Judith Tielemans Binnenland 26 jul 2022, 13:18

Leestijd: 3 minuten

Nederland heeft op één na hoogste gasprijs van Europa: ‘Grootste problemen eind van het jaar’

Nederlandse huishoudens betalen veel meer voor energie dan in de meeste andere Europese landen. De gasprijs ligt bijna twee keer zo hoog als het gemiddelde in Europa. De prijs voor stroom ligt bijna 15 procent hoger. Dat blijkt uit een analyse van Energievergelijk.nl

Het onderzoek is gedaan op basis van cijfers in de Household Energy Price Index (HEPI) van juni 2022 in 33 Europese steden. De Nederlandse gasprijs is momenteel de op één na hoogste in heel Europa, namelijk 23,2 eurocent per kilowattuur (kWh). Dat komt neer op 2,25 euro per kubieke meter (m3), inclusief belastingen. Het Europese gemiddelde ligt met 12,4 eurocent per kWh bijna de helft lager. Alleen in Zweden is het met 23,8 euro per kWh nog iets duurder dan bij ons.

Nederland hoogste gasprijs, Duitsland en België goedkoper

In onze directe buurlanden is de gasprijs bijna de helft lager dan in Nederland. Een huishouden in Duitsland betaalt 14,2 eurocent per kWh en in België 12,2 eurocent. Een aanzienlijk verschil. In Oost-Europa zijn de prijzen nog veel lager. Zo betalen de Hongaren slechts 2,7 eurocent per kWh. Ook huishoudens in Servië en Kroatië hebben goedkoop gas voor respectievelijk 3,3 en 5,2 eurocent per kWh.

De gaskosten vormen het grootste deel van de totale energierekening. Volgens Koen Kuijper, onderzoeker bij Energievergelijk.nl, hebben we de hoge gasrekening voor een belangrijk deel te danken aan de hoge belastingen: „Ruim 37 procent van onze gasrekening bestaat uit overheidsheffingen, zoals energiebelasting en btw. Nergens anders in Europa is dit aandeel zo groot.”

Maar er is meer aan de hand, stelt Kuijper: „Markten die momenteel sterk afhankelijk zijn van geïmporteerd gas, hebben vaker hogere prijzen dan markten met meer waterkracht, kernenergie of eigen kolen in hun energiemix.” Tegelijkertijd grijpt de overheid in veel landen hard in om de prijzen te dempen, bijvoorbeeld in Roemenië en Bulgarije. Daar wordt de gasprijs kunstmatig laag gehouden door prijsplafonds. Veel leveranciers opereren daar momenteel met negatieve marges.

Ook elektriciteit duur

Ook voor elektriciteit betalen we in Nederland bovengemiddeld veel, al is het verschil minder groot dan bij gas. Uit de Europese prijsindex blijkt dat we gemiddeld 30,5 eurocent per kWh betalen. Dat is 4 cent boven het Europese gemiddelde, waarmee we op de 10e plaats uitkomen in Europa. Onze buren, Duitsland en België, betalen met een kWh-prijs van respectievelijk 40 en 35 eurocent, meer dan wij.

Toch zijn er nog genoeg landen waar stroom juist een stuk goedkoper is, zoals Finland (24,2 cent), Italië (22 cent) en Zwitserland (21,4 cent) en Frankrijk (17,9 cent). Wederom betalen Hongaarse huishoudens met een stroomprijs van 9,9 eurocent per kWh het minst. Ook Montenegro (10,5 cent), Malta (12,3 cent) en Bulgarije (12,3 cent) zijn spotgoedkoop, vergeleken met Nederland.

Prijzen 42 tot 83 procent gestegen

Kuijper: „Als we kijken naar het HEPI-rapport van vorig jaar, blijkt dat de elektriciteitsrekeningen in de EU met gemiddeld 42 procent zijn gestegen, terwijl de gasprijzen met maar liefst 83 procent zijn toegenomen.”

Door de torenhoge energieprijzen dreigen 2,5 miljoen Nederlandse huishoudens in de financiële problemen te komen of zijn dat al, stelt het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud). Niet alleen lage inkomens, ook huishoudens met een inkomen boven modaal duiken in de min. „De grootste problemen verwacht ik aan het einde van dit jaar als steeds meer vaste energiecontracten zijn afgelopen en mensen meer moeten gaan stoken”, aldus Kuijper.

Compensatie

De overheid heeft tot dusver de energiebelasting verlaagd en het btw-tarief tijdelijk teruggebracht naar 9 procent. Maar het Nibud vindt dat er nog meer nodig is om huishoudens te compenseren. In landen om ons heen wordt dat al gedaan. In België is er nu een sociaal tarief voor stroom en gas en in Frankrijk geldt een maximumbedrag voor de energierekening.

Kabinet: ‘Hoge gasprijs geen reden om meer uit Groningen te halen’