Marlou Visser Binnenland 27 mrt 2023, 16:02

Leestijd: 3 minuten

Grensoverschrijdend gedrag gemeld, en dan? ’Van reputatie als viespeuk kom je niet af’

Na de schandalen rond The Voice en De Wereld Draait Door durfden velen naar voren te stappen met een melding over grensoverschrijdend gedrag, seksueel of anderszins. Maar hoe ga je daarna weer verder?

„Vaak reageren organisaties sterk: de persoon over wie meldingen zijn gedaan, moet weg. Maar dat is niet altijd noodzakelijk”, zegt Martijn van de Beek, directeur van onderzoeksbureau Hoffmann, dat veel meldingen over grensoverschrijdend gedrag onderzoekt. „Of je weer met elkaar verder kunt, hangt erg af van de persoon om wie het gaat. Is die bereid om ervan te leren en met hulp zijn gedrag aan te passen?”

‘Echt veranderen’

Als voorbeeld noemt hij een directeur die regelmatig ongepaste grappen maakte en mensen denigrerend kon benaderen. „Hij had dat zelf helemaal niet door, maar was erg gemotiveerd om te veranderen. Hij heeft een traject van enkele maanden gevolgd om zich bewust te worden van zijn machtspositie en hoe zijn gedrag bij anderen kan overkomen. En hij kon daardoor echt veranderen.”

Na een melding over ongewenst gedrag is het belangrijk om duidelijk te maken dat je het gedrag afkeurt, en niet de persoon, zegt ook Saskia Daru van kennisinstituut Movisie. „Ook moeten organisaties met elkaar in gesprek over wat er wel en niet kan op een werkvloer, wat je doet als iemand je grenzen overschrijdt en wat je kunt doen als je ziet dat iemand anders ongewenst gedrag vertoont. Liefst bespreek je dit soort zaken al voordat er iets is gebeurd, maar in de praktijk zien we meestal dat onze hulp wordt ingeroepen nadat er een incident heeft plaatsgevonden.”

Kún je überhaupt wel met elkaar verder na een melding over ongewenst gedrag? „Dat verschilt erg per geval”, zegt Daru, „en hoe grensoverschrijdend het gedrag was. We zien vaak dat een melding arbeidsrechtelijke consequenties heeft. Er wordt dan ontslag aangevraagd voor de pleger, maar helaas soms ook voor de melder, op basis van verstoorde verhoudingen, omdat men simpelweg niet meer met elkaar verder kan.”

Draaiboek rond grensoverschrijdend gedrag

Als je wel weer met elkaar verder wil, moeten organisaties verschillende dingen op orde hebben, stelt de Movisie-expert. „Je moet aandacht besteden aan preventie, dus met elkaar praten over wat gewenst en ongewenst gedrag is. Er moet een goed meldproces zijn, een draaiboek voor als er weer iets gebeurt en de leidinggevenden moeten het goede voorbeeld geven”, zegt Daru. „Organisaties willen graag zo snel mogelijk verder en dat iedereen eroverheen stapt. Maar zo werkt het niet.”

Na seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt het meestal wel erg lastig om nog samen te werken, zegt Van de Beek. „In een grote organisatie kun je iemand misschien overplaatsen, maar als diegene eenmaal de naam heeft een viespeuk te zijn, dan komt hij of zij daar niet snel meer van af. Je kunt er dan misschien beter voor kiezen om iemand te begeleiden naar ander werk. Als iemand toch blijft, kan het ook zijn dat melders zich onveilig blijven voelen en uiteindelijk vertrekken, of dat het ziekteverzuim toeneemt.”

Zelden schade

Het lijkt misschien of een melding van ongewenst gedrag funest is voor de carrière van de persoon die zich heeft misdragen. Onderzoek laat dat echter niet zien, vertelt Daru. „De loopbaan van degene over wie een melding is gedaan – meestal een man met een leidinggevende positie – loopt zelden blijvende schade op. Dat kan niet gezegd worden over de melders – meestal vrouwen met minder macht: zij hebben er vaak nog lang last van. Dat moeten we natuurlijk juist voorkomen.”

Meer artikelen over grensoverschrijdend gedrag lezen? Dat kan hier.

Baby verwekt tijdens de vakantie? In dit resort krijg je flinke korting op je tweede bezoek