Erik Jonk Binnenland 5 jul 2024, 12:44

Leestijd: 4 minuten

Dag van sigaretten rapen komt er weer aan, maar hoeveel peuken ‘pleuren’ we eigenlijk neer?

„Ga je mee plandelen?” Die vraag zou je morgen weleens vaak worden kunnen worden gesteld, want dan is het Plastic Peukmeuk 2024. Op deze dag worden zoveel mogelijk peuken opgeraapt – en dus opgeruimd – die op straat of in de natuur zijn gegooid. Hoeveel sigarettenfilters ‘pleuren’ we met z’n allen zomaar neer eigenlijk?

Eerst even over dat plandelen: dat is de bedachte samenvoeging van plastic oprapen en wandelen. Een alternatief is er ook, voor de sportievelingen: ploggen (plastic oprapen en joggen). Zie je dus iemand met een vuilniszak rennen en denk je ‘huh?’, dan weet je nu waarom dat is.

Overal in Nederland worden peuken opgeraapt

Duizenden Nederlanders gaan morgen in zo’n vijftig steden en dorpen de straat op en de natuur in om peuken te rapen. Het gaat om een initiatief van het Plastic Peuken Collectief. Dat is een landelijk samenwerkingsverband van tientallen milieuorganisaties en bedrijven. Zij vinden het zoeken naar en opruimen van sigaretten(filters) broodnodig, staat in een verklaring: „Het sigarettenfilter is met afstand het meest gevonden en giftigste stuk zwerfafval. Dagelijks belandt er op de Nederlandse straat en in de natuur een vrachtwagenlading vol aan peuken.” Dure hobby trouwens, maar dat is een ander verhaal. Net als het feit dat je sigaretten niet meer in de supermarkt kunt kopen.

Het Plastic Peuken Collectief hoopt tijdens Peukmeuk 2024 niet alleen zoveel mogelijk filters op te rapen, maar uiteindelijk bij de politiek ook af te dwingen dat de sigarettenfilter verboden wordt. „Het zorgt voor een onzichtbare milieuramp.”

‘De filter is een onzinfilter’

De sigarettenfilter werd in de jaren 50 geïntroduceerd nadat de tabaksindustrie de bui van gezondheidsschade al zag hangen, denkt het Plastic Peuken Collectief. De filter zou zogenaamd schadelijke stoffen deels tegenhouden. Ondertussen is wetenschappelijk bewezen dat roken mét filter schadelijker is voor de gezondheid dan roken zonder. Peukenmeisje Bernadette Hakken: „De filter is enkel een marketingtrucje om meer sigaretten te verkopen. Tel daar de enorme berg plasticvervuiling bij op en je kunt niet anders dan concluderen dat het de hoogste tijd is om te stoppen. Als het niet met roken is, dan toch zeker wel met die onzin-filter.”

De Plandelman raapt fanatiek de peuken op

Net als Het Peukenmeisje is ook Anton Damen een fanatiekeling als het om het opruimen van peuken gaat. Hij staat bekend als ‘De Plandelman‘. Als Metro hem vraagt hoe lang een sigarettenfilter in de natuur blijft liggen als zo’n ding niet wordt opgeraapt, geeft De Plandelman aan dat filters op den duur veranderen in micro- en nanoplastics en dat die in de natuur niet worden afgebroken. Het eenvoudige antwoord is dus eigenlijk: ze blijven voor altijd liggen.

Hoeveel sigaretten smijten we neer?

Een veel moeilijker te beantwoorden vraag is hoeveel peuken we in Nederland met z’n allen, de rokers dan, op straat en in de natuur gooien in plaats van de vuilnisemmer of asbak. Volgens Het Plastic Peuken Collectief worden er in ons land momenteel zo’n 11 miljard sigaretten per jaar verkocht. Minder dan vroeger, maar toch. Naar schatting belanden twee op de drie peuken op straat of in de natuur. Dat lijkt belachelijk veel en is ook moeilijk écht te constateren. Want hoeveel filters worden uiteindelijk door veegwagens opgeveegd en hoeveel niet? Het genoemde aantal is een schatting van CE Delft, een organisatie die sinds veertig jaar met onafhankelijk onderzoek en advies probeert bij te te dragen aan een duurzame samenleving.

‘Twee op de drie’ en dus misschien wel 6,6 miljard peuken verbaast Plandelman Anton echter allerminst. Hij zegt tegen Metro: „Vandaag had ik er rond Vredenburg Utrecht alleen al 1200 in een uur en een medeplandelaar had er net zo veel. En dat in een gebied waar de gemeente dagelijks met een speciale stofzuiger langskomt.” Een goede tip voor wandelende rokers wat Anton betreft: neem een peukenpocket mee.

Peuken weggooien vanuit de auto

Het antwoord op de vraag hoeveel sigarettenfilters er nou in de natuur verdwijnen, gaan we dus niet precies beantwoorden. Metro heeft echter een document van het eerder genoemde CE Delft ingezien, met daarin cijfers van een consumentenonderzoek uit Frankrijk. Van de Franse rokers gooit 56 procent van hen peuken soms of regelmatig neer waar ze niet horen. Dit doen ze met name als ze roken in de auto, lopend op straat of in een rookhok bij een bar of nachtclub.

Uit een later onderzoek blijkt dat van de sigarettenpeuken die in de publieke ruimte worden gerookt 55 procent correct wordt weggegooid. De overige 45 procent belandt op de grond. Hierbij belandt het merendeel op straat (53 procent) en het overig deel in het groen (22 procent) of het riool (25 procent). De aanwezigheid van prullenbakken verbetert het gedrag van de Fransen sterk.

Wie morgen tijdens Peukmeuk 2024 ook peuken wil rapen, kan op Google Maps zien waar dat allemaal gebeurt.

Waarom is eten en drinken op festivals tegenwoordig zo duur?

Consumentenbond kritisch op KPN en Ziggo: internet veel te duur

Reacties