Judith Tielemans Binnenland 4 jan 2022, 13:32

Leestijd: 2 minuten

Dit is de kans op een Elfstedentocht in de toekomst

De kans op een winter die zo koud is dat een Elfstedentocht erin zit, is sinds het begin van de twintigste eeuw grofweg gehalveerd. Het KNMI heeft dat berekend. Door klimaatverandering zal de kans op een ‘tocht der tochten’ over Fries natuurijs in de toekomst alleen maar verder afnemen. „Hoeveel hangt af van de verdere opwarming van de aarde”, aldus het instituut.

Het is vandaag precies 25 jaar geleden dat de laatste Elfstedentocht werd gereden. Hoewel het klimaat ongunstiger wordt, zou de tocht volgens het KNMI statistisch gezien gemiddeld toch nog ongeveer eens in de twaalf jaar tot de mogelijkheden moeten behoren. Begin vorige eeuw waren de omstandigheden nog ongeveer eens in de vijf jaar geschikt.

Harde wind en sneeuw zijn ongunstig

De deskundigen kijken alleen naar de kou die ten minste nodig is voor een Elfstedentocht. Ze houden als vuistregel aan dat het gemiddeld over 15 dagen in De Bilt kouder moet zijn dan -4,2 graden Celsius. In werkelijkheid zijn meer factoren van belang. Zo moet het ijs dik genoeg zijn voor het aantal deelnemers. Ook kan het door lokale oorzaken gebeuren dat het ijs niet overal even sterk is. Harde wind en sneeuw zijn ongunstig.

Kwarteeuw zonder Elfstedentocht

Als de opwarming van de aarde beperkt blijft tot 2 graden, kan gemiddeld volgens het KNMI nog eens in de 20 jaar een Elfstedentocht worden verreden. „Echter, als het niet lukt de opwarming te beteugelen, zijn er nog maar één à twee tochten mogelijk voordat de kans halverwege deze eeuw heel klein wordt”, waarschuwen de klimaatexperts van het instituut.

Dat Nederland nu al een kwarteeuw wacht op de volgende editie, is volgens de deskundigen „pech”. „De kans op een periode van 25 jaar zonder geschikt Elfstedenweer is maar 7 procent”, schrijven ze.

Een van de bekendste deelnemers aan de Elfstedentocht van 1997 was Erik Hulzebosch. Hij kwam een meter achter Henk Angenent, als tweede over de finish. Hulzebosch herinnert zich: „Ik kwam halverwege aan schaatsen bij Dokkum. Er stonden echt zo verschrikkelijk veel mensen langs de kant, zoiets had ik niet eerder meegemaakt. Het moment dat je langsrijdt duurt maar 20 seconden, maar dat al die duizenden mensen ineens allemaal een oranje muts op hadden, was een machtig mooi gezicht.”

De NOS stapt vandaag terug in de tijd en maakt een speciale uitzending ter ere van de Elfstedentocht.