Judith Tielemans Binnenland 16 feb 2022, 14:52

Leestijd: 2 minuten

Verdachte oorlogsmisdaden Afghanistan: ‘Ik herinner me niks’

Het strafproces tegen de 76-jarige Abdul R., verdacht van oorlogsmisdrijven in Afghanistan in de jaren tachtig, verloopt moeizaam. De rechtbank in Den Haag begon vandaag met de zaak, maar kreeg een verdachte voor zich die geen vragen wilde beantwoorden.

„Ik ben ziek, ik voel me duizelig, ik herinner me niks”, waren de eerste woorden van de Afgaan, die door de parketpolitie in een rolstoel de rechtszaal was binnengereden. „Ik herinner me mijn eigen naam ook niet. Ik weet helemaal niet wie ik ben. Ik ben ook niet in staat te praten.”

Gevangengenomen tegenstanders gemarteld en geëxecuteerd in Afghanistan

In het vervolg van de zitting bleef R. dit herhalen. Hij verwees voor antwoorden op vragen, die de rechtbank bleef stellen, naar zijn advocaten. De rechtbank heeft R. bevolen naar de zitting te komen. „Wij vinden het belangrijk om zo goed mogelijk met u te praten”, aldus de voorzitter. „Het is een grote zaak en het gaat over zware beschuldigingen.”

R. zou commandant en hoofd politieke zaken zijn geweest van de Pul-e-Charki gevangenis, net buiten de Afghaanse hoofdstad Kabul. Daar werden destijds gevangengenomen tegenstanders van het toenmalige communistisch regime onder meer gemarteld en geëxecuteerd. De omstandigheden in het enorme gevangeniscomplex in Afghanistan, met een capaciteit van 70.000 gevangenen, waren erbarmelijk.

Mogelijke schuilnaam

In 2001 vluchtte R. uit Afghanistan met vrouw en kinderen naar Nederland. Het vermoeden is dat hij dat onder een valse naam heeft gedaan. Daar zijn tal van aanwijzingen voor. Zijn echte naam zou Abdul Razaq A. zijn. Het Openbaar Ministerie heeft hem onder zijn vermoedelijke schuilnaam Abdul R. gedagvaard. De rechtbank nam uitvoerig stukken door over de naamkwestie. „Ik ben helemaal niet de persoon over wie u het heeft”, zo luidde het enige commentaar van R. daarop.

R. vestigde zich destijds in Kerkrade. Vanaf 2012 deed de politie onderzoek naar het vermoeden dat Abdul Razaq A. in Nederland verbleef. Het spoor leidde naar R., die in november 2019 werd opgepakt en sindsdien vastzit. Het OM beschuldigt hem van oorlogsmisdrijven. In het onderzoek zijn achttien getuigen gehoord die in de Pul-e-Charki gevangenis hebben gezeten. Zij hebben belastend over hem verklaard. Alles in de gevangenis werd erger toen de verdachte eenmaal commandant werd, zeggen de getuigen.

Het Openbaar Ministerie zal naar verwachting morgen met de strafeis komen. Voor het proces heeft de rechtbank vijf dagen uitgetrokken.

Hannah Hoekstra in superspannende serie Diepe Gronden op zoek naar brute moordenaar(s)