Judith Tielemans Binnenland 3 nov 2021, 15:03

Leestijd: 2 minuten

Nederland tekent verklaring einde fossiele steun niet: ‘Gemiste kans’

Op de klimaattop in Glasgow wordt vandaag naar verwachting een verklaring naar buiten gebracht waarin diverse landen beloven dat ze uiterlijk eind volgend jaar stoppen met overheidssteun aan fossiele brandstofprojecten. Een Nederlandse handtekening komt daar vooralsnog niet onder te staan, ook al riep demissionair premier Mark Rutte maandag bij de klimaattop in Glasgow nog op tot meer „actie en uitvoering” om de opwarming van de aarde tegen te gaan.

Het demissionaire kabinet laat besluiten over de steun aan fossiele industrie over aan het volgende kabinet. Dat laat een woordvoerder van het ministerie van Financiën weten. Hij verwijst naar een stuk waarin het kabinet eerder dit jaar aangaf dat het „aan het volgende kabinet is om het ambitieniveau te bepalen”.

Rutte ging in Glasgow niet inhoudelijk in op vragen over de exportkredietverzekeringen en de verklaring. „Ik kan niet op alle onderdelen zeggen wat Nederland precies zal doen”, zei hij tijdens zijn bezoek. „In algemene zin geldt natuurlijk dat we heel positief kijken naar elke mogelijkheid om gezamenlijk tot iets te komen”, voegde Rutte eraan toe.

20 landen doen wel mee, zeggen ze in Glasgow

De verklaring is een initiatief van de Britse regering. Ook de Europese Investeringsbank, waar Nederland een paviljoen mee deelt op de top, is erbij betrokken. In een conceptversie die het ANP heeft ingezien wordt verwezen naar het doel om de opwarming van de aarde binnen de 1,5 graad te houden. Daarom moet volgens de opstellers de steun voor projecten met steenkool, olie en gas snel worden afgebouwd. Zo’n 20 landen staan er welwillend tegenover.

Nederland helpt met zogeheten exportkredietverzekeringen bedrijven die willen meedoen aan grote projecten in het buitenland. Daar gaan miljarden euro’s per jaar in om. Als een groot project niet via commerciële bedrijven te verzekeren is, springt de overheid bij. Atradius DSB, aangestuurd door Financiën, verleent de verzekeringen en garanties.

Fossiele brandstofprojecten vormen een aanzienlijk deel van alle exportsteun die Nederland verleent. Zo helpt Atradius DSB het maritieme bedrijf Van Oord bij een grootschalig aardgasproject voor de kust van Mozambique.

‘Gemiste kans’

Financiën wijst erop dat Nederland zich intussen wel inzet voor „het agenderen van en het maken van internationale afspraken over de vergroening van de exportkredietverzekeringen”. Eind deze maand houdt ons land daar zelfs een conferentie over.

Niels Hazekamp van de organisatie Both Ends, die al jaren onderzoek doet naar fossiele exportsteun, noemt het niet tekenen van de verklaring „een gemiste kans”. Volgens hem gaat het gasproject in Mozambique meer CO2-uitstoot veroorzaken dan Tata Steel, de grootste uitstoter van Nederland. Hij wijst erop dat de Verenigde Staten de verklaring vermoedelijk wel gaan tekenen. „Nederland zegt bij de kopgroep te willen horen, maar voegt de daad niet bij het woord.”

Nederlanders hebben weinig vertrouwen in de klimaattop in Glasgow, maken zich wel zorgen