Emma Jansen Binnenland 7 mrt 2023, 16:37

Leestijd: 2 minuten

Gedwongen boeren uitkopen? ‘Geen sprake van’, aldus provincie Gelderland

Het lijkt erop dat de provincie Gelderland na de Provinciale Statenverkiezingen niet zomaar gaat meewerken aan de gedwongen uitkoop van boeren. Uitgerekend Gelderland, met het natuurgebied de Veluwe binnen de grenzen, moet van alle provincies een van de grootste stikstofinspanningen leveren. Maar veel rechtse partijen zien gedwongen uitkoop om de uitstoot van stikstof tegen te gaan niet zitten.

De rechtse partijen, zoals VVD, JA21, PVV en FVD, halen in een peiling van Ipsos een meerderheid. Ze bezitten 36 van de in totaal 55 zetels in de Provinciale Staten. De partijen zijn het volgens het Kieskompas, het onlinehulpmiddel waarmee kiezers hun politieke voorkeur kunnen vaststellen, het ‘niet eens’ of ‘helemaal niet eens’ met de stelling dat boeren gedwongen uitgekocht kunnen worden. Een coalitie zonder VVD en BBB lijkt onwaarschijnlijk. Beide partijen staan namelijk op 9 zetels en verzetten zich tegen de gedwongen uitkoop.

Machtsmisbruik tegen de boeren

„Het zijn Gelderse vergunningen en zo gaan we niet met onze boeren om”, aldus de toelichting van de provinciale VVD. „Er mag nooit sprake zijn van enige vorm van dwang of machtsmisbruik, laat staan met regelgeving de noodzaak van uitkoop ‘bevorderen’”, vindt BBB.

In tegenstelling tot VVD en BBB zijn D66 en Partij voor de Dieren in Gelderland juist wel bereid indien nodig over te gaan tot gedwongen uitkoop. Maar alleen als het gaat om bedrijven met intensieve veehouderij. Zij zijn het dan ook ‘helemaal eens’ met de stelling. GroenLinks, PvdA en SP sluiten gedwongen uitkoop ook niet uit.

Coalitiegenoten vlogen elkaar in de haren

Bovendien is het al dan niet dwingen van boeren om vanwege de stikstofcrisis met hun bedrijf te stoppen een veelbesproken onderwerp in de landelijke politiek. Coalitiepartij D66 vindt dat er haast gemaakt moet worden, maar de andere drie coalitiepartijen zijn daartegen. De coalitiegenoten vlogen elkaar vorige maand in de haren tijdens een debat in de Tweede Kamer. VVD en CDA verweten D66 te polariseren, terwijl de standpunten van VVD en CDA in de provincies, waaronder in Gelderland, werden afgedaan door verschillende oppositiepartijen als ‘campagnestunt’.

Weinig tijd voor een nieuw plan

Christianne van der Wal, voormalig Gelderse gedeputeerde en huidig VVD-minister, zegt er niet voor terug te deinzen om uiteindelijk over te gaan tot dwang. Er moet wel eerst worden samengewerkt tussen het Rijk, provincies en boeren. Het kabinet wil daarvoor voor 1 juli van alle provincies een plan hebben hoe ze de stikstofuitstoot in hun gebied willen verminderen.

De tijd tussen de deadline en de Provinciale Statenverkiezingen van 15 maart is echter wel heel kort. De Gelderse CDA-gedeputeerde Peter Drenth wijst erop dat bijvoorbeeld Gelderland al sinds 2019 werkt aan de stikstofaanpak. „Het duurt even voordat er na de verkiezingen een nieuwe coalitie is. Moet dat nieuwe college dan in een paar weken tijd een plan aanpassen waaraan jaren gewerkt is? Dat wordt wel heel erg lastig”, voorspelt hij.

Slachthuizen overtreden nog steeds de wet, met gruwelijke gevolgen: ‘Draait je maag van om’