Fleur Broeders Binnenland 5 mei 2022, 18:11

Leestijd: 6 minuten

Met Vrijheidssoep op de Vrijheidspont: zó staan we stil bij het belang van onze vrijheid

Op 5 mei vieren we de vrijheid en dat kan via allerlei initiatieven en evenementen door heel Nederland. Zo zijn er meer dan vierhonderd Vrijheidsmaaltijden door het hele land te vinden. In Amsterdam is de pont die over het IJ gaat vandaag omgetoverd tot de ‘Vrijheidspont’ waar de Vrijheidssoep wordt geserveerd.

Metro kon het niet laten en is sfeer (en natuurlijk soep) gaan proeven bij de opening.

Een Vrijheidsmaaltijd zorgt voor een bijzondere ontmoeting aan de eettafel: gasten worden uitgenodigd om over vrijheid en onvrijheid te spreken. De Vrijheidssoep is hier een belangrijk onderdeel van. Elk jaar is er nieuw recept voor dit gerecht. Dit jaar komt dat recept van chef Nadia Zerouali.

De Vrijheidspont

Een groep journalisten staat te wachten bij een steiger dichtbij Amsterdam Centraal. Plots maakt een boot een bijzondere entree. De Vrijheidspont komt aangevaren met een trompetspeler op de tweede verdieping. De Oekraïense vlag wappert in de lucht, terwijl er muziek gespeeld word door de trompettist. De zijkanten van de boot zijn roodgekleurd met een aantal bekende witte vogels die niet te missen zijn. Het is de vrijheidsduif die we kennen van het Nationaal Comité 4 en 5 Mei.

Femke Halsema, de burgemeester van Amsterdam, komt aangelopen om het lint door te knippen. Gisteren stond ze nog op de Dam voor haar toespraak tijdens Dodenherdenking. Er wordt een gouden schaar overhandigd en ze begint het oranje lint door te knippen. Zodra de schaar erdoorheen is, beginnen alle andere ponten loeihard te toeteren. Een teken dat iedereen aan boord mag voor het allereerste ritje.

Niet alleen Femke Halsema, maar ook Job Cohen staat op de boot. Als voorzitter van het Amsterdams 4 en 5 mei Comité – en een van de voorgangers van Halsema – is hij natuurlijk aanwezig. Dan komt chef Nadia Zerouali aangerend in haar groene jas. Ze doet hem snel uit en trekt een rood schort aan. „Je moet naar de keuken!”, zegt Samuel Levie, initiatiefnemer van de Vrijheidssoep. Zonder dat we het doorhebben, vertrekt de boot eindelijk. Het is even zoeken naar evenwicht, maar al snel wennen we aan de golven.

De ‘democratische’ Vrijheidssoep

De Vrijheidspont is een van de meer dan honderd Vrijheidsmaaltijden die in Amsterdam georganiseerd worden. In heel Nederland zijn het er ongeveer vijfhonderd en daar zul je de soep ongetwijfeld terugvinden. „We hebben wat te vieren vandaag en we hebben wat te herdenken vandaag. Met deze soep gaat dat zeker lukken”, vertelt Halsema.

Zerouali vertelt ons ook wat meer over de soep: „Vandaag is het Vrijheidssoep, maar het is gebaseerd op de Marokkaanse harira-soep. Een soep die we bij de Ramadan eten.” Volgens haar is soep ook het ultieme democratische gerecht. „Elk land en elke cultuur heeft een soep. Je kunt hem eten wanneer je maar wil: tijdens het ontbijt, lunch of avondeten. Heb je veel geld? Dan koop je de duurste tomaten. Als je wat minder hebt, dan ga je voor wat meer specerijen. Je kunt soep zo aanpassen dat iedereen van een goede kop kan genieten.”

Dat is ook niet het enige. „Soep kan je ook delen!”, vervolgt Zerouali. „Dat is voor 5 mei het belangrijke aan de soep.” Bij het recept staat dat het gemaakt wordt voor vier personen, maar stiekem maak je toch altijd te veel soep. „Het is ook de bedoeling dat je de soep gaat uitdelen, dat gaan we vandaag in ieder geval doen.” Bij de soep hoort ook een gesprek over vrijheid. „Wat betekent vrijheid voor jou? Die vraag lijkt me de mooiste uitdaging voor deze soep.”

Wat betekent vrijheid voor jou?

Een goede vraag. Wat betekent vrijheid voor jou? Deze heeft Metro natuurlijk aan de aanwezigen voorgelegd.

Femke Halsema: „Vrijheid betekent dat een overheid je niks mag dwingen. Een regie over je eigen leven en lichaam. Dat is voor mij erg belangrijk als vrouw, dat ik mijn eigen leven mag bepalen. Ook de vrijheid om over mijn eigen lichaam te beslissen. Dat wil ik graag toevoegen op deze sombere Amerikaanse dag.”

Job Cohen: „Vrijheid is voor mij een zekere onafhankelijkheid. Dat je niet gedwongen wordt om dingen te doen waar je fundamenteel op tegen bent. Vandaag realiseren we ons dat we ook echt vrij zijn. Zeker nu met de oorlog in Oekraïne, beseffen we ons hoe bijzonder dat is. Dat vind ik erg belangrijk.”

Nadia Zerouali: „Voor mij betekent het vrijheid het feit dat mijn moeder met een hoofddoek kan rondlopen, mijn homovrienden hand in hand en zoenend over de straat kunnen en dat ik de Ramadan mag doen wanneer ik dat wil. Dat is voor mij vrijheid. Ik vind het zo’n groot goed, dat ik die vrijheid ook aan jou gun. Vrijheid gaat ook over verbondenheid. Mijn vrijheid moet niet ten koste gaan van jouw vrijheid.”

Vrijheidssoep is de nieuwe oliebol

Een mooie droom voor de Vrijheidssoep is het worden van een nieuwe traditie. „Nederland is niet heel rijk aan culinaire tradities”, legt Zerouali uit. Dit zouden we dus ook kunnen doen met de Vrijheidssoep. „Elk jaar een nieuwe soep! Zo kunnen we 5 mei toevoegen aan het rijtje van oliebollen met Oud en Nieuw en oranje tompoucen bij Koningsdag.”

„Heeft er iemand trek in een soepje?”, klinkt het bij de soeppan. Twee kinderen pakken alvast een kom met een stuk brood. „Dames en heren, het is heerlijk”, zegt een van de jongetjes. Iedereen lacht en wordt enthousiast om er zelf ook een te halen. De soep wordt zelfs omhoog doorgegeven aan de trompetspeler.

Maar wat vinden we van de Vrijheidssoep? Halsema beschrijft hem als een beetje pittig met de smaak van limoen. „Erg lekker, ook een blijvertje voor na 5 mei.” Ook Cohen vindt hem erg lekker. „De soep is een prachtig element van de vrijheidsmaaltijden en zal er ook in blijven.” Zerouali is hem ook nog niet zat, het is een duidelijk blijvertje: „Ik ben hem al gewend vaak te eten.”

Metro is het eens over de Vrijheidssoep gebaseerd op de Marokkaanse harira. Vooral de limoen zorgt voor een frisse smaak en een lekker contrast met de specerijen. Heerlijk om met een goed stuk stokbrood in te dippen.

Vrijheid aan de eettafel

Waarom is de eettafel eigenlijk de plek om vrijheid te bespreken? „Als je samen met elkaar het brood breekt, dan leer je elkaar net wat beter kennen”, zegt Zerouali. Een goedgevulde maag zorgt dan voor wederzijds respect. „Wanneer je elkaars eten wilt delen, dan roept dat een sfeer op dat je met elkaar kan praten en soms hele moeilijke gesprekken aan kan gaan.” Volgens de chef is er rust, ruimte en gelegenheid nodig om dat gesprek makkelijker te maken. Een gesprek over de vrijheid.

De boot legt weer aan bij de steiger en de trompettist is klaar met spelen. Hij zal vast buiten adem zijn. Hij neemt nog een paar happen van zijn kommetje soep.

De Vrijheidspont vaart vanavond nog vier keer en een tocht duurt 45 minuten. Vandaag waren er nog enkele kaarten beschikbaar bij de Tolhuistuin.

Wybren van Haga: ‘Bevrijdingsdag moet snel een nationale vrije dag worden’