Judith Tielemans Binnenland 13 okt 2022, 12:20

Leestijd: 2 minuten

Shell wilde dat aardbevingen in Groningen weer ‘geaccepteerd’ zouden worden

Shell wilde er in 2015 voor zorgen dat aardbevingen in Groningen als gevolg van de gaswinning weer „geaccepteerd” zouden worden. Dat komt naar voren uit het verhoor van Shell-baas Ben van Beurden door de parlementaire enquêtecommissie. In een nota schreef Shell Nederland dat bevingen „weer een normaal onderdeel van gaswinning” moesten worden. „Bij elke mijnbouwactiviteit kan dit soort ongemak horen. Daar hadden we natuurlijk ook jarenlang mee geleefd”, reageert Van Beurden in zijn verhoor.

Daar is Shell achteraf „waarschijnlijk naïef” over geweest, beschouwt Van Beurden nu. Het bedrijf heeft er „te lang over gedaan om tot het inzicht te komen” dat de bevingen ook tot grote maatschappelijke onrust leiden. De nota was opgesteld in voorbereiding op een gesprek tussen Shell en topambtenaren van het ministerie van Economische Zaken in het voorjaar van 2015. Shell maakte zich grote zorgen om de steeds strengere opvattingen over de hoeveelheid gas die dochterbedrijf NAM uit het Groningenveld mocht halen.

Shell: ‘Aardbevingen normaal onderdeel van gaswinning’

Het zou volgens Shell „desastreus” zijn als bij de winning alleen werd gestuurd op de leveringszekerheid. In het stuk wordt gesproken van een „moeras zonder ankers”, leest de commissie voor. „Als productieverlaging eenmaal gepresenteerd wordt als valide maatregel voor de veiligheid, dan zit er geen stop op.” Van Beurden kan zich de nota niet meer precies herinneren. Maar, zegt de Shell-baas: „Het klopte wel natuurlijk.”

Van Beurden, die in 2014 aantrad als bestuursvoorzitter van Shell, maakte zich hier ook zorgen over in die tijd. „Ik begon me af te vragen: waar gaat het heen?” Vanaf 2015 werd over steeds lagere winningsniveaus gesproken. Daardoor werd het steeds „onduidelijker en ondraaglijker”.

Gedupeerden van aardbevingsschade in Groningen zijn er klaar mee

Niet alleen de overheid zou in de problemen komen als steeds werd gekoerst op een minimumwinning waarbij alleen de levering van genoeg gas werd zekergesteld, „voor de aandeelhouders van de NAM was het ook een probleem financieel”. Als de NAM op dat niveau zou winnen, „zouden we geen winst meer maken”. Dit lag volgens Van Beurden ook aan de kosten die de aandeelhouders van de NAM (naast Shell ook ExxonMobil) maakten om de schade te vergoeden.

Gisteren spraken verschillende gedupeerden in Jinek over de aardbevingsschade in Groningen. Zo verfde Annemarie haar monumentale boerderij roze. Hiermee wil ze de aandacht trekken van politieke instanties, aangezien haar huis bijna op instorten staat. „Het gaat zo snel, dat ik iedere week weer nieuwe scheuren zie ontstaan”, vertelde de gedupeerde, wiens huis op houten palen steunt. „Wij ondervinden ontzettend veel stress. Je krijgt ruzie, of spanningen. Maar ook zakelijk kan ik niet meer goed functioneren.”

Door de stress van de aardbevingsschade kan Annemarie nog maar één à twee dagen in de week werken in haar praktijk voor dieren-osteopathie. „Ik kan gewoon niet meer energie opbrengen. Het is niet te beschrijven, maar het haalt je gewoon compleet naar beneden.”

Derk Bolt verdedigt ‘fixer’ en wordt keihard aangepakt in Khalid & Sophie