Nikki Veerbeek Binnenland 8 nov 2022, 17:03

Leestijd: 3 minuten

Kabinetscrisis afgewend: VVD steunt omstreden wet die gemeenten dwingt asielzoekers op te nemen

Foto: ANP

Vandaag had zomaar de dag van een heuse kabinetscrisis kunnen zijn. Dat werd het niet: de VVD besluit de omstreden asielwet tóch te steunen.

Deze wet, ook wel dwang- of spreidingswet genoemd, zorgt ervoor dat gemeenten desnoods verplicht worden asielzoekers op te nemen. Dit is een zeer gevoelig punt onder de liberalen. Ze zagen meer in vrijwilligheid of een beloning voor gemeenten die veel asielzoekers opvangen. Ook willen ze dat de wet niet permanent wordt, maar alleen voor enkele jaren geldt. Dit zorgde voor spanningen binnen de partij én binnen de coalitie. Vandaag werd er urenlang overlegd over de wet van hun eigen staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel).

VVD steunt asielwet na ‘pittig overleg’

Premier Mark Rutte werd gesommeerd om aan te schuiven bij de vergadering. Dit komt zelden voor. Na een „pittig overleg” heeft de VVD besloten om de wet te steunen. Dit zegt fractievoorzitter Sophie Hermans. Rutte heeft vooral over de instroom gesproken, liet hij na zijn vertrek uit de vergadering weten. De Kamerleden discussieerden daarna door. Ze willen „breed kijken” naar het asieldossier.

Hermans zegt dat de toezegging van Rutte aan de fractie dat hij zich hard gaat maken voor beperking van de instroom voldoende vertrouwen gegeven om met de wet in te stemmen. Zowel Hermans als Rutte liet na afloop van de vergadering niet los hoe het kabinet de instroom precies gaat beperken. Ook de andere fractieleden waren niet loslippig. Er is volgens Hermans geen harde deadline aan Rutte gegeven om met een plan voor instroombeperking te komen. Ze zei wel: „Mijn geduld is niet eindeloos.” Ook liet ze weten dat haar eigen positie niet ter discussie staat. „Ik voel volle steun van de fractie.”

‘VVD was vanaf begin af aan voor het principe van de wet’

De VVD-fractievoorzitter beklemtoont dat de fractie vanaf het begin af aan voor het principe van de spreidingswet was. „Want in de kern gaat die spreidingswet over het eerlijk verdelen van asielzoekers over Nederland.” De wet is „slechts een onderdeel” van het migratie- en asielbeleid. Zowel in het coalitieakkoord als de asieldeal van eind augustus zijn daar afspraken over gemaakt. Een onderdeel daarvan is een tijdelijke stop op nareizigers, wat Vluchtelingenwerk „een trap na waar het het meest pijn doet” noemde. Hermans: „Het is een heel pakket van maatregelen waar wij het over gehad hebben en dat alles bij elkaar geeft het vertrouwen.”

Het is niet bekend hoe de wet er precies uitziet. Op het VVD-congres van 19 november gaat Hermans in gesprek met de VVD-leden. De verwachting is dat dit pittig wordt voor de fractievoorzitter. De woordvoerder van Van der Burg kan nog niets zeggen over de inhoud van het wetsvoorstel en de planning voor de parlementaire behandeling ervan. De staatssecretaris wil dat de wet op 1 januari van kracht wordt.