Julia Osendarp Binnenland 28 nov 2022, 17:09

Leestijd: 3 minuten

Heeft ons parlement nog iets te zeggen over de digitale munt CBDC?

Minister Sigrid Kaag probeerde afgelopen woensdag de komst van de nieuwe digitale munt, oftewel de CBDC, te verdedigen. Hoewel de Tweede Kamer nog niet overtuigd lijkt, gaan de ontwikkelingen op Europees niveau gewoon door. En heeft ons parlement daar nog iets over te zeggen?

De CBDC, die voluit de Central Bank Digital Currency heet, zorgt voor de nodige ophef. Vorige week woensdag probeerde Kaag het alternatief voor contant geld te verdedigen in het de Tweede Kamer. Het was een roerig debat, met een grote opkomst aan toeschouwers. Podcastmakers Marianne Zwagerman en Rick van Velthuysen riepen op om de commissievergadering bij te wonen.

De voors en tegens van de CBDC

SP-Kamerlid Mahir Alkaya, die het boek Van wie wordt ons geld schreef, informeert samen met Eelco Heinen (VVD) de rest van de Kamer als rapporteur Digitale Euro. En zij zijn sceptisch. Ook Henk Nijboer (PvdA), Tony van Dijck (PVV) en Chris Stoffer (SGP) uitten in het debat hun zorgen. Waar vooral kwesties over verdringen van contant geld en privacyschending voorbijkwamen.

Maar waarom willen Kaag en consorten deze munt? Wij betalen momenteel met contant geld (publiek, chartaal geld) en met geld van onze bankrekening (privaat, giraal geld). Even plat gezegd halen we ons contante geld bij de staat, oftewel de centrale bank. En ons banktegoed loopt via een commerciële bank. Het enige publieke geld is dus contant geld, maar het ontbreekt aan een digitaal publiek betaalmiddel. Daarnaast betalen Europeanen nog maar weinig met contant geld en zijn we té afhankelijk van de banken. En die afhankelijkheid geeft banken veel mogelijkheid om vrij en ongereguleerd met ons geld om te gaan.

Invloed van parlement

Onderzoeksplatform Follow the Money aanschouwde het debat met Kaag en concludeert dat zij op een aantal zaken vooruitliep. Want hoewel ze claimde dat er nog niks besloten was en er nog geen wetsvoorstel lag, sprak zij ook van een prototype op Europees niveau. En wist zij dat we straks over twee bankrekeningen beschikken. „Eentje met de euro en eentje met de digitale euro.”

En Eelco van Heinen kaartte aan dat er op Europees niveau wel al CBDC-gerelateerde beweging is. „De ECB doet al anderhalf jaar onderzoek en er wordt gedetailleerd over de implementatie gesproken.” Sigrid Kaag suggereert dat de Kamer de leiding heeft, maar in werkelijkheid worden alle belangrijke ontwerpkeuzes elders gemaakt, aldus het onderzoeksplatform.

Europa aan het roer

Maar kunnen onze volksvertegenwoordigers nog invloed uitoefenen op deze munt? Niet echt, is de conclusie. SP’er en rapporteur Mahir Alkaya constateerde na afloop van het debat dat de besluiten niet in het Nederlandse parlement worden genomen.

Eerder deze maand kwamen grote spelers rondom het Europese CBDC-plan bij elkaar. Dit werd georganiseerd door de Europese Commissie en de Europese Central Bank. Prominente figuren als ECB-bestuurders, Eurocommissarissen, Europarlementariërs, Europese bankdirecteuren, ngo’s en onze eigen koningin Máxima waren aanwezig. De rapporteurs digitale euro van de Tweede Kamer waren niet uitgenodigd. En volgens FTM, die daarbij aanwezig was, wekken woorden dat de CBDC een „diepgaande en systemische consequentie”, „potentieel een revolutionair project” is of „de maatschappij als geheel gaat veranderen” argwaan.

FTM concludeert dat „de ECB zit stevig aan het roer bij de ontwikkeling van de digitale munt”, maar dat de munt is zijn huidige hoedanigheid weinig oplevert.

Ook de prijs van drinkwater gaat in 2023 met tientallen euro’s omhoog