Roos Ravensbergen
Roos Ravensbergen Binnenland 22 nov 2023, 
Leestijd: 6 minuten

Dit zijn de belangrijke momenten van het slotdebat: schreeuwende lijsttrekker, clashes en harde woorden

Dit zijn de hoogtepunten van het slotdebat: schreeuwende lijsttrekker en 'We are the World'-moment Tweede Kamerverkiezingen lef
De lijsttrekker van LEF (een linkse politieke partij in Nederland gericht op de belangen van jongeren) onderbreekt de uitzending tijdens het slotdebat van de NOS. Foto: ANP / Remko de Waal

De verkiezingsperiode moet een zware en intense tijd zijn voor lijsttrekkers, voor die van de paar grotere partijen. Die tijd is nu echter tot een einde gekomen, het slotdebat van de NOS zit erop. Nu is het tijd om naar de stembus te gaan. Maar wat gebeurde er in het slotdebat, wat waren de belangrijke momenten?

Waar sommige mensen de debatten tussen de lijsttrekkers aan het begin van de campagne nog wat te lief vonden, vielen er gisteren over en weer harde woorden. Er werden verwijten gemaakt, statements in twijfel getrokken en gebotst over sommige onderwerpen. We praten je bij.

Belangrijke momenten van slotdebat

Eén van de momenten die mensen het meest bij zal blijven, is het verstoren van het debat door de lijsttrekker van LEF. Dat is een relatief onbekende partij (die in de peilingen weinig kans maakt) en die zich inzet voor de belangen van jongeren. De lijsttrekker klom op het podium en begon tegen de lijsttrekkers te schreeuwen, van dichtbij. Zo riep hij naar de politici van VVD, NSC en GroenLinks-PvdA dat ze bij de „oude politiek” horen. Hij beet VVD-leider Dilan Yeşilgöz toe dat haar partij „nooit meer aan de macht” mag komen.

Op social media is er verbazing en verontwaardiging dat dit, zeker na de tweede aanval op Thierry Baudet in korte tijd, zomaar kan gebeuren. Zat de beveiliging niet helemaal lekker?, vragen mensen zich af. Terwijl de lijsttrekker Daniël van Duijn, aan het schreeuwen was, bleven lijsttrekkers stoïcijns voor zich uit staren en bleven rustig. Ook toen hij werd weggedragen door de beveiliging, bleef Van Duijn hard schreeuwen. Toch ging het debat vrijwel meteen nadat hij was verwijderd door.

Lijsttrekker LEF verstoort slotdebat

LEF maakt volgens de peilingen weinig kans en probeert aandacht te trekken met opvallende acties. De partij zegt op haar website dat Van Duijn „zichtbaarheid heeft geëist voor de stem van jongeren”. Eerder verstoorde Van Duijn de uitzending van Buitenhof door een poster van zijn partij op het raam van de opnamelocatie te plakken.

De actievoerder noemde Pieter Omtzigt „ouwe meuk”. Hij verweet Frans Timmermans (GL-PvdA) dat zijn partij Nederland heeft uitgeleverd aan het kapitalisme. Politici reageren geschokt en vragen zich af hoe het kon gebeuren dat de demonstrant is toegelaten in het publiek van het debat.

Yesilgöz tegen Timmermans: ‘U zat maar ja te knikken’

VVD-leider Dilan Yeşilgöz verweet GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans ervan dat hij in 2012 tot 2013 in kabinet-Rutte II ‘maar ja zat te knikken’. Ze vindt dat hij verantwoording moet nemen voor zijn eigen rol in de politiek de afgelopen jaren. Yeşilgöz moet de keuzes van de VVD namelijk vaak verdedigen, maar Timmermans zat zelf enige tijd in het kabinet waar die keuzes tot stand zijn gekomen. „Ik was niet eens in Den Haag. U zat maar ‘ja’ te knikken.”

Timmermans stemde in de ministerraad bijvoorbeeld ook in met strengere antifraudemaatregelen en was bewindsman in de tijd dat de gaswinning werd opgeschroefd. „Het zou u sieren als u ook eens een keer verantwoording aflegt”, aldus de liberale lijsttrekker tegen Timmermans.

Die zegt dat op zijn beurt juist te doen, terwijl híj weer reflectie bij de VVD mist voor het beleid onder de kabinetten-Rutte. Volgens hem is het mensbeeld van de VVD nog steeds gebaseerd op wantrouwen en de verwachting dat de burger gaat frauderen. Daarmee heeft Yeşilgöz volgens hem niets geleerd van de toeslagenaffaire. „Ik leg wel degelijk verantwoording af, mevrouw Yeşilgöz, wanneer doet u dat nou eens?”

Jetten en Wilders botsen tijdens slotdebat over asielmigratie

Tijdens het slotdebat ging het uiteraard ook over migratie en asielzoekers, een belangrijk onderwerp in ons land. PVV-leider Geert Wilders en Rob Jetten (D66) kwamen daarover opnieuw met elkaar in botsing. Jetten waarschuwde in het NOS-debat voor een superrechts kabinet, als de PVV en VVD het in een nieuw kabinet voor het zeggen krijgen. „Dan krijgen we nog meer symboolpolitiek, nog meer stoere taal”, zei Jetten.

De D66-partijleider herhaalde dat er geen asielcrisis is, maar een VVD-crisis. „We hebben twaalf jaar lang VVD-gepruts gehad, waarin die grip op migratie gewoon niet is geleverd”, zei Jetten.

‘Nederland één groot asielzoekerscentrum’

Wilders gaf echter ook de schuld aan D66, omdat het kabinet-Rutte IV het opengrenzenbeleid van D66 heeft uitgevoerd. „Dat kan Nederland niet aan.” Wilders zei dat Nederland „een gigantisch probleem heeft” en waarschuwde dat Nederland „een groot asielzoekerscentrum” wordt. Hij wil dat er geen enkele asielzoeker meer Nederland binnenkomt.

Jetten wierp Wilders voor de voeten dat de PVV-leider ook migranten die al in Nederland zijn, aan de kant zet. „Als een buitenlander op de bank zit, dan noemt u hem een luie uitkeringstrekker. Als diezelfde buitenlander aan het werk gaat, dan pikt ie een Nederlandse baan in. U bent uiteindelijk alleen maar op zoek naar een buitenlandse zondebok om daar politiek mee te kunnen bedrijven.”

Timmermans vreest voor ‘streep door klimaatbeleid’

Als Geert Wilders met zijn PVV de grootste wordt in de verkiezingen dan gaat er een streep door het klimaatbeleid, waarschuwde Timmermans bij het slotdebat. „Hij schrapt alles wat met klimaat te maken heeft”, wijst Timmermans naar Wilders. De leider van de linkse combinatie reikt de hand naar Jetten. Maar die vindt dat Timmermans veel mooie woorden spreekt over het klimaatprobleem, maar te weinig doet.

Jetten verwijt Timmermans dat hij te vaak water bij de wijn doet als het gaat over natuur en klimaat, bijvoorbeeld door in een debat 2030 los te laten als harde deadline voor de stikstofcrisis. De GroenLinks-PvdA-leider verdedigt dat het soms nodig is om „bruggen te bouwen” met mensen met een ander standpunt en dat hij zo als Eurocommissaris de Green Deal heeft uitonderhandeld. „We zullen jonge boeren ook een perspectief moeten bieden hoe zij een bestaan op kunnen bouwen binnen de grenzen die de natuur ons stelt.”

‘Schouder aan schouder staan’

„Die kleine verschillen tussen ons, die mogen ons toch niet uit elkaar trekken”, vraagt Timmermans aan Jetten. De linkse leider wil „schouder aan schouder” staan en ziet in de lijsttrekker van D66 “een bondgenoot, niet een tegenstander”.

Recente peilingen laten zien dat PVV, VVD en GL-PvdA het populairst zijn bij kiezers en alle drie op ongeveer evenveel zetels kunnen rekenen.

Wilders ‘premier voor alle Nederlanders’, Yesilgöz betwijfelt dat

Wilders noemde in het slotdebat dat als hij premier wordt, hij premier „voor alle Nederlanders” zal zijn. De PVV kreeg de afgelopen weken, en ook gisteravond van VVD-leider Dilan Yeşilgöz, opnieuw kritiek op zijn anti-islamstandpunt. Daarnaast betwijfelt Yesilgöz zijn ‘premier voor alle Nederlanders’-uitspraak.

„De mensen die in Nederland zijn, doen net zo goed mee als alle anderen”, zei Wilders. Maar, zo tekende hij aan, je moet ook kunnen wijzen op zaken die in Nederland niet goed gaan. „Als politicus moet je het goede koesteren, en wat niet goed is hard aanpakken.”

Wilders wil de asielinstroom drastisch verlagen en wil het liefst een asielstop.

‘Ik geloof dat niemand dat gelooft’

Volgens Yeşilgöz zit het er „helemaal niet in” dat Wilders premier zal worden, en al helemaal niet een premier van alle Nederlanders. „Ik geloof dat er niemand is die dat gelooft, ook de heer Wilders zelf niet.”

Alleen als hij zijn eigen verkiezingsprogramma naar de prullenmand zou verwijzen, is dat eventueel mogelijk. Dat Wilders de islam wil verbieden wijst erop dat hij groepen Nederlanders uitsluit, aldus de liberale politica. Maar ook zijn internationale beleid, waarmee Wilders Nederland volgens haar „achter de dijken wil wegtrekken”, kan op weinig steun rekenen.

@metronieuws

Wie vind jij dat de nieuwe premier van Nederland moet worden? 🗳️ #Verkiezingen #politiek #politiekejongeren #democratie #stemwijzer

♬ Vibes – ZHRMusic

PVV, FVD en VVD grootste partijen bij scholierenverkiezingen

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.

Reacties