Erik Jonk Binnenland 7 aug 2023, 17:30

Leestijd: 4 minuten

Vrijwilligers ruimen puinhoop strand op: ‘Hé, een pak appelsap uit 1983’

Nee, lekker weer hebben de vrijwillige opruimers van het Nederlandse strand absoluut niet. Maar zo’n tweeduizend mensen zijn verspreid over twee weken onderweg – en zoeken door tot en met volgende week dinsdag – in hun jacht op peuken en andere troep in het zand. De puinopruimers aan de kust vinden ondertussen bijzondere dingen.

Honderden vrijwilligers begonnen vorige week dinsdag aan een vijftiendaagse en jaarlijkse schoonmaak van de hele Nederlandse Noordzeekust. Tijdens de Boskalis Beach Cleanup Tour start elke dag een noordelijke en zuidelijke etappe waarbij een aantal kilometers strand wordt schoongemaakt. De lange opruimklus begon in het Zeeuwse Cadzand en op Schiermonnikoog. Ruim twee weken lang werken de vrijwilligers naar elkaar toe om gezamenlijk te eindigen op het strand van Zandvoort. Gilles van Santvoort van Beach Cleanup gaf in het NOS Radio 1-journaal vandaag een tussenstand.

Strand opruimen elk jaar weer nodig

De organisatie is in handen van Stichting de Noordzee, een milieuorganisatie die zich onder meer inzet voor verduurzaming van de visserij en bescherming van de Noordzeenatuur. Met de schoonmaakactie op de stranden wil de stichting sinds 2013 het probleem van zwerfafval in zee aankaarten. En dat blijkt elk jaar hard nodig. Als Metro terugkijkt, schreven we bijvoorbeeld in 2019 nog dat in dat jaar 11.000 kilo afval van het Nederlandse strand was gehaald. Uit eigen onderzoek van Stichting de Noordzee blijkt dat er gemiddeld 282 stuks afval per honderd meter langs de Noordzeekust ligt.

Het meeste strandafval bestaat volgens de organisatie uit snackverpakkingen, ballonresten, doppen en plastic tasjes. Ook filters van sigaretten worden veel gevonden, bij de schoonmaakactie van vorige zomer werden bijna 87.000 peuken van de stranden geraapt. Volgens de organisatie kan één sigarettenpeuk, waarvan het filter grotendeels bestaat uit plastic en giftige stoffen, zo’n 8 liter zeewater vervuilen. Stichting Noordzee meldde voor de start van het opruimen van het strand: „Samen voor peukenvrije stranden. Het strand is geen asbak.”

View this post on Instagram

A post shared by Stichting De Noordzee (@stichtingdenoordzee)

‘Elk stukje afval is er nog één te veel’

Niet alleen het strand wordt deze dagen opgeruimd, ook aangrenzende natuurgebieden die amper voor de strand- en natuurliefhebbers toegankelijk zijn. De Kwade Hoek is vandaag met een select groepje vrijwilligers zo’n voorbeeld, te vinden in de duinen van Goeree-Overflakkee. Ondanks het gebrek aan mensen, vinden opruimers ook daar afval. Gilles van Santvoort is er namens Stichting de Noordzee telkens bij. Heeft dat nou echt zin, die troep van het strand halen als het er volgend jaar toch weer ligt?, vroeg een verslaggever van Radio 1 hem vandaag. Van Santvoort: „Uit onderzoek van onze stichting blijkt dat we een dalende trend zien als het om afval gaat. We vinden elk jaar minder. Per honderd meter strand vinden we dus 282 stuks afval (eerder was dat 25 procent meer, red.) In die zin gaat het de goede kant op, maar elk stukje afval is er één te veel. Daarom moeten we het strand blijven opruimen en aandacht vragen om afval bij de bron aan te pakken.”

In totaal werd in 2022 ruim 4400 kilo afval opgeruimd. Dat is ongeveer negentig volle kliko’s, maar aanzienlijk minder dan het eerder genoemde 2019.

Hele tl-buizen op het strand

Iedereen wil van de strandschoonmakers natuurlijk weten of zij weleens verrassende ‘afvalstukken’ tegenkomen, zo ook de man van NPO Radio 1. En dat gebeurt, meldt Van Santvoort. „Elk jaar vinden we bijzondere dingen, zoals vorig jaar. Toen vonden we een pak appelsap uit 1983. Flink over de datum, ik zou het niet meer drinken haha. Dit jaar hebben we hele tl-buizen gevonden op de Waddeneilanden. En we hebben ook een fles sterke drank uit Belarus, Wit-Rusland, gevonden. Die was leeg en komt waarschijnlijk uit een schip.”

Sinds de start van de actie in 2013 staat de teller op ruim 103.000 kilo opgeruimd afval van het strand. Relatief goed nieuws is dus dat er minder troep in het zand ligt en dat geldt net zozeer voor de aanwezigheid van plastic in de zee. Van Santvoort legt zich ook bij die constatering niet neer. „Dan stemt mij hoopvol.” Zijn stokpaardje echter nog een keer: „Elk stuk afval is er één te veel. Elk stukje afval in de zee, op het strand of in de natuur is er één te veel. Daarom gaan wij door tot we afvalvrije Noordzeestranden hebben.”

Minder blikjes en kleine flesjes in het zwerfafval door statiegeld, maar er gaat nog héél veel mis