Meike van Zandvoort
Meike van Zandvoort Binnenland 5 nov 2021, 
Leestijd: 3 minuten

Nederlanders willen een ‘socialer’ sociale media: ‘Bron van ergernis, vertwijfeling en angst’

sociale media, complotdenken, mis- en desinformatie
Foto: Getty Images

Sociale media is niet sociaal genoeg. Dat vindt tweederde van de mensen in Nederland. Daarnaast vindt ruim 80 procent van de Nederlanders dat er betere omgangsvormen nodig zijn op sociale media. „De massale roep van Nederlanders voor de verbetering van omgangsvormen moeten we serieus nemen.”

Dat blijkt uit een onderzoek dat is uitgevoerd voor de Week van de Mediawijsheid, die van 5 tot 12 november plaatsvindt, met dit jaar het thema Samen Sociaal Online. Ook de overheid pleit vandaag voor een socialere omgeving, met de release van een opmerkelijke campagne met katten.

Socialer op sociale media

We zijn onlosmakelijk verbonden aan sociale media, legt Mary Berkhout-Nio, programmadirecteur Netwerk Mediawijsheid, uit. Volgens het onderzoek gebruikt 94 procent van de Nederlanders dagelijks sociale media. „We ervaren er veel voordeel en gemak van, maar ze zijn ook een bron van ergernis, vertwijfeling en angst.”

Als voorbeelden noemt ze „schadelijke activiteiten” als online haat, pesten en verspreiding van nepnieuws – iets wat de laatste jaren vaker naar voren komt. „Als we sociale media een fijne plek voor iedereen willen laten zijn, moeten we nu met elkaar aan de slag, want er staat veel op het spel.”

Grootste ergernissen op sociale media

Tijdens het onderzoek werden Nederlanders gevraagd naar hun grootste ergernissen op sociale media. De manier waarop we met elkaar omgaan vormt daarin een rode draad. Hieruit blijkt dat veel gebruikers het storend vinden dat het vaak wordt vergeten om de mens achter een profiel te blijven zien. Dat geldt voor driekwart van de Nederlanders. Ook zijn normen onduidelijker op sociale media dan in de offline wereld, vindt 73 procent: hoe ga je met anderen om?

Daarnaast vinden veel mensen het storend dat er onvoldoende mogelijkheid is voor (ouderlijke) begeleiding, toezicht of correcties. Die gebrekkige omgangsvormen vormen een basis voor schadelijk gedrag. Minstens 80 procent van de Nederlanders maakt zich daar zorgen over. Vooral complotdenken en het verspreiden van mis- en desinformatie zijn negatieve ervaringen die mensen zelf het meest hebben ervaren.

Campagne van de overheid: Denk 2x na voor je deelt

Netwerk Mediawijsheid vindt dat het tijd is voor betere omgangsvormen op sociale media en overhandigt daarom het pamflet aan de minister voor Rechtsbescherming, Sander Dekker. „Ik ben blij dat de minister het pamflet in ontvangst neemt en wil deelnemen aan het gesprek”, zegt Berkhout-Nio. Ook het ministerie van Justitie en Veiligheid draagt bij aan de doelstelling van het pamflet. Vandaag is er namelijk een bewustwordingscampagne gelanceerd over privacyschending online: Denk 2x na voor je deelt.

Zij gebruiken een onderzoek dat is uitgevoerd door Kantar, waaruit blijft dat 78 procent weleens foto’s of filmpjes deelt van bekenden. Hiervan vraagt slechts 21 procent altijd eerst toestemming. Oftewel: meer dan de helft van de sociale media gebruikers in Nederland doet dat niet altijd. Hiermee schend je potentieel de privacy van anderen mee. Met deze opmerkelijke campagne wil het ministerie Justitie en Veiligheid zorgen voor extra bewustwording rond deze privacyschendingen. Deel niet zomaar alles, maar denk twee keer na. Een keer voor jezelf, een keer voor de ander.

Voor de campagne zijn er drie kandidaten geïnterviewd waar nooit twee keer voor wordt nagedacht. Drie katten, ieder slachtoffer van een viraal kattenfilmpje, geheel geplaatst zonder toestemming:

Meer internationale studenten, maar ook een woningtekort: ‘Wij willen gewoon een Nederlands huis’

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.