Nikki Veerbeek
Nikki Veerbeek Binnenland 6 okt 2022, 
Leestijd: 3 minuten

Johan Remkes bij Nieuwsuur: ‘Wél een verschil tussen rapport en stikstofbeleid, kabinet moet dat duidelijk maken’

Johan Remkes Nieuwsuur
Foto: ANP

Maandenlang werd er reikhalzend uitgekeken naar het rapport van stikstofbemiddelaar Johan Remkes, en gisteren was hij er dan eindelijk. Met dit rapport moest Remkes boerenorganisaties en het kabinet dichter bij elkaar brengen. Gisteravond schoof hij aan bij Nieuwsuur om zijn rapport verder toe te lichten.

De keuze voor Remkes als bemiddelaar lijkt goed te hebben uitgepakt: zowel de klimaathoek als boeren en hun sympathisanten lijken vooralsnog blij te zijn met het rapport – al kan het uitgelekte filmpje van Jesse Klaver misschien nog roet in het eten gooien, waarin hij zegt dat het stikstofadvies er snel doorheen moet worden gedrukt, voordat „iedereen er weer naar gaat kijken en er weer protesten komen, als ze echt zien wat er in staat”.

Remkes zegt in het rapport dat het kabinet „de staat van de natuur” meer centraal moet gaan stellen in plaats van vooral naar de cijfers van stikstof te kijken. Wat hem betreft moet wel worden vastgehouden aan de stikstofdoelen voor 2030, maar moet het in sommige gevallen ook mogelijk zijn om meer tijd te nemen.

Remkes vindt dat kabinet beleid zichtbaar moet maken

In Nieuwsuur spreekt Remkes beide kampen (het kabinet en de boeren) toe. Het kabinet moet in de stikstofdiscussie een andere toon aanslaan richting boeren én echt de dialoog met hen aangaan. Tegelijkertijd roept hij de boeren op aan tafel te blijven zitten. „Als je met de rug naar het kabinet gaat staan, kun je geen invloed uitoefenen”, zegt Remkes.

Hij verwerpt dat er niet of nauwelijks verschillen zijn tussen zijn aanbevelingen en het kabinetsbeleid. „Arjan Noorlander (politiek correspondent NOS, red.) zegt dat er niet zo’n groot verschil is. Dat verschil is er denk ik wél”, vindt hij. „Wat het kabinet zichtbaar moet maken, is dat het niet is: ‘We deden een plas en alles bleef zoals het was.’ Dat zal men echt aantoonbaar duidelijk moeten maken. Want anders is dat weer een breuk in dat vertrouwen dat mensen hebben.” Hij waarschuwt voor een situatie waarin mensen vertrouwen krijgen door zijn aanbevelingen, maar dat vervolgens niet wordt waargemaakt. „Dan heb je natuurlijk een probleem.”

Remkes roept de ministers van LNV, Christianne van der Wal en Piet Adema van Landbouw, om de mensen te nemen in bestuursprocessen.

‘Er is ook een kloof tussen stad en platteland’

Remkes meent dat de ontstane kloof te overbruggen is. „Bij een goede aanpak wel. Er blijven altijd tegenstellingen in de samenleving. En er blijven ook altijd mensen van de overheid die niet hun zin krijgen. Dat hoort er allemaal bij.”

Hij kaart aan dat er niet alleen sprake is van een vertrouwenskloof tussen de overheid en de samenleving, maar ook in de samenleving zelf. „De tegenstelling tussen een aantal randstedelijke opvattingen en opvattingen die op het platteland in de meer landelijke provincies leven. Tussen stad en platteland. En dat vraagt echt om aandacht, wil je tenminste een deel van de polarisatie uit de samenleving halen. Want dat speelt hier op de achtergrond ook een rol.”

Wat is nu volgens hem het allerbelangrijkste om te doen? „Het allerbelangrijkste – en dat moet iedereen zich aantrekken, ook de media – is dat als ik zo af en toe naar praatprogramma’s zit te kijken, dan denk ik heel vaak: ‘Hoe zouden mensen in mijn oude geboorteplaats, of in Friesland of in de achterhoek, naar dit thema kijken? En worden de gevoelens op het platteland wel voldoende in beeld gebracht door de media?’ Ook culturele elites – die vaak allemaal geweldige opvattingen hebben – moeten zich realiseren dat de veranderingsrichting die zij soms bepleiten weliswaar in hun ogen heel legitiem is, maar tegelijkertijd kan zorgen voor gepolariseerde verhoudingen. En dat ook niet alles van vandaag op morgen afdwingbaar is.”

Ophef in schaakwereld nadat grootmeester ‘illegale hulp’ kreeg bij tientallen wedstrijden

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.