Hendriëlle de Groot Binnenland 5 sep 2024, 15:25

Leestijd: 4 minuten

Drug nitazenen – ‘honderd keer sterker dan heroïne’ – opgedoken in Nederland: waarom is het zo gevaarlijk?

Nitazenen, een zeer gevaarlijke chemische drug, is een tijd geleden voor het eerst in Nederland aangetroffen door de politie. Wat zijn nitazenen, wat zijn de gevolgen van deze drugs en waarom zijn ze zo gevaarlijk en zelfs dodelijk?

In Nederland is voor het eerst een grote hoeveelheid nitazenen aangetroffen. In maart van dit jaar vond de politie duizenden pillen in een postsorteerbedrijf in Delft. In de eerste instantie leek het te gaan om andere pijnstillers, maar uit onderzoek bleek dat het gaat om de levensgevaarlijke pijnstiller nitazenen, die vaak als drugs wordt gebruikt. „Het is in Nederland aangetroffen door de politie, maar het was bedoeld voor doorvoer naar Amerika”, zegt een woordvoerder van het Trimbos Instituut, het onafhankelijk kennisinstituut voor alcohol, tabak, drugs en mentale gezondheid.

Honderd keer sterker dan heroïne

Bij de drugsvangst door de politie, leek het in de eerste instantie te gaan om de pijnstiller oxycodon. Maar onderzoek toonde aan dat het gaat om de vrij onbekende, maar extreem gevaarlijke pijnstiller nitazenen.

Het verraderlijke is dat op de pil een ander product staat, waardoor de gebruiker niet weet wat hij precies neemt. Het risico is dat de gebruiker vervolgens nog een pil neemt, die honderd keer sterker is dan heroïne. Het spreekt voor zich dat dit grote gezondheidsgevolgen kan hebben.  

Wat zijn nitazenen?

Nitazenen of nitazenes zijn een groep stoffen, die onder synthetische opioïden vallen. In spreektaal worden ze ook wel ‘nitazeen’ genoemd, maar er zijn meerdere soorten.

Volgens Jellinek, een instelling voor verslavingszorg, zijn nitazenen veel sterker dan morfine en heroïne. Ze zijn zelfs nog veel sterker dan fentanyl. Ze zijn ook extreem potent: al bij een duizendste van een gram (milligram) zijn ze actief, wat ze ontzettend gevaarlijk maakt. Je kunt dan ook veel sneller een overdosering nemen dan bij morfine of heroïne.

Wat is de werking van nitazenen?

Nitazenen hebben een verdovende werking, wat betekent dat je minder of geen pijn voelt. Ze zijn zo sterk dat ze alles verdoven. De hartslag en bloeddruk dalen en de ademhaling wordt zo vertraagd, dat gebruikers kunnen overlijden. Kennisinstituut Jellinek omschrijft de drugs dan ook als ‘supergevaarlijk’.

Een ander effect is dat je er suf en slaperig van wordt. Om een beetje effect te merken, heb je slechts een kleine hoeveelheid nodig, wat het erg gevaarlijk maakt. Zo ligt het risico op een overdosis op de loer. Een minimale hoeveelheid van deze drugs kan al een dodelijke afloop hebben.

Synthetische drugs goedkoper

Synthetische drugs, zoals fentalyl en nitzenen, zijn doorgaans goedkoper dan plantaardige drugs. Dit komt doordat ze veel makkelijker te produceren zijn. Ze zijn bovendien eenvoudiger te smokkelen, doordat je met kleinere hoeveelheden, een veel groter effect bereikt. Met andere woorden: ze zijn veel sterker en brengen daardoor dus meer risico met zich mee.

Door deze onverwachte vondst van de drugs in Nederland is de politie alert. In Europa duikt het middel steeds vaker op. Volgens het Europees Drugsagentschap EUDA zijn tussen 2005 en 2023 81 nieuwe nitazenenvarianten aangetroffen.

Toch worden nitazenen in Nederland niet als medicijn gebruikt, ook zijn ze niet op de (illegale) drugsmarkt te vinden. In Engeland daarentegen is het middel wel aangetroffen. Daar wordt het vaak met heroïne vermengd. Meerdere mensen zijn eraan overleden. Ondanks dat ze enorm gevaarlijk zijn en een dodelijke afloop kunnen hebben, zijn de meeste nitazenen niet verboden in Nederland, opmerkelijk genoeg. De verwachting is dat ze ook in ons land steeds meer voet aan de grond gaan krijgen.

Komen nitazenen ook naar Nederland?

Maar dat de drugs hier net zo problematisch worden als in het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten, ligt niet in de lijn der verwachting. In Amerika raken veel mensen verslaafd aan de pijnstiller fentanyl, waarna ze op straat andere pijnstillers of heroïne kopen. Dat zien we hier in Nederland minder. „We houden de gebruikersmarkt nauw in de gaten, maar we hebben het hier nog niet gezien”, zegt een woordvoerder van Trimbos Instituut.

„Wel zie je steeds vaker dat drugs zich verspreiden naar andere landen. Het gebeurt al een tijdje dat het in andere landen opduikt, met sterfgevallen als gevolg. De grenzen zijn open, we sluiten het niet uit. We houden dat in de gaten.” Binnenkort start Trimbos met een onderzoek. „We monitoren de gebruikersmarkt doorlopend. Wat we daarnaast doen, is dat we drugs laten testen. Ook daar halen we veel informatie uit.”

Danny Ghosen en Emma Wortelboer botsen over drugsgebruik Nederland: ‘Makkelijk om schuld bij gebruiker te leggen’

‘Af en toe een pilletje’? Volgens onderzoek is recreatief drugsgebruik nog slechter dan gedacht, dit is waarom

Reacties