Hendriëlle de Groot Binnenland 21 jun 2024, 18:15

Leestijd: 5 minuten

Layla raakte dakloos: ‘Van de zorgtoeslag betaalde ik de boodschappen’

De woningcrisis treft veel mensen. Steeds meer mensen worden dakloos, en vooral jongeren verliezen vaker het dak boven het hoofd. Het aantal jonge mensen dat dakloos werd, steeg in 2022 met ongeveer 50 procent, volgens het Leger des Heils. Wie zijn deze thuis– en dakloze jongeren, wat is hun verhaal? In deze serie gaat Metro op zoek naar de verhalen achter de dakloosheid. In dit tweede deel doet Layla (23) haar verhaal.

Layla is opgevoed door haar oma, omdat haar moeder bij haar geboorte stierf vanwege een hartaandoening en haar vader niet voor haar kon zorgen. „Ik heb een superlieve oma, die mij heeft grootgebracht, ik noem haar zelfs mijn moeder. Lange tijd woonde ik doordeweeks bij mijn oom en tante, en in het weekend bij haar.” Als Layla begint te puberen, kan haar oma daar niet goed mee omgaan. „Dan zei ze bijvoorbeeld dat ik om acht uur ’s avonds thuis moest zijn. Daar werd ik rebels van, omdat ik leuke dingen wilde doen met vriendinnen. Daarom ben ik van huis weg gelopen en bij mijn vriendje gaan wonen.”

Ze leert haar ex kennen op de middelbare school. Op hun zestiende krijgen ze een relatie. „Toen ik achttien was, ging ik bij zijn ouders wonen”, vertelt Layla. Tot haar ex ruzie krijgt met zijn ouders. „Zijn moeder vond het moeilijk om haar emoties op een goede manier onder controle te houden. Uiteindelijk liep het zover op, dat ze ons uit huis zette.”

In deze serie sprak Metro al met met programmaleider Willem van Sermondt van Kansfonds, een organisatie die zich op dakloosheid onder jongeren richt en met Raun (26), die door zijn verslaving dakloos werd.

Dakloos en bivakkeren bij vrienden op de bank

Een onzekere tijd breekt aan. Het stel klopt aan bij instanties om hulp te vragen, maar ze worden van het kastje naar de muur gestuurd. „Toen hebben we van bank naar bank geleefd. We logeerden vooral bij vrienden, die nog bij hun ouders woonden.” Layla volgt intussen een studie tot pedagogisch medewerker en onderwijsassistente, en heeft een bijbaantje bij Kruidvat. Haar vriend werkt als kok. Maar de onzekerheid, het steeds van plek naar plek moeten verkassen, breekt hen zo op dat ze hun studie en werk moeten opgeven. 

„Het was een ontzettend gekke situatie”, blikt Layla terug. „Je woont in iemands huis, maar je voelt je niet jezelf, want je moet je steeds aanpassen. Daardoor kun je jezelf niet goed ontwikkelen. Achteraf ben ik in de survival modus gegaan. Je wordt wakker, en denkt meteen: slaap ik hier? Of ben ik ergens anders? En hoe gaan we het doen met eten? Je bent eigenlijk alleen maar bezig met je basisbehoeftes”, vertelt ze. In die tijd raakt ze ook veel vriendinnen kwijt. ,„Ik was jong, en deed dingen die voor leeftijdsgenoten nieuw waren, zoals met mijn vriend samenwonen, terwijl zij nog volop in het studentenleven zaten. Ik zat in een heel andere levensfase. Dat vond ik toen heel lastig.”

Slapen op een matrasje 

Deze periode, van geen vast woonadres en bij vrienden op de bank bivakkeren, duurt bijna een jaar. Tot ze een maand op het huis en de kat van een vriend mogen passen, omdat hij op vakantie is. „Dat was helemaal geweldig, maar ook best gek. We moesten er heel erg aan wennen om elke avond alleen met z’n tweeën te zijn, zonder andere mensen erbij”, vertelt Layla.

Er komt een einde aan de onzekerheid als haar ex de ruzie met zijn ouders bijlegt. „Zijn ouders waren gescheiden, en zijn oudere broer was het huis uit. Er waren twee kamers vrij die wij mochten huren. Toen is eindelijk de stabiliteit teruggekeerd”, vertelt Layla. Maar na acht maanden verbreekt haar ex de relatie met haar in 2020 en gaat zij vanwege de woningnood bij haar oom en tante wonen. „Ik lag daar met een matrasje naast hun bed, ook niet echt een uitkomst. En het was middenin de coronatijd.”

Na een jaar zoeken, vindt ze een kamer in Zaandam en kan ze eindelijk op zichzelf wonen. Dit is ook het moment dat ze samenkomt met haar huidige vriend. „We waren al super lang beste vrienden, en hebben gezegd: wij zullen nooit een relatie krijgen. Maar uiteindelijk is dat toch gebeurd. We wilden samenwonen en ervoor gaan.” Ze wonen een half jaar samen bij zijn vader, tot ze hun eigen plekje vinden in Hilversum, waar ze nu al een jaar wonen. 

Ervaringsdeskundige voor jongeren die schulden hebben

Nu ziet Layla’s leven er heel anders uit. Ze helpt haar vriend bij het opzetten van zijn eigen bedrijfje. Daarnaast is ze ervaringsdeskundige bij ONSbank, een stichting die jongeren uit de schulden helpt. „Op mijn negentiende worstelde ik door de situatie ook nog met schulden, daarom ben ik een traject bij hen gestart. Ik wist echt niet meer hoe ik moest rondkomen, kon de zorgverzekering niet betalen en kocht uit nood van mijn zorgtoeslag zelfs maar de boodschappen. Die keuze is dan snel gemaakt, maar toen ze dat bedrag alsnog gingen innen, met een boete, kwam ik enorm in de problemen.”

Ze zet zich nu in als ervaringsdeskundig adviseur bij dezelfde stichting. Ze legt organisaties uit hoe het komt dat jongeren in de schulden komen. „Vaak wordt er gedacht dat het komt door bijvoorbeeld Klarna, een service waarbij je achteraf betaalt. Maar er spelen vaak meerdere dingen, waardoor de jongeren niet alles op de rit hebben.” 

Layla was dakloos: ‘Eigen plek is basisbehoefte’

Door vroeg te gaan samenwonen en de daaropvolgende dakloosheid, heeft ze veel dingen gemist die voor leeftijdsgenoten heel normaal zijn, zoals op kamers gaan, studeren en uitgaan. „Maar eigenlijk vind ik dat totaal niet erg. Ik ben hartstikke tevreden en blij met het leven dat ik nu leid. Ik heb een heel stabiele situatie. Pas het afgelopen jaar heb ik ervaren hoe fijn het is om je eigen plek te hebben. Dat is echt een basisbehoefte.” 

Wijsheden van 25-jarigen: Esmée heeft het Ehlers-Danlos Syndroom en ligt 22 uur per dag op bed

Jongeren worstelen met mentale gezondheid, hoe ga je om met zo’n gesprek? ‘Drempel is hoog’

Reacties