Redactie Metro Binnenland 12 feb 2025, 08:58

Leestijd: 4 minuten

Vrouwelijke genitale verminking komt nog steeds voor in Nederland: ‘Nog nooit iemand veroordeeld’

Volgens de GGD hebben ongeveer 20.000 meisjes in Amsterdam vrouwelijke genitale verminking (VGV) ondergaan. Ook dreigen 4200 Amsterdamse meisjes nog slachtoffer te worden van dit ritueel. Hoewel VGV in Nederland strafbaar is, moet er volgens experts ook verandering bij deze gemeenschappen komen van binnenuit.

Vrouwelijke genitale verminking, wat ook wel bekend staat als vrouwenbesnijdenis, is een ritueel dat voorkomt binnen sommige culturen. Binnen culturen afkomstig uit Afrikaanse landen als Soedan of Somalië, maar ook in Arabische of Aziatische landen, wordt vrouwelijke genitale verminking toegepast. En ook in Nederland gebeurt dit dus nog steeds. Uit eerder onderzoek uit van expertisecentrum Pharos en de Erasmus Universiteit blijkt dat op 1 januari 2018 bijna 41.000 vrouwen in Nederland woonden die zijn besneden. De meeste vrouwen wonen dus in Amsterdam.

Patriarchale opvattingen over de vrouw als bezit

Binnen deze culturen wordt het wegsnijden van sommige delen, of zelfs dichtnaaien, van het vrouwelijk geslachtsdeel als ‘mooi’, ‘eervol’ of een ‘goede huwelijkskandidaat’ beschouwd. Maar door die gruwelijke praktijk lopen meisjes risico op allerlei complicaties en mentale problemen. „We zien dat meisjesbesnijdenis toeneemt in plaats van afneemt”, spreekt Enid van Ommeren, hoofd Forensische Geneeskunde bij de GGD Amsterdam, tegen NH Nieuws uit.

Hilde Bakker, die zich voor Movisie onder meer bezighoudt met huiselijk of seksueel geweld gebaseerd op tradities, cultuur, religie of bijgeloof, moedigt aan om normen binnen gesloten gemeenschappen te veranderen. Zij stelt dat voorlichting en straffen alleen niet de oplossing zijn voor dit probleem. „Dan gaat het geweld stiekem door”, legt Bakker uit. Volgens haar is VGV afkomstig uit patriarchale opvattingen over de vrouw als bezit. Bezit van een vader of echtgenoot. „Haar kuisheid is zijn eer”, aldus Bakker. Mannen én vrouwen leggen deze normen elkaar en elkaars dochters op. Waardoor vrouwelijke genitale verminking binnen deze culturen in stand wordt gehouden.

Gesprek met gemeenschap van binnenuit

Volgens Bakker moet er in dit soort gemeenschappen voorlichting en een dialoog plaatsvinden. Zij pleit voor een aanpak van de Alliantie Verandering van Binnenuit, waarbij gesprekken binnen deze gemeenschappen worden gevoerd, onder leiding van getrainde gespreksleiders, ook mannen, afkomstig uit de eigen cultuur.

Binnen de alliantie valt bijvoorbeeld de Federatie van Somalische Associaties in Nederland. De alliantie bespreekt met de gemeenschap onderwerpen over gelijkheid tussen man en vrouw, gedwongen huwelijk en geweld rondom eer. „Daarbij is het belangrijk om aan te sluiten bij normen en waarden die in de gemeenschappen belangrijk zijn. Zo verlaag je de drempel om erover in gesprek te gaan”, aldus Bakker.

Vrouwelijke genitale verminking strafbaar in Nederland

Volgens haar is het een lange weg om een norm binnen een gemeenschap te veranderen. „Maar wel de meest duurzame. (Potentiële) slachtoffers moeten daarnaast beschermd blijven worden, ook door de strafwet.”

Vrouwelijke genitale verminking is namelijk sinds 2010 strafbaar in Nederland en voor deze mishandeling kan iemand twaalf jaar gevangenisstraf opgelegd krijgen. Maar cabaretière Lisa Loeb vertelt in haar column voor Druktemaker van Radio 1 dat er sinds 2010 nooit iemand werd veroordeeld in Nederland voor vrouwelijke genitale verminking.

‘Meisjes aan hun lot over’

Veilig Thuis is aanspreekpunt voor vermoedens van deze mishandeling, maar ook zij krijgen nauwelijks meldingen. Uit onderzoek blijkt dat de weinige meldingen komen door cultuurverschillen en eventuele melders zijn bang voor de gevolgen van de ouders. „Onder het mom van een zogenaamd cultureel ritueel, een zogenaamde traditie, laten we deze meisjes aan hun lot over. Ondertussen zitten er elke week meisjes in de spreekkamer van de gynaecoloog. Sommigen zijn pas vier jaar oud”, aldus Loeb.

In landen als Frankrijk en Engeland krijgen meisjes uit risicolanden een medische check. Ook kunnen rechters een uitreisverbod opleggen als er een vermoeden is dat vrouwelijke genitale verminking staat te gebeuren. „Maar wij zijn te bang om mensen voor het hoofd te stoten. Liever 4200 meisjes in gevaar dan een ongemakkelijk gesprek”, sluit Loeb haar column af.

Maartje (14) zou sterven en schreef aan de minister: ‘Mag mijn Afghaanse vriendin mijn plekje?’

Tieners met een vuurwapen: de politie betrapt er gemiddeld een per dag

Reacties