Raymon Mens Binnenland 5 jan 2023, 13:21

Leestijd: 2 minuten

Eindhoven geeft meer jongeren basisinkomen: ‘Baanbrekende proef’

Is een basisinkomen een goed idee? Finland rondde een succesvol experiment af, maar in Nederland zijn weinig concrete voorbeelden. In Eindhoven is dat aan het veranderen. Die gemeente noemt een proef met onvoorwaardelijke financiële zekerheid voor kwetsbare jongeren zelfs baanbrekend.

De groep jongeren krijgt in de Brabantse stad maandelijks een basisinkomen van 1050 euro. Het experiment begon in 2020 met in totaal tien jongeren uit Eindhoven, Rotterdam en Den Haag. Laatstgenoemde steden doen niet meer mee, maar Eindhoven schaalt op. Vooral omdat de resultaten zo positief zijn, staat in een evaluatie.

Basisinkomen voor 60 kwetsbare jongeren

De proef met een basisinkomen voor 30 kwetsbare jongeren liep van november 2021 tot en met november 2022. Een grondige studie van de Erasmus Universiteit moet nog afgerond worden, maar volgens de gemeente Eindhoven zijn de eerste resultaten overweldigend. Deelnemers zetten meteen belangrijke stappen en zochten een eigen huis, losten schulden af, gingen aan het werk of in therapie. Een aantal heeft ook weer een studie opgepakt.

De Brabantse stad zet de proef daarom in 2023 en 2024 voort. De gemeente betaalt het opgeschaalde geheel volledig uit eigen zak en hoopt door in totaal 60 jongeren een basisinkomen te geven, de resultaten op een grotere groep te kunnen toetsen. Het gaat vooral om jongeren met een onveilige thuissituatie, door bijvoorbeeld verslavingsproblematiek van ouders. De proef wordt Het Bouwdepot genoemd. Naast het basisinkomen, probeert de gemeente ook te assisteren bij het aflossen van schulden. Bouwstenen voor het leven dus. Naar verwachting krijgt de tweede groep halverwege 2023 een jaar lang een basisinkomen en begeleiding.

Controversieel experiment

Wettelijk gezien balanceert Eindhoven op het randje van wat toegestaan is. Het aanbieden van financiële zekerheid is normaal gesproken de taak van de overheid en niet van individuele gemeenten. In februari bevestigde het ministerie van Sociale Zaken echter dat het project wel binnen de ruimte van gemeenten valt om te experimenteren met de Participatiewet.

Andere gemeenten volgen de ontwikkelingen in Eindhoven of zijn van plan iets soortgelijks te doen. Het zal echter vooral bij experimenteren blijven, want een basisinkomen mag door landelijke wet- en regelgeving geen definitieve plek in het armoedebeleid van de stad krijgen.

Wereldwijde demonstratie voor het basisinkomen