Iza de Bruin Binnenland 20 sep 2022, 10:40

Leestijd: 2 minuten

Troonrede te moeilijk voor helft Nederlanders, maar ‘het is niet voor niets chic’

Haak jij een kwartier nadat de koning zijn troonrede is begonnen, al af? Nou, dan ben je niet de enige. Volgens taalexperts is de troonrede namelijk te moeilijk. De ingewikkelde metaforen, lange zinnen en moeilijke woorden blijken niet of slecht te volgen voor de helft van Nederland.

Voorbeelden van de vorige troonrede: „Geopolitieke ontwikkelingen kwamen dichtbij met de hartverscheurende beelden en verhalen uit Afghanistan”, „een land dat zich macro-economisch met de beste kan meten”, en „terwijl de staatsschuld door de steunmaatregelen niet uit het lood is geslagen”. Geen wonder dat Nederland zo weinig vertrouwen heeft in het kabinet als een groot gedeelte niet eens de kans krijgt om hen en hun keuzes te begrijpen.

Kritiek op taal troonrede

De troonrede is geschreven voor mensen die een hbo- of academisch taalniveau hebben. Gek eigenlijk, want de meerderheid van de Nederlanders heeft een mbo-diploma. Die helft wordt nu in principe buitengesloten. Dat maakt de ambitie om een voor de meeste Nederlanders begrijpelijke troonrede te maken, tamelijk kansloos. 80 procent van de troonrede kan simpeler, zegt een taalexpert tegen NU.nl.

Adviseur Mariet Hattink van Stichting Lezen en Schrijven merkt op dat de tekst uit onnodig ingewikkelde schrijftaal bestaat. „Wij hebben liever ‘verzorgde spreektaal’. Dat hoeft echt geen straattaal te zijn. Maar als Willem-Alexander het bijvoorbeeld over ‘participeren’ heeft, kun je ook denken: noem het gewoon ‘meedoen’.”

Van Dale-hoofdredacteur Ton den Boon voorspelt bij NU.nl dat koning Willem-Alexander het dit keer over ‘zorgwekkende inflatie’ zal hebben. „Dat is voor veel mensen ook al een moeilijke term. Maar ‘mensen kunnen de boodschappen niet meer betalen’: dát snapt iedereen.”

‘Koning toch ook niet op een IKEA-krukje?’

Uiteindelijk is het geen wereldramp als je de troonrede niet volledig kunt volgen. Veel kranten vatten het goed samen. Eén van de taalexperts zegt dat we niet alles hoeven te begrijpen, zolang we de toon maar snappen. Is de regering bezorgd of optimistisch? Gaat het goed of slecht met Nederland?

Koningshuisdeskundige Justine Marcella zegt tegen NU.nl dat je het best simpeler kan maken, maar dat bij zo’n ceremonie een bepaalde uitstraling hoort. „De koning zit ook niet voor niets op een chique troon in plaats van een IKEA-krukje.”

Twijfeltelefoon nu ook voor de griepprik, veel bellers voor herhaalvaccinatie corona