Julia Osendarp Binnenland 25 okt 2023, 13:09

Leestijd: 3 minuten

Demonstreren of activist? Tienduizenden burgers in terrorismeregister: ‘Slechts honderden zijn potentieel gevaar’

Activist, extremistisch of demonstreren? Het kan dan zo zijn dat je in het terrorismeregister van de politie staat. Het gaat blijkbaar om een grote groep mensen en de lat om opgenomen te worden in dat register ligt behoorlijk laag.

Het Nederlandse terrorismeregister werd ooit bedacht nadat de aanslagen op de Amerikaanse Twin Towers in 2001 plaatsvonden. En de bestrijding van terrorisme staat bij politie en justitie hoog in het vaandel. Maar tegenwoordig belandt men veel sneller in deze database. Onderzoeksplatform Follow the Money dook in de materie. Eerder schreef het onderzoeksplatform over de giga-dure ‘war on drugs’, die nog amper effect had op het cocaïne-aanbod en gebruik.

Follow the money onderzocht terrorismeregister

Potentiële ‘gevaren’ voor de samenleving krijgen de code CTER toebedeeld. Oftewel Contraterrorisme, Extremisme en Radicalisering. Een nummer achter deze lettercode toont aan om wat voor vorm van ‘terrorisme’ het gaat. 05 is milieu- en dierenextremisme, 04 is links-extremisme, 02 is jihadistisch terrorisme.

Follow the Money deed een beroep op de Wet open overheid (Woo) en ontdekte dat tienduizenden personen onder de CTER-code vallen. En zo’n label krijg je niet alleen als je aandacht van de politie trekt. Ook als bepaalde contacten of familieleden bekend zijn bij politie of justitie, kun je in dat systeem belanden.

Tienduizenden mensen geregistreerd

Hoewel de politie van „automatische opschoning” spreekt, concludeert FTM dat er steeds nieuwe personen bijkomen. Slechts honderden blijken potentieel gevaarlijk. De politie concludeerde zelf dat er „een lage ondergrens” is om in het systeem terecht te komen. Het onderzoeksplatform sprak met verschillende mensen die door demonstreren of activisme in het systeem terecht kwamen.

Universitair hoofddocent Jelle van Buuren is expert op het gebied van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Hij vertelt over het terorrismeregister: „Waar het om gaat, is het verruimen van de mogelijkheden om personen in het politieregister op te nemen zonder dat er sprake is van een verdenking, en die gegevens langdurig te kunnen bewaren en delen.”

Politie verzamelt gegevens voor intelligence-proces

Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) was in 2005 zeer kritisch op dit register. En ook hoogleraar staats- en bestuursrecht Jon Schilder uit zijn zorgen. De burger heeft volgens hem geen enkele controle op de registratie en het delen van gegevens.

De politie zelf blijkt terughoudend over het verstrekken van informatie over deze werkwijze. Maar liet aan FTM weten dat ze opereren binnen de kaders van de wet en de aanpak aansluit bij het intelligence-proces. „Om zicht te krijgen op het proces van radicalisering is het noodzakelijk dat gegevens in een vroegtijdig stadium worden verzameld en geanalyseerd, zodat bijvoorbeeld verdergaande radicalisering of een aanslag kan worden voorkomen”, aldus een woordvoerder. De politie meldt dat er geen gevolgen zijn voor burgers als zij niet betrokken zijn bij strafbare feiten.

In systeem door activisme of demonstreren

Maar volgens FTM is het niet gemakkelijk om zomaar uit de politiesystemen te komen. „Burgers worden niet geïnformeerd als hun naam voorkomt in een CTER-registratie. Zij kunnen dus niet weten of de vastgelegde informatie over hen klopt, of die verder is verspreid en wat de mogelijke gevolgen daarvan zijn”, schrijft FTM-journalist David Davidson. Wil men toch daarachter komen? Dan zijn daar volgens het onderzoeksplatform een lange adem en rechtelijke procedures voor nodig.

Kijkers schrikken van suïcidale jongeren in Bureau Rotterdam: ‘Er moet iets gebeuren in dit land’

Reacties