Julia Osendarp Binnenland 27 mrt 2023, 09:50

Leestijd: 2 minuten

Medische asielzorg rammelt, maar er wordt wél goed aan verdiend: ‘Gat in de markt’

Het Centraal Orgaan opvang Asiellzoekers, oftewel het COA, is verantwoordelijk voor het onderbrengen van en de medische zorg voor asielzoekers. Maar dat laatste lijkt niet op orde. Commerciële zorgaanbieders verdienen klaarblijkelijk flink aan de vluchtelingen, alleen daar wordt de medische zorg voor de asielzoekers niet beter van.

Nederland kampt met een heuse asielcrisis en wellicht herinner je je nog de verontrustende berichten over de schrijnende situaties in Ter Apel. Maar ook de medische zorg van asielzoekers blijkt een aanfluiting. Zieke vluchtelingen of asielzoekers met een medische aandoening, worden niet tot nauwelijks geholpen.

Onderzoek naar medische zorg COA voor asielzoekers

Dat blijkt uit onderzoek van Trouw, platform Investico en De Groene Amsterdammer. Onder meer de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid en de beroepsverenigingen van psychiaters, psychologen, artsen en overige medische specialisten trokken eerder al aan de bel. Volgens deze organisaties is de medische zorg in de (crisis)noodopvang ontoereikend.

Maar er blijken een aantal commerciële belangen mee te spelen en daarbij wordt vooral ingeleverd op de zorg van de asielzoeker. Al in 2016 werd gewaarschuwd door zorgbedrijven dat de zorg binnen opvangcentra rammelt én het COA dus risico’s neemt.

Commerciële belangen van zorgaanbieder

Wat voor risico’s? Het COA koos eerder namelijk voor de goedkoopste zorgaanbieder, namelijk Arts en Zorg. Een zorgaanbieder die door het hele land gezondheidscentra bezit. Aandeelhouders blijken de investeerders en daar hangt een commercieel luchtje aan, volgens emeritus hoogleraar economie en organisatie van de gezondheidszorg Richard Janssen. „Die zijn op zoek naar rendement, en blijkbaar is de asielzorg daarvoor een aantrekkelijke industrie aan het worden.” Zo richtte Arts en Zorg twee bedrijven op binnen het COA die tezamen goed zijn voor de helft van de omzet en winst van de zorgaanbieder in 2021.

En dat gaat blijkbaar ten koste van de kwaliteit van de zorg. Waaraan dat te merken is? Betrokken medewerkers en artsen leggen uit dat het ontbreekt aan medische kennis en ervaring van de zorgverleners en dat er op onprofessionele manier gewerkt wordt. Zonder controles, de juiste medische middelen of systemen.

Asielzorg is gat in de markt

Onder meer Dokters van de Wereld en Artsen Zonder Grenzen schrokken destijds van de situatie in Ter Apel, waardoor nog twee zorgbedrijven zich bij het COA voegden. Just4Care en Arts en Specialist sprongen bij. Een oud-Just4Care-medewerker vertelt over de commerciële belangen van dat soort bedrijven, die ook teststraten beheerden en EHBO-cursussen aanbieden. „Asielzorg ‘een gat in de markt’. Ze hebben commerciële doelen, natuurlijk doen ze dit voor de winst.” En dat beaamt ook emeritus hoogleraar Janssen. „Het moet zogenaamd zo zuinig mogelijk, maar uiteindelijk is het duurkoop voor de overheid en slaan leveranciers hier een slaatje uit.”

En dat terwijl men vreest op een tekort van duizenden opvangplekken, als na de winter weer meer asielzoekers zich melden in Ter Apel.

Caroline van der Plas heeft geen ambitie om premier te worden, ‘maar zeg nooit nooit’