Erik Jonk Binnenland 2 feb 2023, 09:30

Leestijd: 2 minuten

Tweede Kamer bijeen om gekkekoeienziekte, wat kan het met mensen doen?

De schrik zat er bij Tweede Kamerleden gisteren goed in toen zij hoorden dat de gekkekoeienziekte na bijna twaalf jaar in ons land weer is aangetroffen. Een debat daarover volgt vandaag. Wat doet gekkekoeienziekte (BSE) met mensen?

Na de eerste schrik over de gekkekoeienziekte, bleek later op de dag dat het voorlopig meevalt. De variant die de ontdekte dode koe bij zich droeg, kwam door ouderdom en niet door besmet voer. In dat laatste scenario was er een groot risico voor de volksgezondheid. Dan waren veel meer koeien besmet geraakt en was kans aanzienlijk groter dat mensen besmet vlees hadden gegeten.

Debat over gekkekoeienziekte

Vandaag spreekt de Tweede Kamer erover, in een debat over dierziektes dat al op de planning stond. Aan het debat doen de ministers Ernst Kuipers (Volksgezondheid) en Piet Adema (Landbouw) mee. Die laatste meldde gisteren dat op een Zuid-Hollandse boerderij BSE, zoals de gekkekoeienziekte ook heet, was aangetroffen. Het boerenbedrijf werd afgesloten door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Op een boerderij in Zuid-Holland is voor het eerst sinds 2011 een geval van gekkekoeienziekte geconstateerd. Lucien van Keulen, veterinair patholoog bij Wageningen Bioveterinary Research vertelt in @nieuwsenco dat het gaat om een atypische variant van de ziekte. pic.twitter.com/2Zd3vwStPF

— NPO Radio 1 (@NPORadio1) February 1, 2023

Geïnfecteerde koeien vertonen vreemd gedrag: ze zonderen zich af en worden agressief. Mensen die besmet vlees eten, krijgen last van angsten, hallucinaties, zenuwpijn en dementie. Vrijwel altijd loopt het dodelijk af. In Nederland stierven in 1997 drie mensen aan deze ziekte van Creutzfeldt-Jakob. In dat jaar waren er 88 gevallen van de klassieke variant van gekkekoeienziekte aangetroffen bij veeboeren in ons land.

Geschiedenis BSE vooral fataal in Groot-Brittannië

In de jaren ’90 was er sprake van een epidemie, waarschijnlijk het resultaat van diervoeder besmet met gevaarlijke dierlijke eiwitten. Deze zogeheten ‘prionen’ veroorzaken grote schade in de hersenen. Vooral in Groot-Brittannië sloeg de ziekte om zich heen. Daar stierven 170 mensen aan de gevolgen van Creutzfeldt-Jakob. Bijna 200.000 koeien werden afgemaakt. Het land mocht jarenlang geen rundvlees exporteren. In 2006 was de epidemie op zijn retour. In de jaren daarna werden slechts enkele ‘ouderdomsvarianten’ aangetroffen, waarvan de laatste in 2011.

„Schrikken dit!”, reageerde GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet op de vondst. D66-Kamerlid Tjeerd de Groot noemde het nieuws „zeer verontrustend” en ook voor VVD’er Thom van Campen was het „heel erg schrikken”. Caroline van der Plas prees de controles in Nederland op de ziekte. Daardoor kon het besmette vlees niet als voedsel verkocht worden.

Politici botsen met Mark Rutte over zijn aanpak tijdens de corona-crisis: ‘We zijn met zijn allen besodemieterd’