met mensen, om opnieuw het onderwijs uit te vinden? Ben je dan wel goed bij je hoofd? Zo weet ik nog wel een paar ministeries.”
Van Gaal noemde op dat we ons overheidsorgaan slimmer moeten organiseren. En dat al die verschillende overheidsorganisaties, met hun eigen regels en aanpak, niet werken. Daarnaast kostte de externe inhuur bij de overheid volgens haar ook nog eens miljarden. En ook de totale loonsom steeg de afgelopen jaren. „Van 7,2 miljard per jaar, naar bijna 14 miljard.”