Erik Jonk Binnenland 20 aug 2022, 14:01

Leestijd: 4 minuten

Droogte neemt deze week flink toe: ‘Vergelijkbaar met 2018 en… 1921’

De droogte in ons land neemt de komende week weer aanzienlijk toe. Het landelijk gemiddelde neerslagtekort stijgt waarschijnlijk naar bijna 300 millimeter. Dat is vergelijkbaar met het zeer droge jaar 2018 en met 1921.

Is de droogte van komende week op weg naar een record? Dat niet. Recordjaar 1976 kende in deze tijd van het jaar een tekort van ruim 350 mm water. Of het watertekort in de huiskamers binnenkomt, is nog maar de vraag. Een onderzoek van Hart van Nederland wees onlangs uit dat Nederlanders zich maar weinig van een watertekort aantrekken.

Droogte ondanks regen, maar slechts lokale buitjes

De verwachting voor de komende week toont slechts kleine neerslagkansen. Vooral maandag trekt een aantal buien over het land, maar heel veel neerslag hoeven we daarbij niet te verwachten. Lokaal kan een bui wel de moeite waard zijn, meldt weerdienst Weeronline.

Vanaf dinsdag wordt het opnieuw op grote schaal zomers warm met maxima van 25 graden en meer. In het zuidoosten wordt het misschien zelfs een keer tropisch warm met maxima van 30 graden of meer. Het weerbeeld bestaat uit een mix van zon, stapelwolken en slechts een zeer lokale bui. Richting het volgende weekend wordt de verwachting onzeker. Sommige weermodellen berekenen dan stevige buien, maar of ze echt komen is nog zeer de vraag.

In het meest waarschijnlijke scenario stijgt het gemiddelde neerslagtekort over heel Nederland komende week naar ongeveer 280 mm. Slechts in enkele jaren was het verschil tussen neerslag en verdamping vergelijkbaar met dit jaar. Op 26 augustus 2018 bedroeg het neerslagtekort 286 mm en in 1921 was dit 295 mm. Als het om droogte gaat was het alleen in 1976 (op 26 augustus) nog droger met een tekort van 361 mm.

Yannick Damen van Weeronline vertelt in een video over het weer van dit weekend, komende dagen en de droogte.

Aanhoudend lage grondwater- en rivierstanden

Aan het begin van deze week nam het landelijk gemiddelde neerslagtekort tijdens zonnig en heet weer eerst nog fors toe. Op woensdag kregen we echter te maken met stevige buien, waardoor het tekort afnam. Ook gisteren trokken een paar buien over het land, maar daardoor nam het tekort niet of nauwelijks af. Op basis van het landelijk gemiddelde neerslagtekort zou je kunnen spreken van verlichting van de droogte, maar het is beter om te spreken van een stagnatie. We zitten nu ongeveer met eenzelfde neerslagtekort als vorig weekend.

Bovendien heeft de regen van woensdag alleen in de natste gebieden voor een lichte stijging van de grondwaterstanden gezorgd. In de droogste gebieden zijn de grondwaterstanden verder gedaald richting recordlage waarden. Terwijl het gras weer groen kleurt in de gebieden waar het goed geregend heeft, verliezen de bomen hun blad. Bomen wortelen diep en juist dieper in de grond is het kurkdroog gebleven. Bij gebrek aan bodemvocht stoten bomen uit bescherming hun bladeren af. Er is dus geen sprake van een vroege herfst, maar de droogte krijgt nu steeds meer impact op de bomen in ons land.

Waterstand Rijn schommelt op recordlaag niveau

Niet alleen het grondwater heeft geen baat gehad bij de buien van afgelopen woensdag, maar ook in de rivierwaterstanden zit geen verbetering. Zo blijft de waterstand in de Rijn komende tijd schommelen rondom het recordlage niveau dat deze week werd bereikt. Dit komt doordat er te weinig regen viel in het stroomgebied van de grote rivieren. Momenteel valt er wel veel regen in Zwitserland, maar dit zal stroomopwaarts in Zwitserland en Duitsland voor een groot deel worden vastgehouden en eventueel pas weken later voor een lichte stijging van de waterstanden in de Nederlandse Rijn zorgen. Ook zullen eerst de zijtakken van de Rijn zich moeten vullen, voordat er een stijging in de hoofdrivier kan optreden.

Droogte regionaal

Dat het landelijke neerslagtekort niet alles zegt, zien we als we inzoomen op regionale verschillen qua droogte. Vooral in het westen van Zeeland, het westen van Zuid-Holland, in Noord-Holland, Utrecht, Friesland en Groningen viel woensdag tientallen millimeters regen. In Limburg, Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel viel op de meeste plaatsen slechts een paar millimeter regen en op een enkele plek bijna niets. Juist in deze gebieden was al sprake van een neerslagtekort van 270-300 mm.

Ook in Zeeland en het zuidwesten van Zuid-Holland ligt het neerslagtekort, ondanks de regen van woensdag, nog altijd boven 300 mm. In het Zeeuwse Westdorpe staat het tekort zelfs op 335 mm en in Hoek van Holland bedraagt het tekort ongeveer 330 mm. In Friesland en op de oostelijke Wadden is het neerslagtekort met 180-220 mm het minst groot.

Begin augustus was er in Nederland sprake van een ‘officieel watertekort’. Toen werd een zogeheten verdeelplan ingesteld. Wat dat inhoudt lees je hier.

Utrecht in beeld: genieten van Vuelta, geel gevaarte Jumbo-Visma en ‘rode’ Robert Gesink