Julia Osendarp
Julia Osendarp Binnenland 29 mrt 2023, 
Leestijd: 4 minuten

Het ITV-onderzoek naar The Voice is klaar en dit staat erin

The voice onderzoek rapport ITV
Foto: ANP

Producent ITV liet nadat alle ophef rondom The Voice ontstond een onafhankelijk onderzoek doen naar alle misstanden bij het programma. Advocatenkantoor Van Doorne nam die taak op zich. Hun rapport is nu daar en de algehele conclusie blijkt: meerdere gevallen van ongepast gedrag, maar met meldingen daarvan gebeurde weinig.

Mede door de BOOS-uitzending van Tim Hofman ontstond er een heuse The Voice-rel wat betreft grensoverschrijdend gedrag. Inmiddels worden oud-jurylid Ali B. en bandleider Jeroen Rietbergen vervolgd en is de zaak rondom Marco Borsato en de beschuldigde regisseur geseponeerd. Tegelijkertijd stelde ITV dus ook zelf een onderzoek in. Een onderzoek dat zich niet focust op strafbare feiten en zich ook niet beperkt tot de gezichten die in de BOOS-uitzending of media verschenen.

Resultaten van het The Voice-onderzoek

Maar wat staat er in? Er vond klaarblijkelijk ‘ongepaste gedrag’ plaats bij The Voice of Holland. Bij andere programma’s als The Voice Kids en The Voice Senior vond volgens het rapport geen ongepast gedrag plaats. Het ongepaste gedrag vond plaats bij verschillende personen en op verschillende manieren. Waaronder verbale opmerkingen, digitale berichten (bijvoorbeeld via WhatsApp) en fysiek contact.

In 2017 werden medewerkers, naar aanleiding van de #MeToo-beweging, erop gewezen dat er vertrouwenspersonen aanwezig waren op de werkvloer. Het bedrijf stelde toen dat het seksuele intimidatie en machtsmisbruik verwerpt.

Uit het rapport blijkt dat deelnemers en medewerkers niet makkelijk naar zo’n vertrouwenspersoon of kandidatenbegeleider stapten bij grensoverschrijdend gedrag. Als reden daarvoor werd genoemd dat de kandidaten aan het begin stonden van hun carrière en vreesden voor hun toekomst. Ook voor medewerkers was een melding maken niet makkelijk. Hiërarchie, machtige posities, indekken, ‘niet klagen’ en het ‘hoort erbij’ werden als redenen gegeven om niet aan de bel te trekken. Daarnaast zou op de vloer van het programma een ‘flirterig, fysiek en knuffelige’ sfeer zijn geweest. Iets wat volgens sommigen niet in het bijzonder alleen voor The Voice geldt, maar wat bij meer televisieproducties voorkomt.

Rol van John de Mol

Ook worden in het rapport twee klachten genoemd die escaleerden. Duidelijk is inmiddels dat het om de klachten rondom Jeroen Rietbergen gaat. Hoewel dat niet expliciet gemeld wordt, valt dit te achterhalen doordat John de Mol één van deze incidenten noemde in zijn BOOS-interview.

Uit het onderzoek blijkt overigens dat verschillende leidinggevenden op de hoogte waren over de eerste klacht betreft Rietbergen. John de Mol, De HR-afdeling en ITV werden daar niet over ingelicht. Van de tweede klacht was De Mol wel op de hoogte. In het bovengenoemde BOOS-interview sprak De Mol uit dat hij Rietbergen ‘verbaal alle hoeken van de kamer’ had laten zien. Uit het rapport blijkt dat destijds vier andere medewerkers ook een melding maakten over Rietbergen. Of De Mol daarvan op de hoogte was, wordt niet duidelijk.

Reacties en excuses ITV

ITV UK in Londen is het hoofdkantoor van het productiebedrijf en claimt niks van de misstanden te hebben afgeweten. Dat wordt ondersteund door de bevindingen van het advocatenkantoor. Volgens hen werden er voor januari 2022 geen meldingen van grensoverschrijdend gedrag gedaan bij ITV in Londen. De Engelse tak was klaarblijkelijk niet op de hoogte. Wel bood het kantoor excuses aan. „Als de klachten over ongepast gedrag waren doorverwezen naar het ITV management in Londen, zou de reactie anders zijn geweest. We willen onze excuses aanbieden aan de mensen die het juiste hebben gedaan door hun zorgen te uiten”, sprak Lisa Perrin van ITV Studios.

Staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) reageert op het rapport tegenover RTL Boulevard. Volgens haar tonen de onderzoeksresultaten aan dat er een cultuuromslag moet komen binnen de cultuur en mediasector. „Slachtoffers voelden zich niet veilig, en wáren ook niet veilig.”

Ook advocaat Sébas Diekstra, die enkele slachtoffers van The Voice of Holland bijstaat, reageerde op het rapport en is blijkbaar teleurgesteld. Want wie nu precies wat heeft geweten, blijft wat hem betreft onduidelijk. „Uiteraard is het wel duidelijk wier belangen daarmee worden gediend”, schrijft hij. Eerder hekelde onderzoeksplatform Follow the Money ook de onafhankelijkheid van dit onderzoek en vreesden deskundigen voor belangenverstrengeling.

Inmiddels heeft Diekstra ook vanuit de slachtoffers, die hij bijstaat, gereageerd. Zij willen dat het verantwoordelijke Nederlandse managementteam van producent ITV aftreedt. De slachtoffers hebben ‘geen goed woord over’ de aanpak van ITV.  „Zij zijn niet benaderd met de vraag of zij hulp of bijstand wensten. En zij zijn niet op de hoogte gehouden over ontwikkelingen in het onderzoek. Zij zijn volledig in de steek gelaten. Ook dat alleen al rechtvaardigt volgens cliënten het aftreden van de verantwoordelijke directie”, aldus Diekstra.

Adviezen voor ITV

Tot slot komt het advocatenkantoor nog met een aantal adviezen voor producent ITV. Waaronder verdere verbetering van regels, richtlijnen bij bekende dilemma’s en verhoogde risico’s en het ontwikkelen van protocollen voor kandidaten en machtsongelijkheid. Daarnaast wordt geadviseerd goed te kijken naar de procedures rond de opvolging van meldingen van ongepast gedrag om te oordelen of die „verder geformaliseerd dienen te worden.” Overigens claimt Karin de Groot, van ITV Studios Netherlands, in de ‘excuus’-verklaring dat ze sinds januari 2020 er met haar team hard aan een respectvolle werkcultuur werkt. Als voorbeelden van initiatieven die sindsdien zijn genomen, noemt ze onder meer ‘verscherpte toezicht op producties’ en ‘versterkte meldingskanalen’.

Grensoverschrijdend gedrag gemeld, en dan? ’Van reputatie als viespeuk kom je niet af’

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.