Isabella van den Berg Binnenland 15 apr 2023, 11:17

Leestijd: 3 minuten

Welk rapportcijfer krijgen Willem-Alexander en Máxima?

Hoe tevreden is Nederland over de koning en koningin? Koning Willem-Alexander en koningin Máxima krijgen dit jaar beiden een lager rapportcijfer dan een jaar geleden van Nederlanders. Dat blijkt uit een enquête die Ipsos heeft uitgevoerd in opdracht van de NOS.

De koning moet het met een 6,5 doen, waar dat vorig jaar nog een 6,7 was. Máxima scoort een 7,3, tegenover een 7,6 in 2022. Amalia is dit jaar voor het eerst beoordeeld. Zij krijgt een 7 als cijfer.

Rapportcijfer voor Willem-Alexander, Máxima en Amalia

Toen Willem-Alexander tien jaar geleden koning werd, kon hij rekenen op een 7,2 als beoordelingscijfer. In 2020 werd hij het best gewaardeerd, met een 7,7. Máxima kreeg van 2017 tot en met 2020 een 8 als cijfer, wat ook haar beste beoordeling is. Jongeren beoordelen Willem-Alexander en Máxima lager dan ouderen. Amalia krijgt van jongeren en ouderen hetzelfde cijfer.

Tijdens de coronapandemie is de steun voor de monarchie flink gedaald. Dat lijkt een verband te hebben met de affaires waar de koninklijke familie toen mee te maken had, zoals hun veelbesproken reis naar Griekenland. Het vertrouwen in de koning en de tevredenheid met zijn functioneren lijken zich na twee jaar van dalingen ook niet te herstellen. Ongeveer de helft van de Nederlanders heeft vertrouwen in de koning (46 procent) en een vergelijkbaar aandeel is tevreden met zijn functioneren (47 procent). Ook neemt de ontevredenheid over Willem-Alexander toe. Máxima kan op meer vertrouwen rekenen van de Nederlander (59 procent) en een ruime meerderheid vindt haar van toegevoegde waarde op het koningschap.

Het koningshuis in opspraak

Daarnaast kijken vier op de tien Nederlanders overwegend positief terug op tien jaar koningschap van Willem-Alexander. Willem-Alexander verbindt Nederlanders goed met elkaar, vindt 40 procent van de ondervraagden in de enquête. Aan de andere kant vindt één op de zes (17 procent) dat Willem-Alexander dat juist (zeer) slecht doet.

Hoewel Nederlanders dus vaak positief zijn over Willem-Alexander als koning, geven mensen ook aan dat hij weleens fouten maakt. Het koningshuis is volgens 40 procent vaker in opspraak geweest onder Willem-Alexander dan onder zijn moeder Beatrix. Daartegenover staat wel dat Nederlanders het koningshuis onder Willem-Alexander minder afstandelijk vinden.

Volgens het onderzoek heeft Willem-Alexanders invulling van het koningschap niet veel invloed gehad op de voorkeur voor de monarchie. Door het koningschap van Willem-Alexander zegt 13 procent meer voorstander te zijn geworden van de monarchie, 10 procent juist meer tegenstander. Anderen zijn sowieso voorstander (39 procent) of tegenstander van de monarchie (15 procent), de rest weet het niet of heeft geen mening.

Begrip voor als Amalia geen koningin wil worden

Ook naar de veiligheid van de prinsessen werd gevraagd in de enquête. Daaruit blijkt dat iets meer dan de helft van de Nederlanders zich zorgen maakt over de veiligheid van de prinsessen Amalia, Alexia en Ariane. Die zorgen hebben Nederlanders „zowel in het algemeen als bij grote evenementen als Koningsdag”, valt te lezen in de resultaten. Vooral ouderen maken zich zorgen om de veiligheid van Amalia, Alexia en Ariane. Van de ouderen heeft 64 procent zorgen om de veiligheid van de drie prinsessen bij grote evenementen, tegenover 43 procent van de jongeren.

Ook heeft driekwart van de Nederlanders er begrip voor als Amalia door aanhoudende bedreigingen aan haar adres geen koningin wil worden. Met name ouderen (81 procent) zouden die beslissing snappen. Ook de meerderheid van de jongeren (65 procent) zegt daar begrip voor te hebben. Ook zegt 43 procent van de ondervraagden te vinden dat de overheid Amalia koste wat het kost moet beveiligen zodat zij een ‘studentenleven’ kan leiden in Amsterdam. Daar tegenover is 23 procent het daar niet mee eens.

‘We zijn sterk als gezin’

Vorig jaar werd bekend dat Amalia niet in haar studiestad Amsterdam kon wonen vanwege bedreigingen. Ze stond toen op het punt om naar de hoofdstad te verhuizen. De Rijksvoorlichtingsdienst, de politie en het Openbaar Ministerie doen geen uitspraken over de beveiliging van de prinses van Oranje. Tijdens het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Slowakije vorige maand vertelde de koning dat de situatie rondom Amalia het gezin zwaar valt. „Maar wij lossen dat met elkaar geheel goed op. We zijn sterk als gezin”, zei hij.

Geld maakt (niet) gelukkig: ‘We hadden thuis geld in overvloed’