Pim Pauwels Binnenland 7 mrt 2023, 11:40

Leestijd: 2 minuten

‘Landelijke lockdown was tijdens begin coronacrisis overbodig’, zeggen onderzoekers

Nee, ze willen niet de indruk wekken dat Nederland de coronacrisis op een verkeerde manier heeft aangepakt. Maar wel is een groep onderzoekers kritisch op de landelijke lockdown die werd ingevoerd aan het begin van de coronapandemie in 2020.

Volgens de onderzoekers hoefden 150 van de 380 gemeenten destijds niet direct in een lockdown, terwijl dat wel gebeurde. De ‘intelligente lockdown‘ werd halverwege maart 2020 voor het hele land afgekondigd. Volgens de onderzoekers had de corona-epidemie met meer regionale maatregelen even effectief bestreden kunnen worden, schrijft NRC.

Regionale bestrijding had landelijke lockdown overbodig gemaakt

Friesland en Groningen die ook in lockdown moesten, terwijl het aantal coronabesmettingen zich in de eerste fase van de pandemie vooral concentreerde in het zuiden van het land, net na carnaval. Het leidde destijds al tot gefronste wenkbrauwen bij de noorderlingen. En niet geheel onterecht, blijkt nu.

De krant baseert zich op een artikel dat vandaag in het wetenschappelijk tijdschrift eLife is verschenen. Daarin komen de conclusies naar voren van een groep wetenschappers die onderzoek hebben gedaan naar de coronabeperkingen die tussen 2020 en 2022 in Nederland werden ingevoerd.

Een regionale bestrijding had een landelijke lockdown overbodig kunnen maken, stellen de onderzoekers. Op basis van lokale cijfers over besmettingen per gemeente maatregelen nemen, zeggen zij. In plaats van dat de overheid dat voor het hele land doet.

Resultaten corona-onderzoek ‘interessant’ en ‘pijnlijk’

De onderzoekers schatten dat 150 van de 380 gemeenten op die manier niet onmiddellijk in lockdown hoefden. Vijf weken later waren er nog altijd vijftien gemeenten over die weinig tot geen maatregelen hadden. Dat blijkt uit een coronamodel waaraan de onderzoekers twee jaar lang werkten. Daaruit blijkt dat met die regionale aanpak het aantal ziekenhuisopnamen niet steeg.

Maar valt de overheid ook wat te verwijten? Nee, zeggen de onderzoekers als reactie tegen het NRC. Ze willen met hun onderzoek ‘niet de indruk wekken dat de coronacrisis door Nederland verkeerd is bestreden’. Want lang niet alles wat nu bekend is, was destijds bekend, zegt een van de onderzoekers tegen de krant.

Maarten Keulemans, journalist van het jaar 2021 vanwege zijn verslaggeving van de corona-epidemie, noemt de resultaten ‘interessant en pijnlijk’. „Groningen en Friesland hadden waarschijnlijk gelijk toen ze in begin pandemie zeiden: wij redden het ook wel zonder lockdown.”

Interessant en pijnlijk. Groningen en Friesland hadden waarschijnlijk gelijk toen ze in begin pandemie zeiden: wij redden het ook wel zonder lockdown. https://t.co/wmq6Thn63F

— Maarten Keulemans (@mkeulemans) March 7, 2023

Moet je in de toekomst land op slot gooien als nieuw virus opduikt?

Volgens de onderzoekers bieden de uitkomsten vooral een handvat als er een nieuw virus opduikt op één plek. Het maakt verschil op welke plek dat is, zeggen ze. Want moet je dan het hele land op slot gooien? Nee, stellen ze. Wat beter werkt is waarschijnlijk een meer regionale aanpak.

Overigens blijkt uit het model van de onderzoekers dat thuiswerken heel effectief was. Daarmee kon corona zich moeilijker verspreiden, zeggen de onderzoekers. Daarentegen heeft de sluiting van scholen weinig uitgehaald, kijkend naar het aantal ziekenhuisopnamen.

Britten in de ban van omstreden ‘lockdown files’, wat is er gaande?