Erik Jonk Binnenland 31 dec 2021, 08:02

Leestijd: 12 minuten

Het jaar van Karsu: ‘Je Suis Malade kan ik nooit meer zo zingen als die keer in Beste Zangers’

In de serie Het Jaar Van spreken Metro-verslaggevers met mensen voor wie 2021 een bijzonder jaar was, in welke zin dan ook. In de slotaflevering zangeres en pianiste Karsu, want hóe bijzonder was haar jaar zeg. Nee, veel optreden was er voor deze rasartiest niet bij. Maar verder…

Karsu Dönmez (31) begon eind november net weer aan een tournee. De grote zaal van Tivoli was uitverkocht, de sfeer geweldig. En toen, op twee concerten in Turkije na: boem, weer nieuwe coronamaatregelen en alles plat. Onder meer een ook al uitverkocht Paradiso stond kort voor Kerstmis nog op de planning. Metro ontmoet de Amsterdams-Turkse, dochter van een restaurantgezin in De Pijp, in een theezaak/winkel in de hoofdstad. Ze komt aangewandeld – met een heerlijke wollen muts op het hoofd – vanaf thuis. Karsu woont er in de buurt, een plek waar zij in het eerste coronajaar in de binnentuin optrad voor haar buren. Het horecagedeelte van de theetoko mag op dat moment nog tot 17.00 uur openblijven.

Karsu verbluffend in Beste Zangers

Voor sommige Nederlanders was Karsu in 2021 een nieuw gezicht, als een van de wekelijkse uitblinkers in Jan Smits tv-programma Beste Zangers. Verbluffend goed, dat was zo’n beetje de gemiddelde mening van die paar miljoen kijkers. Anderen, fans en fijnproevers van een blend van pop, jazz en Turkse muziek, wisten al lang en breed wie Karsu was. Dertien jaar geleden al viel zij op met een eerste optreden in De Wereld Draait Door. Door Matthijs van Nieuwkerk werd zij toen aangekondigd als het meisje dat altijd zo prachtig zong in het restaurant van haar vader.

Prachtig zingen bleef Karsu. Op vier albums: Confession (2012), Colors (2015), KARSU (2019) en Beste Zangers (dit jaar). Drie keer in de Carnegie Hall in New York en twee keer op het North Sea Jazz Festival, om maar enkele hoogtepunten te noemen. Maar ook wekenlang voor (corona)patiënten in het VUmc in (hoe dat ging zie je hier). Ze had er alle tijd voor, want net op het moment dat corona uitbrak, stond haar eerste wereldtournee op het punt van beginnen. De start van die tournee moet nu nog altijd gebeuren. Net als de afgeblazen concertreeks van de afgelopen maanden, die is verschoven naar komend voorjaar.

Wat bracht 2021 voor Karsu?

Beste Zangers dus, dat was wekenlang het meest in het oog springend. Vooral de Franse song Je Suis Malade deed social media ontploffen. Ook Metro schreef over het duet met Belle Perez, waarbij Karsu een eigen Turkse tekst voor haar rekening nam (‘kippenvel, holy moly’!’).

En verder, gaat u even zitten? Duizenden views per aflevering voor haar YouTube-video’s Karsu’s Kitchen nadat zij vorig jaar haar kookhobby weer oppakte. Een eigen kookprogramma Karsu’s Turkse Keuken op tv-zender 24Kitchen. Een maandelijkse foodcolumn in magazine &C van Chantal Janzen. Een single Sonunda, die in de Turkse charts op nummer 1 kwam. Genoemd album Beste Zangers, met alle door Karsu gezongen nummers, korte tijd na het tv-programma. De bijna uitverkochte en weer afgelaste popzalen-tournee natuurlijk. En last but not least, een eigen muzikale talkshow op de Turkse Netflix (BluTv).

Karsu mag de thee voor de (koffieleut)-verslaggever bepalen. Want tja, ster in Nederland. En wereldster in Turkije, al is ze zo Amsterdams als wat. „Kokosnoot – Rooibos vind ik lekker.”

‘Het jaar 2021 was… gekkenhuis’

Als haar gevraagd wordt om haar eerste gedachte over het jaar 2021 te omschrijven, valt Karsu’s mond even open. En dat terwijl ze zo adrem en een vlotte spreekster is. „Ehm, mijn God. Wat een jaar, denk ik dan. Ik moet daarbij meteen zeggen dat ik in 2020 dacht dat 2021 het liberation-jaar zou zijn. Dat er geen covid meer zou zijn. Ik had de instelling die de meeste mensen hadden. Voor mij persoonlijk is 2021 een gekkenhuis geweest. Echt een gek-ken-huis.”

Alles wat hiervoor opgesomd werd, speelde zich vooral het laatste half jaar af. Waren de eerste zes maanden dan relatief nog rustig? Karsu: „De eerste paar maanden nog wel. Maar ik wist wel wat er allemaal komen zou. Daar heb ik dus heel veel voorbereiding voor gedaan. Thuis bereidde ik al die Beste Zangers-nummers bijvoorbeeld voor. Dat ik daar allemaal zoveel tijd voor had, ondanks een keelontsteking van anderhalve maand, was eigenlijk geniaal. Nu de tournee alwéér is afgelast, benutte ik die tijd met het voorbereiden op het tweede seizoen van het koken op 24Kitchen. Op een of andere manier valt het telkens op z’n plek. Maar ik heb het druk gehad hoor, bizar druk. En heb veel meegemaakt. Begin december had ik eindelijk een beetje rust.”

Karsu zag de grote impact van Beste Zangers niet aankomen

Op de vraag of 2021 haar mooiste en misschien wel gekste jaar van haar carrière was, antwoordt Karsu wel meteen. „Ja. Met name door Beste Zangers moet ik toegeven. Ik wist wel dat het programma impact zou hebben, maar zóveel impact had ik nooit verwacht. Nooit.” Beste Zangers heeft haar veel nieuwe bewonderaars en een nog veel groter publiek opgeleverd. „Er luisteren nu mensen uit alle windstreken. Leuk hè? Ik heb er alles aan gedaan om elk nummer in Beste Zangers bijzonder te maken en ik vond het oprecht heel erg leuk. Natuurlijk ook door de pandemie, omdat we als artiesten bijna nergens anders konden spelen. Daar konden we toch met muziek bezig zijn.”

„Toen ik aan Beste Zangers begon, was ik vooral bezig met wat ik zelf deed en dat dat heel goed moest gaan. En totaal niet met wat de anderen voor mij zouden zingen. Dat is iets wat ik in 2021 aan mezelf wilde veranderen. Ik ben een enorme gever, gever, gever, gever. Ik krijg nu door dat als ik moe ben, ik ook eens aan mezelf moet denken. Even rust moet pakken. Dat is moeilijk hoor. Want dan zit ik thuis en denk ik: ‘En nu? En nu?’” Karsu weet eigenlijk niet anders als dat zij altijd hard werkt. „Gewoon omdat ik het leuk vind, ik houd daar ontzettend van. Dat heb ik zeker weten van thuis meegekregen.”

2020 was wat dat betreft even slikken

Gaan we een jaar terug, dan kon Karsu tijdenlang eens niet heel hard werken. „Maar ja, dan moet je ‘creatief met kurk’ zijn. Ik merkte in 2020 heel erg dat muziek echt een onderdeel van mijn persoonlijkheid is en dat ik vooral daarin mijn creativiteit kwijt kon. Op het moment dat dat stopte op het moment dat ik op wereldtournee zou gaan, vroeg ik me serieus af ‘wie ben ik nu dan?’. Het koken was er toen nog niet, maar ik ben dankbaar dat ik daar later mee mocht beginnen. Net als het schrijven voor het magazine van Chantal Janzen.”

Als dat allemaal niet was gebeurd, was ze dan heel onrustig geworden? Karsu stellig: „Nee, dan was ik gewoon met iets anders begonnen. Ik ben altijd wel een bezig bijtje. Mijn muziek en talent voor koken komen dan wel aan de oppervlakte drijven, maar wat ik echt leuk vind is om aan iets te bouwen. Dat kan met ingrediënten, met instrumenten en muzieknoten of met liedjes voor een theatervoorstelling. Maar het zou ook iets heel anders kunnen zijn. De basis van iets opbouwen is dat ik er energie uit moet kunnen halen en het leuk moet vinden. Het maakt me verder niet uit wat het is. Ik ben nu bezig met een project waarvan mensen om me heen zullen zeggen dat het helemaal niet zo tactisch voor mijn carrière is. Maar, als ik er energie uithaal en het leuk vind: boeien. Het is mijn leven, ik volg mijn hart in alles wat ik doe. Komt nog eens bij dat ik ongelooflijk dankbaar ben dat ik het allemaal mag en kán doen.”

Karsu: ‘Oh, wat was ik pissed!”

Hoeveel Karsu ook doet, 2020 noemt ze qua corona en maatregelen toch ‘heel moeilijk omdat het vaak uitzichtloos was’. 2021 noemt ze wat dat betreft ‘nog uitzichtlozer’. „Ik ben heel blij dat mijn carrière zich niet alleen in Nederland afspeelt. Er staan dingen op de planning in België, Duitsland, Amerika, Canada en Londen. Wie weet wat er op sommige plekken wel mogelijk is. Ik kan best veel hebben, maar toen mijn tournees weer uitgesteld werden, ben ik een week lang flink pissed geweest. Begrijp me niet verkeerd hoor, want ik ben heel erg begrijpend omdat operaties van mensen in mijn directe omgeving werden uitgesteld en anderen ernstig ziek waren of zijn. Omdat de ziekenhuizen ontlast moeten worden, ben ik het er wel mee eens. Ik heb liever dat een geliefde kan worden geopereerd dan dat ik kan spelen, maar ik baalde even enorm. Inmiddels heb ik geleerd dat ik ook mág balen.”

„Alles kwam even tegelijk. Want het eerste wat ik na het afzeggen van de optredens kookte, mislukte helemaal. Amandelkoekjes die ik daarna wilde maken, verbrandden. Oh, wat was ik pissed!” Karsu is even stil en zegt dan met een sip gezicht: „De volgende koekjes verbrandden ook. Ik ben toen heel verdrietig op de bank gaan zitten. Voor mijn gevoel lukte er even niets en ging er ook niets door. Gelukkig was er nog dat ene concert in Tivoli. Toen heb ik tegen het publiek gezegd dat we samen heel erg moesten knallen. En dat hebben we gedaan.”

De kracht van social media

Dat de muziek van Karsu heel veel landen bereikt, heeft alles te maken met social media. Zij heeft zich erin verdiept en is er goed in geworden. „Gisteren kwam ik op het woord authenticiteit, dat moet het succes van mijn social media zijn. Heel veel mensen doen zich op Instagram voor als gelukkig en veel van hetzelfde wordt naar de kijker gepusht. Authentiek zijn vind ik veel leuker. Volgens mij hebben die verbrande koekjes Instagram niet gehaald, maar het had zomaar gekund. Ik ben me heel bewust van een telefoon. Drie jaar geleden bedacht mijn management voor een tournee dat we flyers moesten drukken. Ik zei toen, aangezien ik de producties allemaal zelf doe: ik ga exact 0 euro investeren in flyers. Dat flyergeld gaan we investeren in online, online en nog eens online. Niet alleen mijn generatie, maar ook mijn vader zit de hele dag op internet en de smartphone. Ik test posts vaak eerst bij mijn vader, bij een jonger nichtje of iemand anders en dan kijk ik hoe zij reageren.”

View this post on Instagram

A post shared by KARSU (@karsudonmez)

Je Suis Malade in Beste Zangers

Even terug naar Beste Zangers, naar de vertolking van Je Suis Malade die zo opviel. Zelfs iedereen die geen Frans en Turks spreekt kon begrijpen dat het om verdriet, boosheid of onbegrip over een verbroken relatie ging. Je hoefde alleen maar naar de blik van Karsu te kijken. Die stonden een paar minuten onafgebroken op ‘standje woedend’. Haar relatie liep in 2020 op de klippen („nee, ik had geen best coronajaar”), maar het gevoel nam ze mee naar dit jaar. „Al mijn frustraties kwamen in Je Suis Malade wel even samen. Ik weet zeker dat ik het nooit meer zo kan zingen als toen, nooit meer.”

Metro schreef toen: ‘Kijk het hele nummer naar de blik van Karsu’. Ze zegt dat ze dat zelf voor de uitzending ook heeft gedaan. „Ik zal eerlijk zijn, ik heb het zeker veertig keer gekeken voor het uitgezonden werd. En vond het best zielig om te zien. Heel vaak denk ik dan vanuit het perspectief van de mensen thuis. Soms is dan ‘oh, waarom heb ik me zo laten gaan?’. Nu niet, maar ik vond het heel heftig om te bekijken.” Hoe lastig het onderwerp ook, Karsu en Belle Perez konden het grootste compliment van Jan Smit (‘dit was het allerbeste duet in Beste Zangers ooit’) in hun zak steken. Net als de complimenten van half Nederland. Karsu’s moed werd dus beloond. „Ik was voor het optreden de hele dag bezig om die moed te verzamelen. Ik had eigenlijk nog nooit iets ergs meegemaakt en nu opeens wel. Als ik er op een tralala-manier over had gaan zingen, dan had ik mezelf verloochend.”

Het is tijd, de hoogste tijd

„Hey, hoor ik daar nou André Hazes?”, brengt Karsu het onderwerp op iets heel anders. Dat hoort ze goed. „Het is tijd, de hoogste tijd”, zingt oude Hazes. De theetent wil zo aangeven dat het bijna 17.00 uur is.

Tijd om de op dat moment drukke Amsterdamse straat weer in te lopen. Hoe bijzonder dit jaar 2021 door Beste Zangers en alle andere dingen ook was, niemand zal haar aanspreken. In Turkije weet op straat iedereen wie zij is, iets wat Karsu niet gemakkelijk vindt. Maar in Amsterdam of Nederland als geheel? „Helemaal niks. Ik ben één keer aangesproken in de supermarkt. In Turkije zat ik een keer met vriendinnen in een restaurant en toen we vertrokken stond er een rij met mensen voor een foto. Ze deden dat heel respectvol, maar ik dacht ‘okay…’ Ik vond het heel raar. Ik wil daar ook niet naar gaan leven en netter gaan eten bijvoorbeeld omdat mensen me kennen. Dan liever zoals in Amsterdam.”

Vooruitkijkend naar 2022 kan ze vooral één ding zeggen: „Ik hoop, heel erg, dat al mijn optredens eens doorgaan. Maar tegelijkertijd blijf ik me focussen op het koken. Verder wil ik genieten van alles wat ik doe en creatief zijn. Dat wens ik iedereen toe. Heb je even een baaldag en lukt dat koekjes bakken een keer niet? De volgende keer lukken de koekjes wel.”

Waar is Karsu (hopelijk) te zien?

Karsu is – als alles meezit – de komende tijd op deze plekken in Nederland te zien: Annabel – Rotterdam (27 februari), De Harmonie – Leeuwarden (1 maart), Victorie – Alkmaar (2 maart), Burgerweeshuis – Deventer (4 maart), Het Paard – Den Haag (5 maart), De Effenaar – Eindhoven (6 maart), Mezz – Breda (9 maart), De Muziekgieterij – Maastricht (10 maart), Musis Stadstheater – Arnhem (11 maart), Metropool – Enschede (12 maart). Veel concerten zijn uitverkocht, maar niet allemaal (informatie vind je hier).

Een tweede clubtour staat gepland in het najaar en een speciaal optreden in het Concertgebouw in Amsterdam staat op 25 oktober 2022 op de kalender. Voor het uitverkochte concert in Paradiso wordt nog een nieuwe datum gezocht.

Deze week verschenen in de Metro-reeks van Het Jaar Van ook: zondag Kees van der Spek, maandag Mar Jan (gezin Ruinerwold), woensdag Jay-Jay Boske, en donderdag Gor. Alle verhalen van Het Jaar van – van deze week en eerdere jaren – vind je hier.

Het jaar van Gor: arts ziet lelijkheid, maar hoopt op code wit in onze harten