Nikki Veerbeek Binnenland 21 nov 2024, 15:09

Leestijd: 4 minuten

Van miljoenendeal naar bijna-dakloos: Sywert van Lienden toch vervolgd, hoe zat het ook alweer precies?

Sywert van Lienden werd berucht met zijn ‘sjoemelpraktijken’. Vandaag bleek dat de omstreden ondernemer en zijn twee zakenpartners toch vervolgd worden door het Openbaar Ministerie. Waarvoor, en hoe zat die zaak ook alweer precies?

Het OM vervolgt Sywert van Lienden en twee zakenpartners van de Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA) voor oplichting, verduistering, valsheid in geschrifte en witwassen. Het drietal moet op 19 december voor de rechtbank in Rotterdam verschijnen voor een inleidende zitting van de strafzaak over de mondkapjesdeal.

Van Lienden reageert op X op de vervolgingsbeslissing. „Het dossier zoals het er nu ligt, ontkracht naar mijn mening dit verhaal al. Nu is het onze beurt om getuigen te horen en bewijsstukken aan te dragen zodat de rechtbank kan oordelen. Deze stap is weliswaar schadelijk, maar biedt (ook) duidelijkheid: we kunnen (eindelijk) beginnen.”

De strafzaak staat los van de civiele rechtszaak waarin de Nederlandse staat de miljoenen terugvordert van de drie voormalig bestuurders. Deze zaak gaat verder op 4 december bij de rechtbank in Amsterdam. De Stichting Hulptroepen Alliantie en de Nederlandse Staat staan in de civiele zaak recht tegenover elkaar, want ook de stichting wil de miljoenen terug.

Hoe zat het ook alweer met de beruchte mondkapjesdeal?

2020: deal met VWS

Terug naar hoe het allemaal begon. Het is 2020 en corona slaat verwoestend om zich heen. In die periode is er wereldwijd een groot tekort aan persoonlijke beschermingsmiddelen, vooral mondkapjes. Van Lienden is op dat moment prominent CDA-lid en gemeenteambtenaar in Amsterdam. Hij weet een grote deal los te peuteren bij het ministerie van Volksgezondheid (VWS).

Samen met zijn twee compagnons, Bernd Damme en Camille van Gestel, richt hij een stichting (Hulptroepen Alliantie) op om medische hulpmiddelen, waaronder mondkapjes, te regelen voor klanten. Ze verkopen zo’n 40 miljoen mondkapjes aan de overheid. De drie beweren met hun stichting  „om niet” te werken, dus zonder winstoogmerk. Voormalig minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge bemoeit zich actief met de deal.

2021: winst wordt ontdekt

De vork blijkt iets anders in de steel te zitten. In 2021 wordt ontdekt dat het drietal 30 miljoen euro zou hebben verdiend met de deal. Van Lienden zou zo’n 9 miljoen euro in zijn zak hebben gestoken. Ze zouden in werkelijkheid betalingen van een groot aantal klanten naar de commerciële bv hebben gesluisd, Relief Goods Alliance, die los stond van de stichting. Er ontstaat grote maatschappelijke en politieke ophef.

Extra pijnlijk: een groot deel van de mondkapjes wordt afgekeurd. De mondkapjes uit China voldoen niet aan de medische richtlijnen van de zorg. Veel van de mondkapjes moeten worden vernietigd. Zelf noemt Van Lienden dat „zonde, onnodig en bij vernietiging milieuvervuilend”.

2022: strafrechtelijk onderzoek

In februari 2022 opent het Openbaar Ministerie een strafrechtelijk onderzoek. De drie worden gearresteerd. Later blijkt dat Van Lienden kort voor zijn arrestatie medeverdachten opdraagt om gevoelig materiaal weg te moffelen. „Get your shit in order”, zou hij hebben gezegd. Na twee dagen worden ze vrijgelaten. Wel worden ze nog verdacht van oplichting en verduistering. Later komt daar witwassen bij. De ondernemer blijft ontkennen dat hij iets strafbaars heeft gedaan.

 De Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD) legt in 2022 beslag op financiële tegoeden, woningen en auto’s van Van Lienden en zijn twee zakenpartners. In augustus van dat jaar wordt er opnieuw beslag gelegd op eigendommen van het drietal. 

Er duiken in 2022 geluidsopnames op, waarop te horen is dat de mondkapjesdeal tussen hem en de overheid niet alleen in het belang van de volksgezondheid is geweest. „In ieder geval is één eis dat we alle vier gillend rijk worden, want het is één grote middelvinger van de overheid. Ik ga dit echt serieus voor geen goud vrijwillig doen”, spreekt Van Lieden volgens de Volkskrant op een opname van 12 april 2020. „We gaan gewoon die shit naar Nederland halen en we worden miljonair.” 

2024: geen geld en bijna-dakloos

In april van dit jaar vertelt Van Lienden bij Op1 dat hij moet rondkomen van 15 euro per week. Hij kan ook geen advocaat betalen, omdat er privé en zakelijk beslag is gelegd op zijn bezittingen, maar hij ook geen recht heeft op rechtsbijstand. „Het is me onmogelijk gemaakt om in de rechtbank mijn verhaal te doen”, stelt hij in de talkshow. In september dreigt Van Lienden dakloos te worden. Op X vraagt hij ‘tips voor ‘een (goedkoop) plekje in omgeving Hilversum (i.v.m. kinderen), al is het voor een tent o.i.d: let me know’.

Alle Metro-artikelen over Sywert van Lienden lees je hier.

Olcay Gulsen openhartig over faillissement en overleden vader in Boerderij van Dorst: ‘Niet verwacht zo verdrietig te zijn’

Internationaal Strafhof vaardigt arrestatiebevelen uit tegen Israëlische premier Netanyahu, oud-Defensieminister en Hamasleider

Reacties