Quirine Brouwer Binnenland 15 dec 2021, 14:13

Leestijd: 7 minuten

Het regeerakkoord van Rutte-IV in simpele taal: hoger minimumloon en (bijna) gratis kinderopvang

Het motto van het regeerakkoord van Rutte-IV dat vandaag door de vier partijleiders van VVD, D66, CDA en de ChristenUnie werd gepresenteerd is ‘omzien naar elkaar en vooruitkijken naar de toekomst’.

Heb je de presentatie gemist of vind je het regeerakkoord maar ingewikkeld? Hier lees je wat erin staat.

Wat is een regeerakkoord?

Het regeerakkoord is een overeenkomst tussen de partijen die samen een nieuw kabinet vormen. Het akkoord bevat de belangrijkste doelstellingen voor het beleid van de regering in haar regeringsperiode: wat wil de regering bereiken, en hoe gaat ze dat doen? Een regeringsakkoord is altijd een compromis tussen de verschillende partijstandpunten. Eerst wordt er door de formerende partijen een voorlopig regeerakkoord gemaakt, dat vervolgens moet worden goedgekeurd door de ministerploeg. Hierna beëdigt de koning de ministers en staatssecretarissen. Het nieuwe kabinet stelt vervolgens een regeringsverklaring op, waar de belangrijkste punten uit het regeerakkoord staan. Deze worden gepresenteerd in de Tweede Kamer, en dat is wat we vandaag gezien hebben.

Regeerakkoord Rutte-IV

Het regeerakkoord dat zojuist gepresenteerd is, is dat voor het nieuwe kabinet Rutte-IV, bestaande uit de VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Zij stemden gisteren in met het akkoord en hebben het vanochtend nog op ‘een paar laatste punten’ aangepast.

In het regeerakkoord dat nu gepubliceerd is, staat dat de focus van het overheidsbeleid de komende tijd vooral zal liggen op:

• Het tegengaan van klimaatverandering en de aanpak van de stikstofcrisis;
• Het bouwen van nieuwe betaalbare woningen;
• Verbeteringen in de gezondheidszorg;
• Extra investeringen in de veiligheid en het tegengaan van ondermijning (criminelen die systemen van de ‘bovenwered’ gebruiken voor hun criminele activiteiten, zoals bijvoorbeeld bij het datalek bij de GGD is gebeurd);
• Het vergroten van de kansengelijkheid en het tegengaan van discriminatie;
• Het verbeteren van de bestaanszekerheid via het aanpakken van onevenwichtigheden op de arbeidsmarkt en het tegengaan van armoede en schulden;
• Het gericht verlagen van belastingen;
• Het investeren in onze toekomstige welvaart via onderwijs en innovatie en een goed vestigingsklimaat voor ondernemers en bedrijven.

In het regeerakkoord worden in de introductie ook de twee grootste pijnpunten van het nieuwe kabinet genoemd. „Bij deze ambities hoort ook dat we als overheid zelf verbeteren. Te beginnen bij de verbetering en versnelling van de afhandeling van de schade van de gedupeerden van de toeslagenaffaire en de aardbevingsschade in Groningen”, staat er geschreven.

Hoewel een groot deel van dit regeerakkoord in de afgelopen dagen en weken al is uitgelekt, zijn er ook een paar nieuwe plannen in te lezen. Dit zijn de belangrijkste punten uitgelegd.

Studenten

Het leenstelsel wordt afgeschaft en de basisbeurs komt weer terug voor alle studenten. Ook komt er een „inkomensafhankelijke aanvullende beurs”. Hoe hoog deze zullen worden, is niet bekend. Studenten die onder het leenstelsel moesten lenen, krijgen daarvoor compensatie. Zij krijgen korting op hun studieschuld of een ‘studievoucher’. De coalitie trekt daar in totaal 1 miljard euro voor uit. Volgens de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) komt dit omgerekend neer op ongeveer 1000 euro per student. De actuele stand van de studieschuld blijft voor starters wel bepalend bij het aanvragen van een hypotheek. De ov-studentenkaart blijft.

Zorg

Het eigen risico in de zorg blijft 385 euro, maar het wordt wel aangepast zodat mensen het niet in één keer helemaal kwijt zijn na een dure behandeling. „Mensen hoeven niet in één keer hun gehele eigen risico te betalen maar een betaling per behandeling tot een maximum van 385 euro”, staat er in het akkoord.

De ‘pandemische paraatheid’ wordt versterkt. Er wordt gefocust op het flexibel opschalen van de ic-capaciteit en personeel. Het kabinet wil werken in de zorg vooral aantrekkelijker gaan maken. In het akkoord staat gemeld dat de ‘salarissen daarom verhoogd zijn’, wat erop wijst dat er geen extra verhoging komt. In plaats daarvan gaat de coalitie zich onder andere richten op het verlagen van de werkdruk, het creëren van meer zeggenschap en bijscholing.

Gezondheid

Het nieuwe kabinet wil meer aandacht voor een gezonde levensstijl van jongs af aan. Ze willen gezonde keuzes aanmoedigen en ongezonde keuzes ontmoedigen. De belasting op suikerhoudende dranken gaat in ieder geval omhoog, net als de accijnzen op tabak. Daarnaast sturen ze aan op een suiktertaks en verdwijning van belasting op groente en fruit. „We bezien hoe we op termijn een suikerbelasting kunnen invoeren en de BTW op groente en fruit naar 0 procent kunnen verlagen”, staat er geschreven.

Hogere uitkeringen en minimumloon

In het regeerakkoord staat dat er 3 miljard euro extra wordt uitgetrokken het minimumloon te verhogen. Deze verhoging komt voort uit een wetsvoorstel van PvdA-kamerlid Gijs van Dijk. De koppeling tussen het minimumloon en uitkeringen blijft bestaan. Dit houdt in dat de hoogte van de uitkeringen wordt bepaald aan de hand van wat iemand verdient. Aangezien het minimumloon stijgt, zullen uitkeringen als de bijstand en AOW ook stijgen.

Bijna gratis kinderopvang

De vergoeding van de kinderopvang wordt in stappen verhoogd naar 95 procent, waardoor het bijna gratis wordt. „Ouders betalen alleen nog een kleine eigen bijdrage”, staat er geschreven. Het gaat hierbij om de opvang voor werkende ouders. De kinderopvangtoeslag wordt hierbij afgeschaft, kinderopvanginstellingen worden direct door de overheid betaald. Op die manier worden ouders niet meer „geconfronteerd met hoge terugvorderingen”, verwijst de coalitie naar de toeslagenaffaire.

Afschaffen verhuurderheffing

De door woningcorporaties gewraakte verhuurderheffing moet worden afgeschaft, staat in het regeerakkoord. Dit is een heffing die woningcorporaties moeten betalen over de waarde van hun (sociale) huurwoningen. Als direct gevolg van deze heffing gingen de huurprijzen ook enorm omhoog, en waren huurders de dupe.

In plaats van deze heffing moeten er nu bindende afspraken komen met de corporaties over de bouw van flexwoningen, betaalbare huurwoningen, renovatie en verduurzaming. De corporaties klaagden dat zij daar niet genoeg geld voor overhielden. Ook wil de coalitie 100.000 woningen per jaar bouwen. Voorheen was dit streefcijfer 75.000.

Miljarden euro’s voor klimaatmaatregelen

Het kabinet gaat in de komende tien jaar 35 miljard euro uittrekken voor klimaatregelen. Hier komt een zogenoemd ‘klimaat- en transitiefonds’ voor beschikbaar, dat onder andere gebruikt gaat worden voor de aanleg van warmte-, waterstof- en elektriciteitsnetten. Ook wordt er geld uitgegeven aan het verduurzamen van gebouwen en de mobiliteitssector. Dit bedrag komt bovenop de al bestaande subsidieregeling voor duurzame energie, de zogeheten SDE++-subsidie.

De coalitiepartijen willen ook dat bepaalde procedures versneld worden, omdat grote projecten op het gebied van energie-infrastructuur nu te traag gaan. Het nieuwe kabinet gaat daarom gebruik maken van een aanpak die vergelijkbaar is met die van de Crisis- en Herstelwet, een wet die geplande bouwprojecten naar voren haalt door procedures te verkorten.

Twee nieuwe kerncentrales

In het regeerakkoord staat ook dat de komst van twee nieuwe kerncentrales in gang wordt gezet. Dit plan zou mogelijk een doorbraak kunnen betekenen in het vergroenen van de energievoorziening. Het opwekken van kernenergie geeft namelijk vrijwel geen CO2-uitstoot, waardoor het minder schadelijk is voor het klimaat. Kolen- en gascentrales zijn daarentegen wel heel schadelijk.

Voorbereiden rekeningrijden

Rekeningrijden houdt in dat je belasting betaalt naar gebruik en uitstoot van je auto in plaats van een vast bedrag per maand. Dit gaat ook gelden voor mensen met een elektrische auto. In het regeerakkoord staat dat het rekeningrijden wordt voorbereid maar dat het pas na dit kabinet wordt ingevoerd. Ook wordt de maximum snelheid binnen de bebouwde kom verlaagd naar 30 kilometer per uur voor zover mogelijk.

3 miljard extra voor Defensie

Zoals al eerder bekend werd komt er extra geld beschikbaar voor Defensie. Volgens het ministerie was er zeker 4 miljard extra nodig om de krijgsmacht verder op orde te krijgen. Het nieuwe kabinet trekt er echter 3 miljard voor uit. „We brengen de basis op orde”, staat er in het akkoord geschreven. Er wordt geïnvesteerd in personeel en materiaal, waarbij vooral de focus wordt gelegd op de ICT-capaciteit en inlichtingenwerk.

Twee nieuwe ministers

Er komt een minister voor Klimaat en Energie die zich gaat richten op het eerder genoemde klimaatfonds dat er komt. Daar wordt ook een onafhankelijke en wetenschappelijke adviesraad voor ingesteld. Daarnaast komt er een minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening, staat in het akkoord. Deze minister gaat gemeenten en provincies ondersteunen in het bepalen van woningbouwlocaties, en zal ook prestatieafspraken met hen maken om het doel van 100.000 nieuwe woningen per jaar te halen.

Migratie

Het kabinet gaat zich richten op de integratie en inburgering van nieuwkomers, waarbij het bereiken van een zo groot mogelijke taalbeheersing het doel is. Het kabinet gaat door met de nieuwe inburgeringswet en ook wordt een inburgeringsplicht voor Turkse immigranten weer ingevoerd.

Het volledige coalitieakkoord is hier te lezen.

Ernst Kuipers: ‘Ministerie van Volksgezondheid wilde geen buitenlandse medische hulp’