Roos Ravensbergen Binnenland 21 mei 2023, 15:10

Leestijd: 3 minuten

Herman Tjeenk Willink oogst lof met kritiekpunten op de politiek bij Buitenhof: ‘Politiek voert functie niet uit’

Veel mensen in ons land hebben kritiek op de politiek. Vaak terecht, maar te vaak zijn mensen alleen met scheldwoorden en beledigingen aan het strooien. Herman Tjeenk Willink, die veel mensen zullen kennen omdat hij werd ingezet om de formatie van het huidige kabinet te ‘redden‘, heeft ook kritiek op de politiek. Maar hoe hij zijn zorgen uit en onderbouwt, in programma Buitenhof, zorgt voor veel lof onder kijkers van het programma.

Tjeenk Willink sprak namelijk over dat de politiek haar functie niet uitoefent en dat zij hetgeen dat belangrijk is, uit het oog verliezen. Daarnaast had hij één en ander te zeggen over de mislukte onderhandelingen over het landbouwakkoord.

Herman Tjeenk Willink bij Buitenhof: ‘Niet boos of teleurgesteld’

De oud-politicus staat bekend als iemand die zich al jaren zorgen maakt over de rechtsstaat en de democratie. Daarbij wijst hij de politiek elke keer op haar verantwoordelijkheden. Maar veel lijkt er niet te veranderen. Er is in de samenleving volgens Tjeenk Willink maar weinig vertrouwen in de democratische rechtsorde. Wel vindt hij dat er altijd ‘nadruk wordt gelegd op de somberheid van zijn boodschap’. „Dat ik boos ben, of teleurgesteld in politici. Maar mijn analyses zijn er juist om na te gaan hoe zoiets komt. En het komt mede doordat politici de laatste veertig jaar een andere taal zijn gaan spreken. Een andere taal dan die ik graag spreek”, legt de oud-PvdA’er uit.

Zo missen er een paar essentiële delen die juist belangrijk zijn voor de democratische rechtsorde, vindt hij. „Zoals welke?”, wil Buitenhof-presentator Twan Huys weten. „Precies weten wat de functie is van de politiek”, begint Tjeenk Willink. „Aandacht voor het recht, weten dat het uiteindelijk gaat om waarden, dat niet alles te koop is.” Volgens de oud-politicus moeten we veel sterker vasthouden aan het ‘gemeenschappelijke ijkpunt’, de democratische rechtsorde.

Er is veel te weinig aandacht voor de basis, vindt hij. En vooral politici hebben daar een handje in, omdat zij volgens Tjeenk Willink uit het oog verliezen dat democratie en rechtsorde kwetsbaar zijn. „We vinden die dingen zo vanzelfsprekend, dat we denken ‘dat is bij ons gegarandeerd, we kunnen ons nu wel richten op economische groei via de private sector’. Dat is inmiddels het ijkpunt geworden, vindt hij. Kortom: we verliezen met z’n allen, en dan vooral politici, uit het oog waar het nou eigenlijk om gaat.

‘Geen ideologie en geen vertrouwen in achterban’

En ook over de onderhandelingen over het landbouwakkoord, die onlangs (voorlopig) mislukten, heeft Tjeenk Willink een woordje of twee te zeggen. Ook de reden van het mislukken van de onderhandelingen is dat „de politiek de eigenlijke functie niet uitoefent”. „De gedachte dat het bij elkaar brengen van alle belanghebbenden op zichzelf via moesjawara tot beleid zal leiden, is een armetierige invulling van de politieke functie”, vindt hij. Dat partijleiders maar ‘geen plan en geen idee’ hebben, komt omdat de tijd van grote ideologieën voorbij is. „Als je geen ideologie hebt, geen vast inhoudelijk anker, maar als je ook geen vertrouwen meer hebt in je eigen achterban, dan wordt je oriëntatiepunt als politieke partij, andere politieke partijen.” En daar gaat het volgens hem nou mis. Te weinig kijken naar het grote geheel, te veel kijken naar elkaar.

Wat reacties van kijkers:

Tjeenk Willink is zonder twijfel de meest wijze man die Twan Huys ooit tegenover zich heeft mogen waarnemen. #buitenhof Twan, ga nederig in retraite en tracht nieuwe inspiratie te ontwikkelen om een betere interviewer te worden. Wellicht een hopeloze strijd. Maar proberen kan…

— Pieter Roos (@p1946) May 21, 2023

#buitenhof #twanhuys.
Twan herstelt zich en vraagt door op wat hij vorige week liet liggen bij Klaas Knot. En by the way,
Tjeenk Willink for president.

— marleenb (@Beijersmh) May 21, 2023

https://twitter.com/Bruyn75/status/1660235759331278848

#buitenhof hulde aan Tjeenk Willink die zorgvuldig formulerend veel van de oorzaken van problemen in de rechtsstaat benoemt. Nu hoop ik dat de politiek dit ter harte neemt en het eensgezind partijoverstijgend gaat aanpakken..

— Marijke Kuipers (@M_Kuipers) May 21, 2023

Je kunt Buitenhof terugkijken via NPO Start.

Dit kopje koffie kost 920 euro en laat mensen ‘huilen van geluk’