Nikki Veerbeek
Nikki Veerbeek Binnenland 13 aug 2024, 
Leestijd: 4 minuten

Discussie om VVD’er die grenzen wil stellen aan demonstratierecht: ‘Uitermate gevaarlijk’

David van Weel minister Justitie en Veiligheid voorbereiding oorlog
David van Weel, minister van Justitie en Veiligheid Foto: ANP / Linda Selg

Minister van Justitie en Veiligheid David van Weel (VVD) zei vandaag dat hij scherpere grenzen wil stellen aan het demonstratierecht. Zijn woorden blijken gretig voer voor discussie, want lang niet iedereen is het daarmee eens. Een advocaat noemt het zelfs gevaarlijk en een ‘opmaat naar autocratie’.

Eerder pleitte Van Weel ervoor dat Nederlanders zich beter moeten voorbereiden op een mogelijke oorlog.

David van Weel over het demonstratierecht

„Demonstreren is fantastisch, maar doe dat om de hoek op de plek die daarvoor is aangewezen”, zei Van Weel in een interview dat vanochtend in De Volkskrant verscheen.

De minister wil het recht naar eigen zeggen niet inperken. „Ik wil kijken of we binnen het demonstratierecht grenzen kunnen stellen. Ik denk dat een groot deel van de bevolking dat prima zou vinden. Al die uren politie-inzet kunnen we elders goed gebruiken. Zien deze demonstranten wel de impact van wat zij doen op onze rechtsstaat?” 

Van Weel bij radioprogramma

In radioprogramma Spraakmakers komt het onderwerp vervolgens ook aan bod. Daar ontkent Van Weel nogmaals dat hij het demonstratierecht wil inperken. „We moeten scherper onderscheid maken tussen vreedzaam demonstreren en orde, geweldpleging en vernielingen.” Volgens hem gaat er onevenredig veel politie-inzet zitten in dat laatste. 

Na de opmerking dat grenzen stellen op inperken lijkt: „Demonstratierecht stelt ook voorwaarden aan demonstraties, maar er wordt niet altijd op gehandhaafd. Vinden we het normaal om de snelweg te blokkeren of kunnen we ook op het Malieveld demonstreren? Komt de boodschap dan ook aan?” 

Dit hoeft volgens hem niet in een nieuwe wet gegoten te worden. „De huidige wet biedt genoeg aanknopingspunten om onderscheid te maken tussen wat wel en niet mag. Het hoofdlijnenakkoord zegt dat we strenger gaan handhaven.” Hij vindt ook dat demonstranten en burgers hun verantwoordelijkheid moeten nemen. „Waarom zou je moedwillig de wet overtreden als je ook binnen de wet kunt demonstreren?” 

Tegenstanders

Puk van Extinction Rebellion komt ook aan het woord in het radioprogramma. Hij zegt niet naar het Malieveld te willen, want dan komt de boodschap volgens hem niet over. „Als wij daadwerkelijk verstoren, dan krijg je aandacht. Daar gaat het ons om. Het gaat ons niet om de verstoring zelf, anders waren we wel hooligan geworden. Het gaat ons om de boodschap die overkomt. Hoe moeten wij anders die boodschap verduidelijken?” 

Advocaat Willem Jebbink kan zich ook totaal niet vinden in de woorden van Van Weel. „Dit is een opmaat naar een autocratie. Het demonstratierecht inperken omdat je het idee hebt dat een groot deel van de mensen in Nederland te ver gaat op de manier waarop ze demonstreren, dan zeg je eigenlijk dat de minderheid moet luisteren naar de meerderheid. En dat is uitermate gevaarlijk.” 

Hij vervolgt: „We hebben het hier niet over regeltjes, we hebben het hier over een grondrecht. De minister zou in plaats van inperking moeten nadenken over de wijze hoe hij dat grondrecht te allen tijde garandeert aan iedere burger. Wat we hier zien is precies het omgekeerde.”

Ook geeft hij de minister weinig kans. „In het Europese Hof voor de Rechten van de Mens zijn al talloze zaken zijn geweest waarin het demonstratierecht aan de orde is gesteld. Die vrijheid is al ingekaderd door dat hof. Een onderzoek naar verdere inperking gaat niet lukken. De hoogste rechter heeft de kaders al gesteld. Die kaders worden alleen maar ruimer.”

‘Stoer en gevaarlijk dat de minister dit ter discussie stelt’

Jurist Chris van Dam staat er met gemengde gevoelens in. „Wat ingewikkeld. Het gaat om grondrecht. Grondrechten botsen altijd met elkaar of met andere dingen. Als je het vraagt aan de inwoner van Den Haag die ik ben, die regelmatig op zaterdag moet omrijden om de stad uit zien te komen, dan zeg ik: meteen beperken. Als je het vraagt aan de figuur die houdt van onze rechtstaat: niet te snel aan beginnen. Laten we blij zijn dat we zo’n recht hebben. Kijk eens naar andere landen waar dat enorm op de schop ligt.”

„Het is stoer en gevaarlijk dat de minister dat dit ter discussie wil stellen”, vindt hij. Hij legt uit waarom. „Het is stoer als je kijkt hoeveel capaciteit er naar demonstraties gaat. Ik zie weleens die busjes van de ME Den Haag inrijden, het is werkelijk enorm capaciteitvretend. Dat zijn de agenten die mijn aangifte moeten behandelen of politici moeten beveiligen. Het is in die zin dus relevant om de discussie te starten. Maar het is ook gevaarlijk omdat het een van de rechten in de handen van burgers is als je je niet gehoord voelt.” 

Tranen bij Els na gesprek met Robert Jan in B&B Vol Liefde

Op dit tijdstip is de kans op een auto-ongeluk het grootst 

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.

Reacties