Erik Jonk Binnenland 10 mei 2023, 10:55

Leestijd: 3 minuten

Meer vaste contracten voor leraren, maar: ‘Wat minister Dennis Wiersma doet is stoerdoenerij’

Scholen moeten goed functionerende leraren na één jaar verplicht een vast contract aanbieden als het aan onderwijsministers Dennis Wiersma en Robbert Dijkgraaf ligt. Dat nieuws klonk vandaag prachtig, zou je zeggen. De reactie erop is echter heel zuinig en zelfs geërgerd: „Stoerdoenerij.”

Meer vaste contracten (voor 80 procent van de leraren) staat in een wetsvoorstel van de bewindsmannen. Daarmee geven zij gehoor aan de wens van een meerderheid van de Tweede Kamer. Leraren, schoolbestuurders en andere belanghebbenden mogen hun mening geven voordat het wetsontwerp naar de Tweede Kamer gaat.

Vaste contracten leraren op basis- én middelbare scholen

De verplichting zal gelden voor zowel basisscholen als middelbare scholen. Zij moeten er dus ook voor zorgen dat minimaal 80 procent van de leraren in vaste dienst is. Bovendien worden er grenzen gesteld aan het aantal zelfstandigen en uitzendkrachten dat mag worden ingehuurd. Een maximum van 5 procent van het overheidsgeld dat scholen ontvangen mag naar zelfstandigen of uitzendkrachten gaan. De wet moet gelden vanaf 2024.

Vorig jaar voerden leraren nog actie, via een collectieve examenstunt, om aandacht te vragen voor een betere cao.

We hebben alle leraren hard nodig. Daarom doen we alles om meer leraren voor de klas te krijgen én te behouden.

We werken aan voorstellen voor goed werkgeverschap:

👉 sneller een vast contract
👉 meer zekerheid en uren
👉 stop wildgroei zzp & flex
👉 betere begeleiding starter pic.twitter.com/BmgpXuAmpm

— Dennis Wiersma (@DennisWiersma) May 10, 2023

Kritiek op minister Wiersma: ‘Regelt het even zelf’

De VO-Raad, die het voortgezet onderwijs vertegenwoordigt, verwijt onderwijsminister Dennis Wiersma „stoerdoenerij.” De raad wijst erop dat al in de onderwijs-cao’s is geregeld dat leraren in principe na een jaar een vast contract krijgen. „In plaats van de sector te complimenteren en tot voorbeeld te stellen, komt hij met het ‘stoere’ voorstel om het zelf te gaan regelen”, reageert de organisatie.

„De minister baseert zich daarbij op verhalen die hij hoort. Het zou beter zijn dat hij die verhalen toetst aan de feiten”, klinkt het. Volgens een woordvoerder van de VO-Raad wekt de aankondiging de suggestie dat scholen graag met zoveel mogelijk tijdelijke contracten werken. „Je zou wel gek zijn als schoolleider”, zegt hij. „Dan moet je ieder jaar in mei weer flink op zoek naar nieuwe leerkrachten.” Volgens de raad is al 80 procent van de leraren in vaste dienst.

Eind vorige maand was Dennis Wiersma ook al negatief in het nieuws. Toen ging het om grensoverschrijdend gedrag tegenover ambtenaren.

2/4 Wat hij heel goed weet, is dat al 80% van de leraren in vaste dienst is en dat bij CAO al lang is geregeld dat leraren na 1 jaar een vast contract krijgen. In plaats van de sector te complimenteren en tot voorbeeld te stellen,

— VO-raad (@VO_raad) May 10, 2023

Niet iedereen is negatief over leraren-voorstel

De Algemene Onderwijsbond (AOb) is wel positief over het plan. Voorzitter Tamar van Gelder noemt het „een doorbraak op het aanbieden van meer vaste contracten.” Tevens is het wat haar betreft „een broodnodig signaal dat goed werkgeverschap nodig is.” Dat maakt het beroep ook aantrekkelijker. Wat de bond betreft zouden deze normen ook in het hbo en op de universiteiten moeten gelden. Daar is sprake van een „veel te grote flexverslaving.”

Het voorstel kwam er op uitdrukkelijk verzoek van de Tweede Kamer. Alle Kamerleden steunden eind vorig jaar een motie van de SP waarin werd voorgesteld dat leraren die hun werk goed doen na een jaar een vast contract moeten krijgen. De regering moet dat volgens de motie regelen „indien het overleg met de sociale partners niet tot een bindende afspraak leidt.”

Tijdelijke contracten kunnen ook nodig zijn

Volgens de vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs kunnen tijdelijke contracten soms nodig zijn. In krimpregio’s kan het bijvoorbeeld zo zijn dat een school op voorhand ziet aankomen dat er in het volgende schooljaar een of twee klassen minder zullen zijn, legt de woordvoerder uit. Hij voegt eraan toe dat scholen steeds vaker tijdelijke financiering krijgen, waardoor een soort ‘subsidie-confetti’ is ontstaan. „Met geld dat je voor een of twee jaar krijgt, kun je geen vaste krachten inhuren.”

Verder vindt de VO-Raad dat de minister zich hiermee „op glas ijs” bevindt. Het regelen van de arbeidsvoorwaarden is volgens de raad aan werkgevers en vakbonden.

Minister Wiersma plaatste op Twitter vanmorgen een link waarop iedereen tot 18 juni op zijn voorstel kan reageren. De link vind je hier.

S10 en Carice van Houten in campagne-video zoektocht naar 22 (vermoorde) vrouwen